Е е дыбысы мен әрпі: Сабақ жоспары мен әдістемелік нұсқаулық
Дәріс - Е е дыбысы мен әрпінің оқушыларына арналған сабағын ұйымдастырудың түрлі қырларын қамтиды. Бұл сабақтың негізгі мақсаты - балаларға Е дыбысын дұрыс оқуды үйрету, сонымен қатар, Е әрпінің артикуляциясын жеткізу. Курс барысында балалар әріптің жазылуымен танысып, ол сөздердің түрлі позицияларында қалай қолданылатынын біледі.
Сабақтың міндеттері оқушылардың сөз ішінде Е дыбысының орналасуын анықтау, адамгершілік тәрбиесін беру, сауатты оқу мен жазуға үйрету және есте сақтау қабілетін дамыту болып табылады. Мұнда балалар жұмбақтарды шешу арқылы жаңа әріптермен танысады, ойындар мен сұрақ-жауап сессиялары арқылы белсенді қатыса алады.
Әдістемелік материал ретінде оқулықпен жұмыс жүргізіледі. Бұл кезеңде балалар оқулықтағы сөздерді буындап оқуға, сөйлемдер құрастыруға жаттығып, Е е дыбысының сөздің басы, ортасы және соңындағы рөлін зерттейді. Оқушыларға мүмкіндік берілген, егер олар сұрақтарға дұрыс жауап бере алса, мұндай жаттығулар арқылы олар өз ойын толық жеткізе алатын болады.
Сабақтың ынталандыруы оқушылардың есте сақтау қабілетін арттыруға арналған қызықты ойындар мен жаттығулардан тұрады. Диктант жазу мен кері байланыс арқылы оқушылар өз білімдерін бағалай алады, бұл - олардың сабақтан алған әсерлерін нақты ұғынуына көмектеседі. Соңында, ұсынылған тапсырмалар арқылы оқушылар негізгі материалды меңгере отырып, Е дыбысы мен әрпінің білімдерін тереңдетуге мүмкіндік алады.
Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы
Ақсай қаласының №3 ЖОББМ
Мектепке дейінгі даярлық сынып мұғалімі А.Ж. Гапуова
Е е дыбысы мен әрпі
Сабақтың мақсаты: Е дыбысын сөз ішінде дұрыс оқуға жаттықтыру, Е әрпінің артикуляциясын үйрету
Сабақтың міндеті:
1.Е е дыбысының орнын анықтату, сонымен қатар неше? нешеу? сұрағына дұрыс жауап беруіне үйрету
2.Адамгершілік тәрбие беру
3.Сауатты жазу және оқуға дағдыландыру; есте сақтау қабілетін дамыту
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың әдісі: жұмбақтар, түсіндіру, сұрақ – жауап, жеке оқушылармен жұмыс, тақтамен жұмыс, кері байланыс, ойын
Көрнекілігі: алфавит, Е е әрпі, жазылу үлгісі, атауында е дыбысы бар заттардың суреттері
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру бөлімі
II.Сергіту сәті
III.Өткен сабақты еске түсіру
-Ң қандай дыбыс?
-Ол сөздің басында кездесе ме?
-Топтастыру арқылы ң дыбысы бар сөздерді пысықтау
IV.Жаңа білімді меңгерту
Мақсаты: Е е дыбысын таныстыру, сөздегі орнын анықтауға үйрету
1)Жұмбақ жасыру
Жаңа өтілетін әріпті жұмбақ жасыру арқылы таптыру
Басында үшкір істігі бар,
Өзіне лайық тон пішкен,
Секіріп тастан түскен. (Ешкі)
-Оқушылар осы жауаптар қандай дыбыстан басталып тұр?
-Ендеше бәріміз Е деп айтып көрейікші
-Е дыбысы қалай айтылады?
-Созылып айтылады
2)Е е дыбысы туралы түсінік беру
3)Е е дыбысының жазылуымен таныстыру
V.Оқулықпен жұмыс
Мақсаты: оқулықтағы сөздерді тұтас, буындап оқуға жаттықтыруды жалғастыру, әңгіме құрастыруға дағдыландыру, неше? Сұрағын қоюға үйрету
1)Оқулықтағы суретпен жұмыс
Бұл суреттерге сөйлем құрау арқылы оқушылар ойын толық жеткізуге дағдыланады. Сөйлемді толықтай құрап үйренеді.
Мысалы: Емен орманда өседі. Емен - үлкен ағаш. Ерді жылқыға мінгенде қолданады. Ол теріден жасалады.
2)Сөздерді оқыту
Оқулықтағы қара түспен ерекшеленіп берілген сөздерді буындап оқыту: Е мен, е ден, не ме ре, не ме не, ел, ер, жел, жер, бел, бес
-Сөздерде Е е дыбысы қай жерде естіліп тұр?
-Сөздің басында, ортасында, соңында келеді.
-Е е дыбысы нешінші буындарда кездеседі?
-Сөздің барлық буындарында
-1 буында сөздерді таптыру: ел, ер, жел, жер, бел, бес
-Олар неге бір буынды сөздер деп аталады?
-Себебі, бұл сөздерде тек бір ғана дауысты дыбыс бар
3)Мәтінмен жұмыс
-«Емен» мәтінін оқып беру
-Емен ағашы туралы пысықтап сұрау: ағаш, мықты
-Еменнен не жасалады? Парталар, түрлі бұйымдар
4)Неше? Нешеу? Сұрақтарымен таныстыру
-Неше? Нешеу? Сұрақтары заттардың санын білдіреді. Мысалы, үш, төрт, екі
-Бес белбеу - Белбеу – бесеу, Алты ер - Ер алтау
VI.Ойын «Мен - фотоаппаратпын»
Мақсаты: оқушылардың есте сақтау қабілеттерін арттыру
Тақтаға суреттер тобын іліп, оған 1 минуттай оқушылардың назарын аудару
Содан соң суреттерді алып тастап, есте қалған заттардың атын сұрау. Кейбір оқушылар байқамаған, есте сақтамаған сурет атауларын айтқан баланы мадақтау. Мұндай жаттығуларды үйде де жасауға болатынын ескерту
VII.Жазу дәптерімен жұмыс
Мақсаты: Оқушыларды Е е әрпін жазуға жаттықтыру, артикуляциясын меңгерту, сөз арасында басқа әріптермен байланысып жазылуына көңіл аударту
-Е е дыбысының бас және кіші әріптерін ауада жазып үйретіп, қолдарын жаттықтыру
Диктант жаздыру: Есен, Ерлан, Естай. Емен – мықты ағаш.
VIII.Кері байланыс
Мақсаты: оқушылардың осы тақырыпта алған өз білімдерін бағалауға үйрету
Оқушылардың алдындағы қызыл және жасыл карточкаларды көтерту арқылы тақырыпты түсінген - түсінбеген оқушыларды белгілеп алу.
Жасыл түс – түсіндім
Қызыл түс – түсінген жоқпын
IX.Топпен жұмыс
Мақсаты: жаңа сабақты түсінбеген оқушыларға қосымша тапсырма беру арқылы жаңа тақырыпты ұғындыру
1)Нашар оқушымен жұмыс
-«Емен» мәтінінен Е е әрпі бар сөздерді тауып жазып, дауысты, дауыссыз дыбыстарға ажырату
Емен, шеберлер
2)Жақсы оқитын оқушылармен жұмыс
-Тақтаға күнделікті қолданатын заттардың суретін іліп, осы сөздерге неше сұрағына жауап беретін сөздерді тіркеп жазу
Мысалы: .... дәптер, .... үй, .... ағаш, .... көбелек, ..... доп, .... түлкі, т.б,
X.Қорытындылау
-Бүгін қандай дыбыс және әріппен таныстық?
-Е е әрпі және дыбысы
-Е е дыбысы сөздің қай жерінде кездеседі?
-Мысал келтірту
-2 – 3 оқушыны тақтаға шығартып, немере, еден сөздерін жаздыртып, дыбыстық талдау жасату
Немере – 6 дыбыс, 6 әріп, 3 буын
-Пысықтау сұрағы: Неге үш буынға бөлінеді?
Еден – 4 дыбыс, 4 әріп, 2 буын
-Пысықтау сұрағы: неге 2 буынға бөлінеді?
