Жыл мезгілдері: жаз, күз

Ұйымдастырылған ашық оқу қызметі

Білім беру саласы: Әлеуметтік орта
Бөлімі: Экология негіздері
Тақырыбы: Жыл мезгілдері: жаз, күз. Белгілері
Мақсаты:
Білімділік: Жаз және күз мезгілдерінің белгілері бойынша түсініктерін қортындылау, жүйелеу; осы мезгілдерге тән табиғаттағы өзгерістер, өсімдіктер мен жануарлардың тіршілігіндегі өзгерістерді, күн мен түннің ұзақтығы туралы түсінік беру.
Дамытушылық: Сөздік қорларын, өзін қоршаған орта туралы ойын жеткізе білу қабілеттерін дамыту, монтессори технологиясын пайдалана отырып саусақ моторикасын дамыту .
Тәрбиелік: Балаларды табиғатты қорғауға, оның сұлулығын сезіне білуге тәрбиелеу.
Әдіс – тәсілдер: Әңгімелесу, түсіндіру, жұмбақ жасыру, салыстыру, пән аралық байланыс.
Сөздік жұмыс: тіршілік,егістік, шабындық
Билигвальді компонент: жыл мезгілдері – времена года, жаз – лето, күз – осень.
Көрнекі құралдар: жаз күз мезгілдерінің иллюстрациялық суреттері, жұмбақтар, жыл мезгілдеріне байланысты слайдтар.
Пәнаралық байланыс: қоршаған орта, сөйлеуді дамыту, шығармашылық.
Сабақ түрі: аралас, дәстүрлі емес.
Қолданылатын технология: монтессори.
Сабақ барысы:
Психологиялық сәт:

• Балалар қараңдаршы бізге қонақтар келіпті, амандасып алайық.

• Сәлеметсіздер ме? (балалар амандасады)

Шаттық шеңбер:

• Қуанамын менде!

Қуанасын сенде!
Қуанайық достарым!
Арайлап атқан әр таңға!

• Балалар, табиғат дегеніміз не?

• Ол бізді қоршаған орта.

• Балалар табиғат нешеге бөлінеді, атап айтып беріңдерші?

• Екіге бөлінеді: тірі және өлі табиғат.

• Ендеше балалар, біз сендермен «Тірі және өлі табиғат» ойынын ойнайық.

• Бұл ойында мен тірі табиғатты айтқанда қол шапалақтайсыңдар, ал өлі табиғатты айтқанда аяқтарыңмен топылдатасыңдар. Дөңгеленіп тұрайық.
  - Қарлығаш.(Қол шапалақтау)
  - Тау.(Аяқпен топылдату)
  - Ағаш. (Қол шапалақтау)
  - Күн. (Аяқпен топылдату)
  - Қоян. (Қол шапалақтау)
  - Су. (Аяқпен топылдату)

• Балалар, біз сендермен жыл мезгілдері туралы әңгімелесеміз.

• Бәріміз орнымызға отырайық.

• Балалар мен сендерге жыл мезгілдері туралы жұмбақ өлең оқимын, ал
  сендер өлеңде қай жыл мезгілі суреттелгенін тауып көріңдер.

• Қойының толы жеміске,
  Көк майсалы егісте,
  Көбелек қуып ойнайтын,
  Қай мезгіл деп ойлайсың?

• Жаз мезгілі.

Балаларға жаз мезгілі туралы сұрақтар қою.

• Балалар, жаз мезгілінің айларын қазақша және орысша кім атап айтып береді?

• Жансая: Маусым – июнь, шілде – июль, тамыз – август.

• Балалар, жазда қандай өзгерістер болады?

• Жазда күн ыстық болады, айнала жасыл желекке айналады, гүлдер өсіп, құстар сайрайды.

• Өте дұрыс балалар.

• Жаз мезгілі сендерге ұнай ма?

• Ұнайды.

• Жаз мезгілінде қандай мерекелер бар?

• Балаларды қорғау күні, астана күні, конституция күні.

• Жаз мезгілі туралы кім тақпақ біледі?

• Сұлтан:

Жаз келіпті дегенше,
Алма пісті дегейсің.
Бағымызда ендеше,
Алма теру көбейсін.

• Өте жақсы Сұлтан.
  (Слайдтан жаз мезгілінің суреті шығады, сурет арқылы әңгімелету)
  - Жазда күн ұзарып, түн қысқарады.

• Жаз мезгілінде диқандар егістікке шығады. Егістік дегеніміз – егін егетін жер.

Сөздік жұмыс : егістік - балалар қайталайды.
- Ал енді келесі жұмбақты жасырайын:
Жиып - теріп болатын,
Қамбаға астық толатын,
Қызыл қырман ойнайтын,
Қай мезгіл деп ойлайсың?

• Күз. (Слайдтан күз мезгілінің суреті шығады, сурет арқылы әңгімелету)
  - Ал күз айларын кім біледі?

• Нұрасыл: қыркүйек – сентябрь, қазан – октябрь, қараша – ноябрь.

• Күзде табиғатта қандай ерекшеліктер болады?

• Күзде көкөністер мен жемістер піседі, айнала алтын түске боялып, жапырақтар сарғаяды, егіншілер шабындықтан егін орып алады, адамдар да жан – жануарлар да қыстық азық – қоректерін жинайды.

• Сөздік жұмыс : шабындық - балалар қайталайды.

• Күз туралы тақпақ білесіңдер ме?

• Балалар тақпақ айтады.

• Балалар енді мен сендерге А. Құнанбаев атамыздың «Күз» өлеңін оқып берейін:

• Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,

Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.

• Балалар сендер шаршап қалған шығарсыңдар, орнымыздан тұрып сергіту жаттығуын жасайық.

Сергіту сәті:
Жел соғады бетіме,
Ағаштарды желпуде.
Жел тына қалғанда,
Ағаштар биік болып өседі!
- Ал енді балалар біз екі топқа бөлініп, түрлі түсті жіптерді пайдалана отырып, жыл мезгілдерін бейнелейміз. Ол үшін біз екі топқа бөлінеміз:
- 1 – ші топ «Жаз» тобы.
Мақсаты: Жаз мезгілінің бейнесін берілген көрнекілік құралдар арқылы бейнелеу, құрастыру.
- 2 – ші топ «Күз» тобы.
Мақсаты: Күз мезгілінің бейнесін берілген көрнекілік құралдар арқылы бейнелеу, құрастыру.

Музыка ақырындап ойнап тұрады.(Балалардың іс - әрекеті)
(Балалардың жұмыстарын талдап, бағалаймыз)

Дидактикалық ойын: «Не қайда өседі?»
Ойын шарты: өсімдіктер мен жемістерді қайда өсетінін айтып, дұрыс орналастыра білу.
- Балалар ойын ойнайды.
Қорытынды: жаз және күз көріністерін қатар қойып, салыстыру жұмыстарын жүргізу.
- Жаз мезгіліне тән белгілерді атап шығыңдар. Күз мезгіліне тән белгілерді атаңдар.
Үйге тапсырма:
- Ата – аналарыңның көмегімен «Күз» өлеңін жаттап келу.
Балаларды мақтап мадақтау:

• Бүгін сендер сұрақтарға өте жақсы жауап бердіңдер. Тапсырманы өте жақсы орындадыңдар.

• Балаларға «жұлдызшаларды тарату».

Күтілетін нәтиже:
Орындайды: топтағы балалармен пікір алмасуды, табиғатты бақылауды;
Түсінеді: жаз және күз мезгіліне тән белгілерді;
Қолданады: жаз және күз мезгіліндегі жануарлар мен өсімдіктердің тіршілігіндегі өзгерістер туралы білімді.