Дауысты және дауыссыз дыбыстар: Балаларға арналған семинар
Бұл материалда «Балдәурен» мектепалды даярлық тобының энтузиазммен өткізген семинары туралы айтылады. Тәрбиеші Рахимжанова А. Б. балалармен бірге «Дауысты және дауыссыз дыбыстар» тақырыбында ашық сабақ өткізді. Сабақ барысында балалар дауысты және дауыссыз дыбыстарды еске түсіріп, жаңа сөздер және сөйлемдер құрау дағдыларын түлетіп, оқу процесіне белсенді қатысты.
Сабақтың мақсаттары арасында балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытатын, дыбыстық талдау жасауға үйрететін бірнеше тапсырмалар болды. Тәрбиеші балаларды «Кірпі» ертегісімен таныстыра отырып, дыбыстар мен әріптер әлеміне кіргізді. Әсіресе, дыбыстардың түрлері мен олардың айтылу ерекшеліктері қызықты және түсінікті түрде түсіндірілді.
Балалар қонақтармен амандасу ритуалын жасап, сабақтың ұйымдастыру кезеңінде жақсы көңіл-күйге ие болды. Олардың ынтасы мен белсенділігі мұғалімнің дайындаған тапсырмаларын орындауда көрініс тапты, әсіресе, суреттермен және перфокарталармен жұмыс жасау кезіндегі іс-әрекеттері балалардың ынтасын одан әрі арттырды.
Бұл семинардың негізгі міндеті - балалардың білімі мен шығармашылық дағдыларын жетілдіріп, қазақ әліпбиіндегі әріптермен таныстыру. Тәрбиеші сабақтың әр сатысында тапсырмаларды ұйымдастыра отырып, балаларды ынталандырып отырды, олар оқу ерекшеліктерін меңгерді, дыбыстарды дұрыс айтуға үйренді.
Сабақ қорытындысында балалардың алған білімдері мен дағдыларын пысықтап, болашақта қазақ тілінің негіздерін өз бетінше игеруге ынталандырды. Оқу процесінің жаңа әдістемелері мен қызықты интерактивті элементтері балалардың қызығушылығын толығымен оятып, әр тақырыпты тереңірек меңгеруге мүмкіндік берді.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Екібастұз қаласы әкімдігі білім бөлімінің
№22 «Балбөбек» бөбектер бақшасы КМҚК
«Балдәурен» мектепалды даярлық тобы
Семинарға сауат ашудан ашық сабақ
Тақырыбы : «Дауысты /дауыссыз дыбыстар»
Тәрбиеші: Рахимжанова А. Б.
Сауат ашу/көркем әдебиет
Сабақ тақырыбы: «Дауысты/дауыссыз дыбыстары»
Сабақтың мақсаты:
1 – Балалармен дауысты/дауыссыз дыбыстарды еске түсіру
2 – Олармен сөз, сөйлем құрауға үйрету , оларды оқу
3 - Өткен дыбыстармен дыбыстық талдау жасауды жалғастыру
4 - Логикалық ойлау қабілеттерін арттыру
Сабақтың көрнекілігі: В. Сутеевтің «Кірпі» ертегісі бойынша тапсырмалар орындау, буын жазылған алмалар, суреттер, перфокарталар, Эйлер шеңбері, дыбыстар туралы бейнетаспа т.б.
Сөздік жұмысы: Дос, сыйластық
Билингвалдық компонент: кірпі –еж, дос –друг
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: -Балалар, қуаныш шеңберін жасап, келген қонақтармен амандасайық
-Біз әдепті баламыз
Біз ерекше баламыз
Қонақтарым келгенде
«Сәлеметсіздерме» деп
Амандасып аламыз
-Күндей жылы бол
Негізі:-Балалар, қазақ әліпбиінде неше әріп бар?
-Неше таңба бар? -2 таңба бар, жіңішкелі ж/е жуандық белгісі
-Әріпті біз не істейміз? –Көреміз, жазамыз
-Ал дыбысты ше? –Естиміз, айтамыз
-Дыбыстар нешеге бөлінеді? -Екіге, дауысты/дауыссыз дыбыстар
-Дауысты дыбыстар қалай айтылады? –Кедергісіз, созып
-Ал дауыссыз дыбыстар ше? -Кедергімен, созып айта алмайсың
-Тамаша, балалар, бүгін бізде сауат ашу мен көркем әдебиеттен тұратын аралас сабақ болады.
-Балалар, бос торкөзге керек әріпті қойсақ, бізге келген қонақтың атын білеміз, кәне құрастырайық
К | р | п |
-Мынау не, балалар? -Кірпі
-Ендеше, балалар, мен сендерге кірпі туралы ертегі айтайын
-Баяғы заманда бір кірпі өмір сүріпті, ол жалғыз, достары болмапты. Сөйтіп, бір күні ол дос іздеуге жолға шығыпты. Келе жатып, қасқырдыкездестіреді, кірпі қасқырмен дос болайық депті, қасқыр оған: -« Мен ет жеймін, Сен не жейсің?» деп сұрайды
-Балалар, кірпі не жейді? -Саңыруқұлақ, алма
-«Ендеше, мен сенімен дос болмаймын» -депті қасқыр
-Балалар, кірпіге алма жинасуға көмектесейікші
1 ТАПСЫРМА:
- Балалар, мына алмаларда жазылған әріп пен буындардан неғұрлым көп сөз құрасақ, соғұрлым кірпіге де көп алма жинап береміз.
А + ра а + та та + ға ап + та
Ал + ма а + ға ай + на па + на
-Тамаша, балалар, сонымен кірпі балықтыкездестіреді. «-Балық, сенімен дос болайыншы» -дейді. Балық: «-Сен суда өмір сүресің бе?» деп сұрайды.
-Балалар, кірпі қайда өмір сүреді?
-Інде
-«Ендеше мен сенімен дос болмаймын» -дейді балық
-Балалар, кірпіге үй жасап берейікші
2 ТАПСЫРМА:-Балалар, мына перфокартамен жұмыс жасаймыз
1-ші топ – қосу, азайту амалдарын қолданып, шыққан әріпті тап
Ө - - = | О + - = |
Қ - , = | К + , = |
А - - = | Л + - = |
Ұ - - = | Л + - = |
2-ші топ, дауысты дыбыстан басталатын сөздерді қызыл қорапқа, дауыссыз дыбыстан басталатын сөздерді көк қорапқа сал
-Жақсы, балалар, тамаша орындадыңдар. Сонымен кірпі келе жатып, әтештікездестіреді. Кірпі: «-Әтеш, сенімен дос болайыншы» -дейді. Әтеш оған: «-Мен сондай әдемімін, ал сен сондай ұсқынсызсың, әрі тікенектер басып кетіпті. Мен сенімен дос бола алмаймын» -депті.
3 ТАПСЫРМА;-Балалар, кірпі әдемі болу үшін оны оған әдемі көйлек жасап берейікші. Жапырақтардағы сөздері оқып, сөйлем құрап, буынға бөліп, кірпінің тікенектерін жабайық
Сергіту сәті:
-Өзіміздің көңіл –күйімізді мимика, ыммен көрсетейікші
-Анамыз торт әперсе? – О О О
-Кесе сындырып алсақ? – У У У
-Ойланып қалсақ! – М М М
-Естімей қалсақ? – А А А
-Үлкен нәрсе көрсек? –О –ХО
-Балалар, мына жерде суреттер жатыр, осы суреттер қай дыбыстан басталатынын анықтап, мына шеңберлерге саламыз, дауысты дыбыстын басталатын сөздерді –қызыл шеңберге, дауыссыз дыбыстан басталатын сөздерді –көк шеңберге саламыз.
-Ал, Уық, Уыз, Уылдырық сөздерін қайда саламыз? Дұрыс, неліктен?
-Өйткені, У дыбысы –жартылай дауысты, жартылай дауыссыз
-Сонымен, балалар, кірпі дос таба алмай келе жатса, оған қоян кездеседі. Қоян: «-Кірпі, мен дос іздеп жүрмін, маған дос боласың ба?» -деп сұрайды. Кірпі қуанып кетіп, екеуі мәңгі –бақи дос болып қалыпты
Қорытынды:
-Балалар, сендерге ертегі ұнады ма?
-Балалар, ертегі желісін схема бойынша қойып шығайықшы
Алма 
Үй 
Киім 
Дос
-Балалар, мына суретте не көріп тұрмыз?
-Осыларды пайдаланып, бір –бірімізге жылы лебіз білдірейікші
-Судай таза бол
-Гүлдей әдемі бол
-Доптай жеңіл бол
-Айдай жарық бол
-Күндей жылы бол
-Тамаша, балалар, міне бүгін біз кірпіге де көмектестік, әрі өз білімімізді толықтырдық.
-Балаларды қорытындылау, сыйлық беру
-Келгендеріңізге көп рахмет
