Балалар мен жабайы аңдар: танымдық оқу қызметі
Оқу қызметіміздің мақсаты - балаларды жабайы аңдардың әлемімен таныстыру, олардың өмір сүру ортасын түсінуге көмектесу. Біздің бүгінгі сабақта біз хайуанаттар бағына баруға дайындаламыз, онда балалардың қызығушылығын арттыру үшін араласу, ойындар мен жұмбақтарды пайдаланамыз.
Сабақ барысында балалар өздеріне қызықты сауалдар қою арқылы түлкі, қасқыр, аю және қоян секілді жабайы аңдар туралы білімдерін толықтыра алады. Яғни, балалар айналасындағы табиғатқа тереңірек еніп, аңдардың ерекшеліктерін, қоректену әдеттері мен мекен ету орындарын зерттеу мүмкіндігіне ие болады.
«Жабайы аңдар» деген тақырыпты қамтитын сабақтар балалардың есте сақтау қабілетін, тіл байлығын және сөздік қорын молайтуға бағытталған. Оқу过程中 жұмбақтар мен ойындарға қатысу – балалардың ынтасын арттырып, сабақтан алған әсерлерін қызықты түрде бөлісуге мүмкіндік береді.
Соңында, балаларға сабақтың жүргізілу барысындағы қорытындыларды шығарып, олар өздерінің көргендерін, естігендерін және тәжірибелерін ортаға салып, бөлетін болады. Осы сабақ арқылы біз табиғатты қорғау, жануарларды сүю және олардың тіршілігіне құрметпен қарау дағдыларын қалыптастыруға тырысамыз.
Мақсаты: Балаларды жабайы аңдармен таныстыру және олардың тіршілік ететін ортасы туралы түсінік беру. Есте сақтау қабілетін дамыту.Тіл байлықтарын , сөздік қорларын молайту.
Көрнекілігі: Жабайы аңдардың суреттері, жұмсақ ойыншықтар.
Әдіс - тәсілі: Әңгімелеу, саяхат жасау, сұрақ – жауап , ойындар .
Балалар, бүгін ерекше күн. Біздің оқу қызметіне қатысу үшін қонақтар келіп отыр, қонақтар мен сәлемдесейік.
Сәлематсыздар ме ! Здравствуйте!
Шаттық шеңбері
Күннің көзі ашылсын!
Көкке шуақ шашылсын!
Құтты қонақ келіпті,
Төрімізге еніпті,
Амандасу үлкенге
Тәрбиенің басығой
Т:Балалар , сендер, қандай аңдарды білесіңдер?
Б: Қасқыр , аю, қоян , түлкі .
Т: Оларды қандай аңдар деп атаймыз.
Б: Жабайы аңдар деп атайды.
Т: Жабайы аңдар қайда мекендей ді ?
Б: Дұрыс айтасыңдар , балалар
Т: Дұрыс айтасындар балалар , олар орманда мекендейді . Балалар, адамдар жақыннан көру үшін , танысу үшін хайуанаттар бағына барады екен. Хайуанаттар бағы дегеніміз. Онда тек жабайы аңдар ғана емес жан - жануарлардың көптеген түрлері, құстардың әр түрлісі арнайы торларда ұсталады. Біз барлығын аралап тауыса алмаймыз. Біз тек қана ертегілерде естіп жүрген , теледидардан көрген жабайы аңдарды ғана тамашалаймыз.Олай болса ,балалар , біз хайуанаттар бағына саяхат жасаймыз.
Бүгінгі оқу қызметімізде «Жабай аңдармен » танысамыз. Енді мен сендерге жұмбақ жасырамын, жұмбақтың жауабын тапсандар тордың бетін ашамын.
Өзі бір қу
Жүрген жері айқай мен шу.
(Түлкі)
Балалар, қараңдашы, қандай әдемі. Бұл қандай аң екен?
Түлкі.
Түсі қандай болады?
Сарғыш.
Түлкінің денесі сопақша, тұмсығы ұзын және сүйріктеу. (қайталау) түлкінің терісі бағалы жыртқыш аң. Қазақтың атақты бас киімі «тымақ» осы түлкінің терісінен тігіледі.
Түлкінің қорегі: түрлі құстар, тышқандар, құстың жұмыртқасын, балық аулап жейді, түлкінің құлағы жай сыбдыр да тез естиді. Балалар, түлкіні орыс тілінде лиса деп атайды. Балалар , сендер түлкі туралы тақпақ білесіндерме? Қане Жансая түлкі туралы тақпағыңды айта қойшы.
Жұмбақ.
Сұр түсті
Ақсиған көп тісі бар
(Қасқыр.)
Балалар, қараңдаршы мынау қандай аң?
Қасқыр.
Бұл сұр түсті қасқыр деп аталады.
Балалар, қасқыр неге ұқсайды?
Итке.
Дүрыс айтасыңдар ,балалар .
Қасқыр күшті, батыр, ержүрек, ақылды да, айласы да бар өте қауіпті жыртқыш аң. Ал аяқтары ұзын болады екен. Қасқырдың тамағы: жан - жануарлар мен құстар. Үй жануарлары кездесе қалса, ұстап жеп қояды. Етті жақсы көреді. Балалар, қасқырды орыс тілінде волк деп атайды. Балалар сендер қасқыр туралы тақпақ білесіндерме? Қане Адель қасқыр туралы тақпағыңды айта қойшы.
Жұмбақ.
Қыс бойына жатады
Тәтті ұйқыға батады.
Ол не? (Аю)
Ал мынау қандай аң екен?
Аю.
Түсі қандай екен?
Қоңыр екен.
Бұл қоңыр аю деп аталады. Аюдың денесі ірі, үлкен болады. Аю икемсіз жыртқыш аң. Аюдың қорегі судан балық аулап, жидектер теріп, құстарды аулап жейді, бал жейді. Аюдың терісі, еті бағалы, емдік қасиеттері бар деп есептеледі. Аю қыс бойы ұйқыда жатады . Балалар, аюды орыс тілінде медведь деп атайды. Балалар , сендер, аю туралы тақпақ білесіндер ме? Қане Айдана аю туралы тақпағыңды айта қойшы.
Жұмбақ.
Сылдырдан қорқады
Шошынып жортады.
(Қоян )
Ал, мынау қоян. қоянның түсі қандай?
Қоянның құлағы қандай болады?
Ұзын, сопақша болады. қояндар қорқақ болады. Ірі жануарлардан қорқып қашып жүреді. Қоянның қорегі: сәбіз, көк шөп. Балалар, қоянды орыс тілінде заяц деп атайды. Балалар , сендер, қоян туралы тақпақ білесіндер ме? Қане Дильназ қоян туралы тақпағыңды айта қойшы.
Ал, балалар, осы торда тұрған кезде бұл аңдар немен қоректенеді?
Оларды адамдар тамақтандырады. Сендер аңдардың алдында тұрған ыдыстарды көрдіңдер ме? Сол ыдыстармен тамақ береді, күтіп бағады, ауырса емдейді. Олардың арнайы адамдары болады.
Дыбыстық жаттығу
- Ыр, ыр, ыр ырылдайды қасқыр,
- Кі, кі, кі бұлаңдайды түлкі,
- Ян, ян, ян жүгіріп жүр қоян,
- Ю, ю, ю қорбаңдайды аю.
Сергіту сәті
Біз орманға барамыз
Жан-жағымызғы қараймыз
Аю шықты қорбаңдап
Түлкі шықты майысып
Қасқыр шықты ырылдап
Қоян шықты секіріп
Қорықпаңдар балалар
Қз орныңды табыңдар
.
Жарайсыңдар , балалар! Балалар, біз қазір “Даусынан таны” деген ойын ойнаймыз.
Қорытындылау:
⦁ Балалар, сендер қайда бардыңдар?
⦁ Хайуанаттар бағына бардық.
⦁ Онда қандай аңдарды көрдіңдер?
⦁ Түлкі, қоян, қасқыр, аю, жолбарыс.
⦁ Бүгін болған оқу іс әрекеті ұнады ма?
⦁ Иә
⦁ Балалар сендерге көп – көп рахмет!
