1-ден 5-ке дейінгі сандарды қайталау
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасы, балаларға 1-ден 5-ке дейінгі сандарды қайталауға көмектесуге арналған. Оқу жоспарының мақсаты – балалардың сандық білімдерін бекіту, олардың математикалық логикасын дамыту, шығармашылық қабілеттерін шыңдау.
Сабақ барысында балалар сандарды ойын арқылы үйренеді. Математика сабағы шеңберінде ұйымдастырылған әртүрлі ойындар мен тапсырмалар арқылы балалар 1-ден 5-ке дейінгі сандарды тура және кері санауды үйренеді. Тәрбиешінің жетекшілігімен логикалық есептер ұсынылып, балалардың ой-өрісін дамытуға ықпал етеді.
Ертегілер еліне саяхат жасай отырып, балалар математикалық тапсырмаларды сергіту сәттерімен байланыстырып, көңілді атмосферада білім алуға мүмкіндік алады. Мысалы, Раушан мен Асан оқиғасы арқылы есептер шешуге, жәрмеңкеде алма жинауға көп көңіл аударылады.
Рефлексивті түзетушілік кезеңінде балалар сандарды кері санауға бағытталған ойындарды орындап, өздерінің білімдерін бекітеді. Оқыту процесінде тәрбиешінің мадақтау сөздері мен балалардың белсенділігі өте маңызды. Оқыту барысында математикалық жұмбақтарды шешу, сергіту сәттері, логикалық ойындар мен тапсырмалар кіріктіріледі.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасы
Білімдік аймағы: Таным
Бөлімі: Математика
Тақырыбы: 1-ден 5-ке дейінгі сандарды қайталау
Мақсаты: Б.м: Санның құрамын, таңбаларын қайталау, алған білімдерін бекіту, ойын арқылы білімдерін жетілдіру.
Д.м: Балалардың ой-өрісін дамыту, ойын арқылы ойлау қабілеттерін арттыру
Т.м: Балаларды үлкенді сыйлауға, тілін алуға, кішіге қамқор болуға тәрбиелеу
Іс-әрекет кезеңі
Тәрбиешінің әрекеті. Бала әрекеті
Мотивациялық оятушылық
Тәрбиеші балаларды «Бүгінгі күнімізді бастайық» атты шаттық шеңберге тұрғызады.
Күндей жадыра
Айдай арайлап
Жұлдыздай жарқырап
Судай мөлдір, таза көңілмен
Бүгінгі күнімізді бастайық!
Ұйымдастырушылық ізденушілік
Бүгін біз сендермен ертегілер еліне саяхатқа шығамыз. Математика сабағында бүгінге дейін не үйреніп, не білгенімізді еске түсіруіміз керек. Ертегі желісі бойынша тапсырмалар беріледі.
«Раушан мен Асан» оқиғасы
1- тапсырма: Орманда орманшының үйі бар. Оның Раушан мен Асан атты екі баласы бар екен. Раушан 5 жаста, ал Асан одан екі жас кіші. Сонда Асан неше жаста екен?(3 жаста)
Ендеше Асан кішкентай екен.
Бір күні екеуінің әке-шешесі қыдырып кетеді, кетерде Раушанға Асанды тапсырып кетеді. Есік алдында ойнап отырып, Раушан кетіп қалады. Сол кезде Асанды «ғажайып» аққу ұшып келеді де алып кетеді. Раушан келіп інісін іздейді. Үйінің жанында алма ағашы бар еді. Содан сұрайды:
- Алма ағашы, менің інімді көрдің бе? Інімді іздеп табуға көмектесші –дейді.
- Сонда алма ағашы былай деп жауап береді. Көмектесейін, бірақ сен де маған бір көмегіңді бер. Мынау алмаларым қып-қызыл болып пісіп, басымды көтере алмай тұрмын. Менің алмамды жинауға көмектес. (Раушан алмасын жинасады)
Қане, балалар біз де, Раушанға көмектесейік.
1 тапсырма: Үй салуға қанша фигура қажет? Суретте неше үшбұрыш бар?
- Біраз жүрген соң Раушан бір өзенге кездеседі. Өзен балықтарын суға салуды тапсырады.
2 тапсырма: Көрші санды жаз.
Сергіту сәті: 1 дегенде тұрайық
2, 3, 4 алақанды соғайық
Оң жаққа бұрылып
Сол жаққа бұрылып
Біз шынығып алайық
- Раушан егістік алқапқа келеді. Егістік алқап: Математикалық жұмбақ –есептер шешсін, содан кейін барып, менің егістік алқабымнан өтесің дейді.
Бестен төртті алайық
Қанша қалды қарайық
Қарайық та санайық
Санайық та табайық
-3 тапсырма: Логикалық есеп шығару.
Қарап ал да, санап ал
Екі ешкінің мүйізі қане?
Қанша болады?
- Табақта үш алма
Қолымда екі алма
Қосқанда барлығын
Болады неше алма?
- Раушан Ақ әжеге кездесіп, сәлем береді. Сәлеметсіз бе әже?
- Неге ренжіп келесің? Інімді жоғалтып алдым, көмектесіңізші! Үлкен кісі таяққа сүйенбесе орнынан көтеріліп жүре алмайды. Сен маған мына «Сиқырлы таяғымды» алып беріп жіберші.
- Сандарға байланысты көңілді санамақтар айтқызу.
- Ақ әже: Менің таяғымды алып бердің, көп рақмет!үлкенді сыйлай білетін тәртіпті бала екенсің. Бірақ сен кішкентай ініңді жалғыз тастап кеткенің дұрыс болмады. Мен «ғажайып аққуымды» жіберіп, ініңді алдырттым. Екінші бұлай етуші болма.
Сен үйіңе қайта бер, ініңді үйіңе жеткізіп саламыз дейді. Раушан үйіне келсе, есік алдында інісі отыр. Міне, осымен бүгінгі біздің ертегіміз аяқталды.
*3* *2* *4*
- Балалар математикалық жұмбақтарды шешеді
Балалардың жауабы: 5 алма
Бір дегенім-бүркіт
Қалады аңдар үркіп
Екі дегенім-есек
Білмейді ол есеп
Үш дегенім-үкі
Ұстап жеді түлкі
Төрт дегенім-тиін
Есебі оның қиын
Бес дегенім-бұлбұл
Сайрағанда дүлдүл
Рефлексивті түзетушілік
Ұ.о.іс-әрекетін қорытындылау сандарды кері санауға байланысты «Орныңды тап», «Көршіңді ата» ойындарын ойнату. «Кім алғыр» ойынын ойнату. Белсенді қатысқан балаларды мадақтау
1+2
3+2
1+1
2+2
амалдарын орындайды
Күтілетін нәтиеже:
Нені біледі: Балалар 5-ке дейінгі реттік сандарды ауызша санау арқылы салыстыра білуді білді
Білуі керек: Сандарды танып, көрсете білуді, неше деген сұраққа толық жауап беруді,сандарды ретімен қоюды меңгерді
Түсіне біледі: Өз бетімен іс-әрекет жасап,математикалық есептерді шығара алады
Сабақтың тақырыбы: 1-5 сандарды қайталау
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: 5 –ке дейінгі сандарды тура және кері санауға жаттықтыру, геометриялық пішіндерді меңгерту. Логикалық есептер шығаруға, уақытты, кеңістікті бағдарлай білуге, апта күндерін дұрыс атауға.
Дамытушылық: Өздігінен жұмыс істеуге машықтандыру, ойлау қабілетін, байқампаздығын, сабаққа қызығушылығын дамыту. Өздігінен талдау жасауға үйрету, санаған сандарын сапалы түрде түсіне білуге дағдыландыру. Логикалық ойлау қабілетін дамыту, ой – өрісін, білімділігін, зейінін, есте сақтау қабілеттерін
Тәрбиелік: Шыдамды болуға, ұжыммен жұмыс істеуге тәрбиелеу, ой еңбегіне бейімдеу, адам мен табиғат арасындағы байланыс арқылы еңбексүйгіштікке, татулыққа, бірлікке тәрбиелеу.
Психологиялық: Білімді үйренуге деген қызығушылығын арттыру. Зейінін, қиялын, зеректігін, тапқырлығын дамыту. Жарысуға, жарыста жеңімпаз болуға ынталандыру.
Пәнаралық байланыс: Есеп, тіл дамыту, көркем әдебиет, айналамен таныстыру.
Әдіс – тәсілдер: Сұрақ – жауап, жұмбақтар жасыру, көрсету, салыстыру, ертегі әңгімелеу, сахналау, дид/ойын, сергіту сәті, бақылау, мадақтау, қорыиындылау.
Көрнекіліктер: Цифрлар, әртүрлі ұсақ ойыншықтар, геометриялық пішіндер, жемісжидектер, үй жануарлары, суреттер (құрастыруға).
Амандасу.
Психологиялық сәт:
Балаларға екі алақандарын толық ашып, саусақтарына қарауларын айтамын. Қолымыздағы саусақтар әртүрлі.
- Кішкене шынашағымызды алақанымыздың ортасына жеткізейікші, қалған төртеуін қозғалтпай. Қане, жете ме екен?
- Жоқ.
- Олай болса барлық саусақтарымызды бірақ жұмамыз.
- Алақанымызды жабады ғой, иә! Олай болса біз жалғыздан ештеме істей алмайды екенбіз, ал барлығымыз жұмылсақ, бірге істесек алынбайтын, шешілмейтін тапсырма болмайды.
Жақсы көңілмен барлығымыз бірігіп сабағымызды бастайық.
• Қане балалар, есімізге түсірейікші, бір жылда неше мезгіл бар?
• 4 мезгіл.
• Осы төрт мезгілді атайықшы.
• Қыс, көктем, жаз, күз.
• Ал, қазыр жылдың қай мезгілі?
• Көктем.
• Өте жақсы айттыңдар, дұрыс.
• Осы көктем мезгілінде неше ай бар? Соларды атап көрейікші.
• Наурыз, сәуір, мамыр.
• Көктем мезгілі келгелі сендер қандай өзгеріс – ерекшеліктерді байқадыңдар?
• Күн жылынды, қар еріді, құстар ұшып келе бастады. Қорада тұрған төлдеріміз төлдеді.
I. Дид/ойын «Төлдерін ата».
- Өте жақсы. Кімнің үйінде қандай үй жануарлары бар?
- Сиыр, қой, ешкі, жылқы, түйе.
Сиыр – бұзаулайды
Қой – қоздайды
Ешкі – лақтайды
Бие жылқы – құлындайды
Түйе – боталайды.
Төлдерін қалай деп атайды екенбіз: бұзау; қозы; лақ; құлын; бота.
- Сонда біз қанша төлдерді біледі екебіз? Санайықшы.
- 5
- Апа – атамыз, әке – мамаларымыз осы сөздерді пайдаланып бізді қалай еркелететінін айтып көрейікші: Құлыным, қозым, ботам...
II. Тапсырма. Дид/ойын «Қай күн?».
- Балалар біз балабақшаға неше күн келеді екенбіз?
- 5 күн
- Ал, онда неше күн демаламыз?
- 2 күн.
- Осы күндердің аттарын атап көрейікші. Қане кім айтады аптаның 1–ші (2-ші, 3-ші, 4-ші, 5-ші) күндері қалай деп аталады екен?
- Жауап: үйсенбі
Сейсенбі
Сәрсенбі
Бейсенбі
Жұма
Демалыс күні: Сенбі
Жексенбі
5 күн балабақшаға келіп, 2 күн демалады екенбіз.
III. Тапсырма: «Уақытты бағдарлау», «Кеңістікті бағдарлау»
- Балалар мен сендерге жұмбақ жасырамын. Ал, сендер, маған жауабын дұрыс тауып (шешіп) айтуларың керек.
1. Ұйқымыздан тұрамыз,
Беті – қолды жуамыз.
Әкемізге ереміз,
Бақшамызға келеміз.
Бұл қай кезде, балалар? Таңертең
2. Біз тәртіпті баламыз,
Сабақты да оқымыз.
Серуенге шығамыз, қыдырамыз.
Бұл қай кез, балалар? Түс
3. Серуеннен қайтамыз, ұйықтаймыз,
Жеңіл тамақ ішеміз,
Ойнаймыз.
Бұл қай кез, балалар? Бесін
4. Күн батады қызарып,
Мамамызды күтеміз.
Бұл қай кез, балалар? Кеш
5. Үйлерде шам жанады,
Дем алады бар әлем,
Деп әлдилер ақ әжем. Түн
IV. Дид/ойын: «Адасқан сандар» 1 – ден 5 – ке дейін санаймыз.
- Қане балалар, біз алдымен 5 – ке дейін санайық. (карточка таратып, сандарды ретімен қойып шығамыз) 1, 2, 3, 4, 5.
- Ойланайық бір мезет,
Абайлайық, қарайық,
Санды енді тізбелеп,
Кері қарай санайық.
Енді кері санайық. 5, 4, 3, 2, 1.
(сандардың емлесін тауып дұрыс орналастыру).
Тақта алдында жұмыс
1 2 5 3 4
3 2 1 4 5 т.с.с.
V. Дид/ ойын: «Көршісін тап».
Тақта алдында жұмыс.
...2... ...4... ...3... ...5... ...1...
Қажет сандарды тауып өз орындарына дұрыс орналастыру қажет. Қалған балалар үстел үстінде өз бетінше жұмыс жүргізу.
VI. Дид/ойын: «ойлан – тап».
Балалар көздерін жұмады. Ойлау, есту қабілетін жетілдіру мақсатында іштерінен санап, неше рет дыбыс бергенімді алдарындағы саннан дұрыс тауып көтерулері керек.
Сергіту сәті.
VII. Логикалық есептер:
1. Бес алманың үшеуін,
Досың сұрап алады.
Айтшы сонда нешеуі,
Өз қолыңда қалады.? (екі)
2. «5» алған балаға 5 алма,
«4» алған балаға 4 алма.
«3» алған балаға 3 алма.
«2» алған балаға неше алма? (екі)
3. Бес бұтақты шыршада,
Бұтақ сайын екі алма.
Біреуін бер досыңа,
Сонда қалмақ неше алма? (шыршада алма өспейді)
4. Қолымды 1 алма, табақта 2 алма,
Қосқанда барлығын болады неше алма? (үш)
5. Бөлменің 4 бұрышы бар,
Әр бұрышта 1 мысықтан отыр,
Барлығы неше мысық? (төрт)
6. Жанып тұрған 4 майшамның 2-уі сөніп қалды.
Сонда неше майшам қалды? (екі)
VIII. Ата – анамен байланыс.
Ата – аналарының үйден үйреткен 1 – ден 5-ке дейінгі санамақтарын сұрау.
1-ден 5-ке дейінгі сандарды бекіту.
IX. Дид/ойын: «Кім жылдам?»
Ойын ата – анамен бірігіп ойналады.
Берілген қиынды суреттерден тауып дұрыс құрастырып, артына жазылған нақыл сөздерді оқу керек.
Тіл дамыту, айналамен таныстыру сабақтарымен байланыстыру.
X. – Балалар, біз қандай геометриялық пішіндердің түрлерін білеміз?
- Өте дұрыс. Мен сендерге жұмбақ жасырайын. Сендер жауабын шешіп, атап, қандай пішінге ұқсайтынын атайсыңдар
1. Таңмен көзін ашады,
Әлімге нұрын шашады.
- ке ұқсайды (күн)
2. Төрт бұрышты, бір ауызды
- қа ұқсайды.
(сандық)
3. Айдалада ақ отау,
Аузы, мұрны жоқ отау.
- ға ұқсайды. (жұмыртқа)
4. Тікен – тікен тік пісте,
Қысы – жазы бір түсте.
- қа ұқсайды. (шырша)
5. Төрде жатып шалқиған,
Дәу қарны бар қампиған.
- ға ұқсайды. (жастық)
XI. Жапырықты тасалап,
Өсетін жері бақша – бау.
Күрең қызыл шіркін – ай,
Оның аты ........... бүлдірген.
Сендерге «Бір бүлдірген» ертегісін айтып берейін.
Ерте, ерте, ертеде 3 балапан өмір сүріпті. Бір күні олар жайылып жүргенде бір бүлдірген тауып алыпты.
- «Бүлдірген болса біреу, оны біз қайсымыз жейміз» - дейді.
Біз болсақ: біреу, екеу, үшеуміз. Осы кезде ақалды күрке тауық кездеседі.
- Біз балапандармыз ғой, бізге мына тауып алған бүлдіргенімізді бөліп беруге көмектесіңізші.
- Ал, сендердің мамаларың біреу ме?
- Иә, біреу...
- Онда, біз жалғыз бүлдіргенді қалай бөлеміз?
- «Сендер, бұл бүлдіргенді АНАларыңа апарып беріңдер» - дейді күрке тауық.
Иә, солай істейін деп балапандар бүлдіргенді мамаларына әкеліп береді. Мамаларына бүлдірген ұнайды. Балапандар да өте қуанышты болды.
Бұнымен айтпағымыз:
«Табиғат сыйы» (жемістерді көрсету).
Біреуін жеп жемістің
«Дәмді екен...» деп тамсандық
Айта қойшы шырағым,
Дәмін қалай біле алдың?
Естіп пе
Әлде
Көріп пе,
Жоқ, әйтпесе, сезіп пе?
Жауап: дәмін сезіп.
XII. Олай болса: Дид/ойын: «Ненің дәмі?»
Арнайы ыдысқа кесіп салынған жеміс – жидектердің дәмін жеп анықтаймыз.
Дәмін сезу қабілетін дамыту.
Жемісті атап, қандай геометриялық пішінге ұқсайтындығын, дәмін айтып, түр – түсін ажыратып айтуларын сұрау.
*** Балалар, біз бүгінгі сабақтан алған қуанышты көңіл – күйімізді қалай білетінімізді көрсетейік. Сабақ сендерге ұнады ма?
«Шаттық шеңбері» - дөңгелене тұрып, қолдарымызды шапалақтаймыз.