«Жеңіс туы желбірейді!»
Бұл материалда балаларға Ұлы Отан соғысы мен Жеңіс күні туралы терең түсінік беру мақсатында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті жайында баяндалады. Тәрбиешінің жетекшілігімен өтетін сабақ балалардың патриоттық сезімдерін арттырып, Отанға деген сүйіспеншілігін нығайтуға бағытталған. Сабақ барысында әңгімелер, тақпақтар мен мақал-мәтелдер арқылы балаларды ұлы батырларымыздың ерліктері туралы білім алуға шақыру көзделеді.
Ұлы Отан соғысының батырларына арналған баяндамаларды өткізу, соғыс жайлы тарихи мағлұматтар беру бүгінгі жас ұрпаққа өте маңызды. Олардың арасында Мәншүк Мәметова мен Әлия Молдағұлова сияқты қаһармандарға арналған ескерткіштер мен сабақтар оқушылардың сана-сезіміндегі патриоттық тәрбиенің маңызды бөлігі болып табылады. Тәрбиешінің балаларды ортаға жинап, әрқайсысы өзінің білетіні мен сезімдерін ашып көрсетулері - сабақтың маңызды сәттерінің бірі.
Сабақ ойын түрінде өтеді, балалар қуанышпен және ұйымшылдықпен қатысады. Ақын-жазушылардың шығармаларын оқып, олардың тақпақтарын айтып, салтанатты түрде жеңіс күніне арналған шараларда, театрландырылған көріністер арқылы олардың ерліктерін дәріптеу көзделеді. Сондай-ақ, балаларға Отан защиктерінің әндері мен танымал өлеңдерді айтып, көңіл-күйлерін көтеруге мүмкіндік беріледі.
№11 «Қызғалдақ»
ересектер тобының тәрбиешісі Джусибалиева Б.Л.
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс – әрекеті: Тіл дамыту
Тақырыбы: «Жеңіс туы желбірейді!»
Мақсаты:
Білімділік: балаларға Ұлы Отан соғысы туралы түсінік бере отырып, Жеңіс күні екенін үйрету.
Дамытушылық:балалардың ойлау қабілетін дамыту, тақпақтар мен мақал – мәтелдер айтқыза отырып, тілдерін дамыту, сөз байлықтарын молайту.
Тәрбиелік: балаларды адамгершілікке, Отанын сүюге, оны қорғауға баулу. Отанға деген сүйіспеншілігін арттырып, патриоттық тәрбие беру.
Әдіс – тәсілдер: көрсету, түсіндіру, сұрақ – жауап, мақтау, мадақтау, қорытындылау.
Керекті құралдар: батырлар туралы, жеңіс мерекесі туралы слайд.
Алдын ала жұмыс: Жеңіс туралы, Отан туралы тақпақтар.
Сөздік жұмыс: Рейхстаг, жеңіс.
Мотивация-лық - қозғаушы
Тәрбиеші балаларды топқа бір қатармен кіргізіп, шеңбер құрады.
-Балалар айналаға қараңызшы, тобымыз бүгін ерекше безендірілген, айнала шарға, гүлге толы, - деп топқа назарларын аударып, көңіл-күйлерін көтереді.
-Балалар қараңдаршы, бізге көптеген қонақтар келген екен, қане шаттық шеңберін құрып, келген қонақтармен амандасайықшы.
-Жарайсыңдар балалар, енді орындарымызға отырайық, алдымен қыздар отырады, содан кейін ер балалар орындықтарға отырады.
Балалар бір қатармен топқа кіріп, шеңбер құрады, топтың әсем безендірілгеннін көріп қуанады.
Балалар шаттық шеңберін құрды:
Арайлап таң атты,
Алтын сәуле таратты,
Жарқырайды қаламыз,
Жарқырайды даламыз,
Қайырлы таң!
Қайырлы күн!
Күліп шықты күн бүгін!
-Сәлеметсіздер ме, апайлар.
Балалар орындарына отырады.
Іздену – ұйымдас- тырушы
Тәрбиеші:
-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?
-Көктемде ауа-райы қандай болады?
-Көктем мезгілінде неше ай бар?
-Кім көктем айларын атап береді?
-Жарайсыңдар балалар, бүгін біздің тобымыз ерекше безендірілген, өйткені балалар бүгін бізде ашық оқу іс-әрекеті. Балалар бүгін көктем мезгілінің ерекше қуанышты күндерінің бірі. Сендер бұл күнді мәңгі естеріңде сақтауыңыз керек. Бүгін Жеңіс күні, адамзат аңсап күткен қастерлі күн. Бұл Жеңіс күні бізге оңайлықпен келген жоқ. 1941 жылы 22 – маусым күні таңғы сағат 4 – те бейбіт жатқан елімізге Германия тұтқиылдан соғыс ашты. Бұл Ұлы Отан соғысы болатын. Суық хабар сол күні байтақ елімізге, жер – жердегі ауыл – селоға тарады. Ер азаматтар асығыс соғысқа аттанды. Кейбірі өздері сұранып кетті. Қасиетті жеріміз, бейбіт жатқан еліміз, құлақ естіп, көз көрмеген апатқа ұшырады. Еліміздің жауынгерлері қасық қаны, шыбындай жаны қалғанша шайқасты. Жеңіс оңайлықпен келген жоқ. 50 млн. адамның өмірін жалмады. Міне, осынау елімізге лаң салған алапаттың жеңіспен аяқталғанына 71 жыл толып отыр. Ешкім де, ешқашан да ұмытылмақ емес. Сол соғыста Мәншүк пен Әлия әжелеріміз де ерлікпен қаза тапты. Мәншүк Маметова әжеміз пулеметші болған екен, ол өзінің ап – ауыр пулеметімен көптеген жаудың танкілерін, адамдарын жайратқан. Ал Әлия Молдағұлова әжеміздің мергендігі сонша, ол жаудың көптеген ұшақтарын жерден атып түсірген екен. Бұл екі әжеміз де сол сұрапыл соғыста ерлікпен қаза тапты, олардың сол соғыста көрсеткен ерлігін мақтан тұтып, ешқашан ұмытпауымыз керек. Сонымен қатар балалар Ұлы Отан соғысында Кеңес өкіметінің астанасы Мәскеу қаласын қорғауға біздің Қазақстаннан құрылған 28 панфиловшы дивизиясы аттанды. Сол жауынгерлердің арасында біздің Бауыржан Момышұлы атамыз да болатын. Атамыз соғыстан аман – есен елімізге оралып, көптеген жазбаларын, естеліктерін қалдырды. Сол сұрапыл соғыста біздің қазақ жауынгері Рақымжан Қошқарбаевтың ерлігін ерекше атап өтуге болады. Ержүрек жас жауынгер сүйікті елін жау қолынан босатуға жан аямай соғысады. Берлин операциясы кезінде лейтенант Р.Қошқарбаевтың жасаған ерлігі әлем көрмеген ерлік болып, тарихта қалды. 1945 жылғы 30 сәуірде ол жауынгер Григорий Булатовпен бірге Кеңес әскерлері арасынан Рейхстагқа алдымен жетіп, жеңіс туын тікті.
-Қане балалар, «Рейхстаг» деп айтайықшы.
-Балалар, сендер шаршаған боларсыңдар, ендеше барлығымыз орнымыздан тұрып, сергіп алайық.
Орнымыздан тұрайық,
Алақанды ұрайық,
Бір отырып, бір тұрып,
Біз тынығып алайық.
-Балалар сендер осы Жеңіс туралы, батыр әжелеріміз бен аталарымыз туралы тақпақтар білесіңдер ме? Қане айтайықшы.
-Жарайсыңдар балалар. Ал енді батырлар туралы, ерлік туралы мақал – мәтелдер білесіңдер ме?
-Өте жақсы, ешкім де, ешқешен да ұмытылмайды. Балалар жауды жеңіп жеңіске жеткеннен кейін 9 мамырда «Жеңіс күні» деп атап, бүкіл ел болып тойлауда. Осы бейбіт күнімізді қастерлеп, қадірлеуіміз керек, өйткені ол бізге қандай қиындықпен келді. Балалар осы бейбітшілік туралы, Отан туралы кім тақпақ айтады?
Балалар:
-Көктем мезгілі.
-Жылы болады, жаңбыр жауады, құстар жылы жақтан ұшып келе бастайды, ағаштар бүршік жарып, жапырақтар шыға бастайды.
-Көктем мезгілінде үш ай бар.
-Наурыз, сәуір, мамыр айлары.
-Рейхстаг, - деп айтады.
Балалар орындарынан тұрып, қимылдар жасайды.
Балалар Жеңіс туралы, батырлар туралы тақпақтар айтады:
Жансая:
Мәншүк апай батыр қыз.
Ардақтаймыз атын біз.
Ұқсап Мәншүк апайға,
Өсіп келе жатырмыз.
Кәусар:
Даламыздың даңқымыз.
Балауса гүл, балғын қыз.
Жанын қиып халқы үшін.
Жанып түскен ақ жұлдыз.
Сержан:
Әлияны бұл күнде.
Барлық бала біледі,
Әлия атты көңілде,
Әпкеміз деп жүреді.
Аруна:
Жеңіс келді қалама,
Жеңіс келді ән болып.
Жеңіс келді әке боп,
Елдегі көп балаға.
Айзере:
Батыр туса ел ырысы.
Айғаным:
Отансыз адам – ормансыз бұлбұл.
Мөлдір:
Бақыт елі – бұл Отан,
Бәріне мен иемін,
Біздің Отан – ұлы Отан,
Ұлы Отанды сүйемін.
Назгүл:
Жас Отаным Астанам,
Асқақтасын мәнгіге
Жас Отанның ұрпағы
Мен болайын мәнгіге.
Рефлексті – коррекция-лаушы
Тәрбиеші балаларға сұрақ қояды:
Балалар бүгін бізде қандай мереке болды?
-Қандай батыр әжелеріміз бен аталарымызды білесіңдер?
-Рақымжан Қошқарбаев атамыз қандай ерлік жасады?
-Балалар сендер осы мерекені мәңгі есте сақтаңыздар, ержүрек батыр ажелеріміз бен аталарымызды естен шығармай, осы батырлар сияқты Отансүйгіш, ержүрек батыр болуыңыз керек. Ардагер аталарымыз бен әжелерімізді әрдайым сыйлаңыздар.
-Жарайсыңдар балалар, бүгінгі іс – әрекетімізге барлығыңыз да жақсы қарастыңыз. Осымен бүгінгі іс – әрекетіміз аяқталды, орнымыздан тұрып келген қонақтармен қоштасайық.
Балалар сұраққа:
-Жеңіс күні,
-Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова әжеміз, Бауыржан Момышұлы және Рақымжан Қошқарбаев атамыз.
-Рейхстагқа ту тікті,-деп жауап берді.
Балалар орындарынан тұрып келген қонақтармен қоштасты.
Күтілетін нәтиже:
Білуі керек:балалар жеңіс күнімен танысып, түсінік алуы.
Меңгеруі: балалар жеңіс туралы тақпақтар мен мақал – мәтелдер айта білуі.
