Жіктеу есімдіктері
Сабақта оқушылардың жіктеу есімдіктерін терең түсінуі үшін арнайы әдіс-тәсілдер қолданылады. Балаларға білімдерін ары қарай шыңдап, сөйлеу мен ойлау қабілеттерін дамытып, тілдерімен ойын жеткізуді үйрету – бұл сабақтың негізгі мақсаты. Жіктеу есімдіктері арқылы біз оқушыларды грамматиканың негіздерімен таныстырамыз, олардың сөздік қорын байыта отырып, тілді тиімді пайдалануға бағыттаймыз.
Сабақтың барысында оқушылар үш топқа бөлініп, сандардың разряды бойынша жұмыс істейді. Әр топ, алған карточкалары арқылы дыбыс, сөз таптастыру, қысқа әрі нұсқа сөйлемдер құрау тапсырмаларын орындайды. Оқушылардың бір-бірімен бәсекелесуі – сабаққа қызығушылық тудырады. Есімдіктерді қолдана отырып, сөйлем құрау барысында олардың қай жақта тұрғанын анықтау - балалардың грамматикалық түсініктерін бекітуге көмектеседі.
Сабақтың әдіс-тәсілдері арасында сөздік, көрнекілік, практикалық жұмыстар, сондай-ақ, сұрақ-жауап, миға шабуыл форматтары кеңінен қолданылып, оқушылардың белсенділігін арттырады. Зерттеу әдісі бойынша жұмыс істей отырып, балалар атаулар мен сөздердің мағынасын түсініп, талдай алады. Бұл процесс олардың шоғырлануын, логикалық ойлау қабілетін дамытады.
Сабақ барысында алынған білім мен дағдылар, тек қана теориялық емес, практикалық дағдылармен де нығайтылып отырады. Оқушылар өздерінің тәжірибелерін қорытындылап, алған білімдерін күнделікті өмірде тиімді қолданып, есімдіктердің мәні мен мағынасына терең бойлайды. Мақсат қоя отырып, бүгінгі сабақ барысында жіктеу есімдіктерін танып, оны қарапайым күнделікті сөйлесу барысында қалай қолдану керектігін үйренеміз.
Тақырыбы: Жіктеу есімдіктері.
Сабақтың мақсаты:
1)Білімділік:Оқушыларды жіктеу есімдіктерімен таныстыру, олардың үш жақта айтылатынын білдіру.
2)Дамытушылық:3-сыныпта өткен білімдерін ары қарай шыңдап, олардың ойлау және сөйлеу қабілеттерін ары қарай дамыту.
3)Тәрбиелік:Балаларды білімді болуға,достыққа,адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас, жарыс сабақ
Сабақ әдіс-тәсілі: сөздік, көрнекілік, практикалық
Пәнаралық байланыс: математика
Көрнекілік : техникалық құралдар,есімдіктік сызба кестесі,сюжетті суреттер
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі
1)Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені,көңіл-күйіміз жақсы болса,қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
Қайырлы таң, ұстазым!
Қайырлы таң, достарым!
Шеңберге тұрайық,
Жылулық сыйлайық.
2)Топқа бөлу
Сандардың разряды бойынша топқа бөлінеді.Таңдаған сөздердің мағынасын түсіндіре отырып, қандай сөз табына жататынын айтып өтеді.
Оқушылар сөз жазылған карточкаларды алады.Қолдарындағы сандар бойынша топтасады.Мұғалімнің нұсқауы бойынша :
1-топ «Бірліктер»
2-топ «Ондықтар»
3-топ «Жүздіктер»
II. Үй тапсырмасы
Балалардан есімдік туралы түсініктерін сұраймын (тапсырмалар арқылы)
1-тапсырма Есімдік деген не?
2-тапсырма Есімдіктерді ата
3-тапсырма Есімдіктерге қойылатын сұрақтар?
4-тапсырма Сөйлем құрау
5-тапсырма Сөйлем құрау
6-тапсырма Сөйлем құрау
III.Мақсат қою
Бүгін біз есімдіктің жіктелуімен танысамыз.
Есімдік 3 жақта жіктеледі.Сонымен, есімдіктің жіктелуін –жіктеу есімдігі деп аталады.Жіктеу есімдігінің жекеше және көпше түрі бар.
IY.Жаңа сабақ
Ереже: Мен, біз,сен,сендер,сіз,сіздер,ол,олар сөздері –жіктеу есімдігі.
Жекеше Көпше
I мен біз, біздер
II сен, сіздер сендер, сіздер
III ол олар
2-жаттығу арқылы жіктеу есімдіктері туралы түсінік беріледі.
(Венн диаграммасы арқылы )
3-жаттығуды көшірту арқылы сұрақтардың жауабын табу.
(Миға шабуыл)
IV.Түсінік тексеру
4-жаттығу арқылы есімдіктерді пайдаланып, сөйлем құрастыру. Қай жақта тұрғанын анықтау.
(Семантикалық карта)
Y.Білімді бекіту
5-жаттығу арқылы көп нүктенің орнына тиісті жіктеу есімдіктерінің бірін қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу.
YI.Сабақты қорыту
Жіктеу есімдіктердін қатыстырып сөйлем құрау.Есімдіктердің қай сөз табаның орнына және не үшін жұмсалатып тұрғанын дәлелдеу.
Осы біздер қандаймыз?
Талабы биік таудаймыз.
Ақылдымыз, парасаттымыз, көңілдіміз
Үлкенге ізеттіміз,
Кішіге қамқормыз,
Көп оқимыз,
Өнерліміз,
Жанып тұрған шырақпыз!
Елімізді өркендететін,
Бабаларға тағзым ететін
Біз қазақ елінің болашағымыз.
VII.Үйге тапсырма
6-жаттығу арқылы бірінші сөзі жіктеу есімдігі болып келген ән аттарын тауып келуге тапсырма беру
YIII.Бағалау
Бір, екі, үш
Бойға жина күш
Қане, кімің оздың?
Бағаңызды тіз!
3 топтың сабақ кезінде белсенділіктерін анықтап, жинаған күлегештері арқылы бағалау.
Алматы облысы
Еңбекшіқазақ ауданы
Тауқаратұрық ауылы
Ашық сабақ
Пәні: Қазақ тілі
Тақырыбы: «Жіктеу есімдіктері»
Сыныбы: 4 «А»
Пән мұғалімі: Мекетаева Айгерім
