Үй жануарлары мен төлдері
Бұл материал «Үй жануарлары мен төлдері» тақырыбында балаларға арналған. Мақсаты - балаларға үй жануарлары мен олардың төлдері туралы терең білім беру, түсініктерін кеңейту. Материалда үй жануарларының мәліметтері слайдтар арқылы көрсетіліп, қызықты ойындармен толықтырылады.
Балалар сабақты өте қызықты және көңілді өткізгендіктері үшін, жайлауға саяхатқа бару идеясы ұсынылады. Жайлаудың керемет көріністері мен сол мезгілде ұшып келетін құстар, шығатын шөптер мен гүлдер туралы айтылып, оларды белсенді қатысуға шақырады.
Балалар үшін үй жануарлары мен төлдерін танып, олардың аттарын дұрыс айту маңызы зор. Мысалы, сиыр мен бұзау, түйе мен бота, жылқы мен құлынмен танысу, қой мен қозы, ешкі мен лақ мәліметтері кеңінен қарастырылып, дауыстарын ажыратуға ойындармен қосарланады.
Сонымен қатар, үй жануарларының адам өміріндегі маңызы туралы да айтылады. Олар арқылы біз сүт өнімдерін, етті, теріні алатынымыз, тіпті халықтық дәстүріміздің бөлігі екенін діттей отырып, қазақтың мақал-мәтелдері де енгізіліп, балаларға сабақ барысында қызықтырылады.
Нәтижесінде, бұл материал балалардың үй жануарлары мен олардың өнімдерінің пайдасы туралы толық мәлімет алып қана қоймай, сонымен бірге осы білімдерін тәжірибеде қолдана алулары үшін зор мүмкіндік тудырады.
Үй жануарлары мен төлдері.
Мақсаты : Балаларға үй жануарлары және төлдері туралы түсінік бере отырып , білімдерін кеңейту, және аттарын дұрыс айтуға үйрету.
Көрнекіліктер : үй –жануарларымен төлдері суреттері. Слайд арқылы көрсету.
Сөздік жұмыс : төлдер
Билингвальды компонент : Түйе – Верблюд, сиыр – корова .
Сабақтың барысы:
Амансың ба , Алтын күн!
Амансың ба , Жер Ана!
Амансың ба, достарым,
Сендерді көрсем қуанам.
Саламатсыздар ма қонақтар.
Балалар қазір жылдың қай мезгілі?
Көктем.
Көктем мезгілінде күн қандай болады?
Жылы.
Нелер ұшып келеді?
Құстар.
Жерге нелер шығады?
Шөптер , гүлдер.
Өте жақсы балалар
Балалар сендер жайлауға саяхатқа барғыларың келе ме ?
Иә.
Ендеше балалар біз өзімізді жайлауда саяхаттап жүргендей сезінейік.
Жайлау қандай болады?
Міне, қараңдаршы балалар жайлау қандай әдемі, көк шөптер.Жайлауда сиыр , қой , түйе , жылқылар жайылып жүр.
Төлдері қандай әдемі, сүйкімді.
Балалар қараңдаршы жайлауда үй жануарлары төлдерімен жайылып жүр. Балалар бүгін біз үй жануарларының төлдерімен танысамыз.
Жылқы , сиыр , қой , ешкі , түйенің балаларын төлдер деп атаймыз.
Міне мынау балалар сиыр, сиырдың төлі бұзау.
Қане айтайық бәріміз сиыр , бұзау.
Міне мынау түйе. Түйенің төлі бота.
Мынау жылқы, жылқының төлін құлын, дейміз.
Ал мынау қой . Қойдың төлі қозы , дейміз.
Мынау ешкі . Ешкінің төлі лақ – дейміз .
Дидактикалық ойын . « Ненің дауысы»
Балалар үй жануарларының дауысын ажыратады.
Сол кезде төлдер айтыса бастайды
Лақ : Ием мені жақсы көреді. Адам біздің сүтімізді ішеді, түбітімізді киімге пайдаланады.
Құлын : Лақ сен орынсыз мақтанба? Бізден ешқайсың аспайсыңдар, біздің етіміз азық , сүтімізде
Бұзау : Сендер босқа мақтанбаңдар, ием мені жақсы көреді. Адамның тіршілігіне ең пайдалысы біз. Шелек – шелек сүт, қарын – қарын май, қап – қап құрт, ірімшік бізден шығады, адамға мен пайдалымын.
Сендерге не болып кетті, неге айтысып жатырсыңдар. Олай болмайды! Бәрің де пайдалысыңдар. Үй жануарларының бәрі де пайдалы. Олай болса балалар уй жануарларының пайдасы мен өнімі жөнінде айта кетейін.
Сиырдың сүтінен қаймақ алады, құрт , ірімшік жасайды. Етін азық етеміз
Жылқының да етін жейміз, сүтінен қымыз дайындайды.Қымыз денсаулыққа өте пайдалы. Қазы – қарта , жал – жая жылқыдан алынады балалар.
Ал балалар қойдың сүті де өте пайдалы, етін жейміз, терісін пайдаланады.
Ешкінің сүті балалар көп ауруға ем, түбітінен киім тоқиды.
Түйенің шұбатын ішеміз. Міне үй жануарларының бәріде адам үшін өте пайдалы.
Балалар үй жануарларына арналған мақал мәтел, нақыл сөздер бар.
Естеріңе сақтап жүріңдер.
Сиырдың сүті тілінде,
Малды бақсаң сиыр бақ,
Сүт кетпейді шарадан,
Түйе байлық,
Қой мырзалық,
Жылқы сәндік.
Ер қанаты ат.
Жақсы ат- жанға серік.
Семіздікті қой көтереді.
Жылқының сүті – шекер , еті бал.
Қойды теппе, қойдың сүті қорғасын
Міне балалар осы мақал, нақыл сөздерді естеріңе сақтап жүріңдер.
Балалар үй жануарларын күтіп баптауымыз керек, қамқорлық жасауымыз керек.
Қане балалар төлдер туралы кім тақпақ біледі.
Рамазан
Құлыншағым құндызым.
Құлдырайды шабады,
Жылтылдаған жұлдызым,
Құстай қанат қағады.Айзере
Кіп кішкентай момақан,
Қошақанды ұнатам,
Жүреді анам қозым деп,
Қошақаным өзім деп.
Інжу
Шөре – шөре лағым.
Тентек болма шырағым,
Секеңдемей деміңді ал,
Селтеңдемей құлағың.
Заңғар
Ботақаны нардың,
Жарға неге бардың,
Тілерсегің дірілдеп,
Секіре алмай қалдың.
Балалар біз жайлаудан үй жануарларымен таныстық, мына кішкентай төлдер төлдер мамаларын таба алмай адасып жүр екен, табуға көмектесейік.
Дидактикалық ойын . « Адасқан төлдер»
Мақсаты : тақтаға төлдер суреті ілінеді, балалар сол төлдердің енелерін тауып қояды.
Сергіту сәті
Тіктеп титтей құлағың
Ботам былай жүреді
Сыртылдатып тұяғын
Бұзау былай жүреді
