Балапан тобының жәндіктерді бақылау технологиялық картасы
Бұл құжатта «Балапан» тобының оқу іс-қызметінің ұйымдастырылған технологиялық картасы ұсынылған. Оқу жоспарының негізінде балаларды жәндіктердің өмірімен таныстыру арқылы олардың табиғатқа деген қызығушылығын арттыру мақсаты қойылған. Негізгі назарды қанқыз бен құмырсқаға аудара отырып, балаларды осы кішкентай жәндіктердің тіршілік ортаға деген ықпалын бағалауға ынталандырылады.
Сонымен қатар, «Балапан» тобы зерделі қалыптастыру құралдарын пайдаланып, жәндіктердің экосистемадағы рөлін түсіндіреді. Жәндіктерді бақылау барысында балалар жәндіктердің тіршілігі, қоректенуі мен қорғау механизмдерін зерттеп, қоршаған ортадағы тепе-теңдікті сақтап ұстауды үйренеді. Көрнекіліктер ретінде жәндіктердің суреттері, ойыншықтар, өсімдіктер мен жануарлардың суреттері қолданылып, оқу процесін қызықтырақ етеді.
Технологиялық картада жәндіктерді бақылау үшін алдын ала жасалатын жұмыстар, әдіс-тәсілдер мен қажетті құрал-жабдықтар көрсетілген. Педагог балаларды тәжірибелі іс-әрекетке тартады, ал олар өз бетінше бақылау жасай отырып, оқу барысында алған ақпараттарын қолдана алады. Бұл тәсіл балаларға жәндіктердің табиғаты мен олардың экосистемадағы маңыздылығына терең түсінік беруге ықпал етеді.
«Балапан» тобы жәндіктерді зерттеу арқылы балалардың қамқорлық сезімін дамытады. Олар жәндіктерді қорғау қажеттілігін ұғынып, табиғатқа жүгінуге және табиғатты сақтау мәдениетін қалыптастыруға барынша күш салады. Топта өткізілетін сабақтар балалардың қызығушылығын тудырады, дамытушы ойындар, тапсырмалар мен материалдарды қолдану арқылы оқыту әдістемесін жаңа деңгейге көтереді.
«Балапан» тобының оқу іс-қызметінің ұйымдастырылған технологиялық картасы.
Білім беру саласы: Таным.
Қызметі: Жаратылыстану.
Тақырыбы:Жәндіктерді бақылау.
Мақсаты: қанқыз және құмырсқамен таныстыру. Жәндіктердің тіршілігіне қызығушылығын тудыру. Оларға қамқорлықпен қарап, қорғауға тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: Жәндіктердің суреттері
Қажетті құрал-жабдықтар: әр балаға жететіндей ойыншық қанқыз, ермексаз, грек жаңғағының сырты, өсімдіктер мен жәндік, жануарлардың суреттері.
Алдын ала жасалатын жұмыстары: жәндіктерді бақылау, өсімдіктер мен жәндік, жануарлардың суреттерін жинақтау.
Әдіс-тәсілдері: сөздік, көрнекілік, ойын, практикалық
-Балалар, көздеріңді ашыңдаршы, сендердің алақандарыңа қандай жәндік қонды. Сендер бұл жәндікті көрген жерлерің бар ма, қайдан көрдіңдер?
-Қанқызын бәрің де білесіңдер, ал олардың тіршілігі туралы көп білмеулерің мүмкін. Сол себепті мен сендерге бүгін қанқызы туралы айтып береміз. Қанқыз - қызыл түсті, үстінде жеті нүктесі бар кішкентай жәндік. Ол кішкентай болса да ол ештеңеден қорықпайды. Неліктен?
-Егер де оны қолыңа алып, басып қалсаң, олар сап-сары жағымсыз иісі бар уын шығарады. Сол себепті оған құстар тиіспейді. Тіпті қызыл түсті нүктелі зат көрсе болғаны олар жоламауға тырысады. Міне, қанқыз осылайша қорғанады екен. Қорғанудың тағы бір түрі, оларды ұстап алсаң, ол өлген сияқты болып қатып қалады да, қауіп төнгенін байқаған уақытта қайтадан өзінің ісімен айналыса береді.
-Қанқыз немен қоректенеді?
-Олар алма битін, өсімдік бітесі, жапырақ бүргесі, өрмекші, кене т.б. ұсақ жәндіктерді жейді. Демек, қанқызының пайдасы үлкен зор. Себебі: олар өсімдік зиянкестерін жесе, өсімдіктерді дәрілеудің қажеттігі болмайды. Олар қандай жерлерде қыстайды?
Қанқыз алғашқы суық түскеннен бастап таулы, орманды жерлерге ұшып кетеді де, тастардың, ағаштардың т.б. қуыстарына тығылып көктем шыққанша жатады. Көктем шыққанда өздерінің үйреншікті жеріне ұшып келеді.
Міне, біздің кішкентай қанқыз деген досымыздың тіршілігі осындай
-Балалар, сендер ең күшті қандай жануар деп ойлайсыңдар?
-Ең күшті жәндік - құмырсқа. Себебі: ол өзінен он есе үлкен затты көтере алады.
Сонымен бірге олар құрылсты да шебер салады. Олар қураған өсімдік сабақтары мен жапырақтарының қалдықтарынан илеу жасап, тіршілік етеді. Әрбір илеуде "жұмысшы" және "жауынгер" құмырсқалар болады. Құмырсқалардың кейбір әрекеттері адамдарға ұқсайды. Олар енді ғана туылған құмырсқаларды илеуден таза ауаға шығарып, тәрбиешілері қадағалап жүреді. Ал ауруға шалдыққан құмырсқаларға дәрігерлері қарайды. Олар қажет болған жағдайда ауруларды алшақтатып, тіпті операциялар жасауға мүмкіндіктері бар.шеңберіне шақырадыМысалы, мерттіккен аяқтарын кесіп тастау секілді. Ал құмырсқалардың негізгі қорегі басқа жәндіктер, өсімдіктердің жапырақтары мен тұқымдары, шырындары.
Міне, балалар, құмырсқалар да адам мен табиғатқа осындай пайдасын тигізеді екен. Педагог балаларды екі орталыққа бөледі. Бірінші орталықтағы балаларға өздері жасаған балабақшаның Қызыл кітабына суреттерді жапсыруды ұсынады. Екінші орталықтағы балаларға табиғи материалдардан қанқыз құрастыруды тапсырады.
Алдымызда кезіккен,
Көп танысты көреміз.
Иіліп сәлем – береді
Бәріне де ізетпен,
Ара, шыбын, көбелек, инелік, құмырсқа
Балалар көздерін жұмып, қолдарын созып тұрады. тәрбиеші олардың қолына кішкентай қанқызын қояды.
Балалар көздерін ашқан кезде қанқызын көріп, таңғалады қуанады, бір-біріне көрсетіп, қуаныштарын бөліседі.
-Қанқыз
-Гүлдің жапырағына қонып отырғанын көрдім
Балалар өздерінің ойларын айтып бөліседі
Олар өсімдіктерге зиянды ұсақ жәндіктерді жейді
-Ағаш қабығының астында, қуысында, жерге түскен жапырақ арасында қыстайды.
Береміз
-Піл күшті т.б.
Балалар жауап беруге тырысады
Бірінші орталықтағы балалар осы уақытқа дейінгі бақылап танысқан жануарлары мен өсімдік, құстар, жәндіктердің суретін қияп жапсырады.
Екінші орталықтағы балалар грек жаңғағы мен ермексазды пайдалынып, қанқызын құрастырады
Сергіту сәті:
Педагог балаларға орталықтағы орындарын ауыстыруды ұсынады.
Дәптермен жұмыс. Дәптерде берілген тапсырманы түсіндіреді.
Сергіту сәтін орындайды.
Балалар орталықтағы орындарын ауыстырып отырады.
Дәптерде берілген тапсырманы орындайды.
Рефлексиялық- түзетушілік
Педагог балалардан бүгінгі жиыннан алған әсерлерін, көңіл күйлерін, немен айналысқандарын, не үйренгендерін сұрайды.
Сабақтағы көңіл күйлерін дәптердегі таңбаларға белгілейді. Қойылған сұрақтарға жауап береді.
Күтілетін нәтиже:
біледі: қынқыз және құмырсқаны танып, ажыратуды, олардың дене бөліктері туралы, олардың жәндіктер тобына жататындығын, табиғат үшін маңыздылығын.
игереді: қынқыз және құмырсқаны таниды, ажыратады, жәндік екенін біледі, қанқыз және құмырсқаның тіршілігі туралы түсініп айта алады.
меңгереді: қамқорлықпен қарайды, жәндіктерге жәбір көрсетпеу керектігін ұғынады.
