Көҙ байрамы: Музыка, шиғырҙар һәм күңелле уйындар
Көҙ байрамы — күңелле һәм уникаль мәл, балалар өсөн шатлыҡ һәм йыуанлыҡ килтергән музыка, шиғырҙар һәм уйындар менән тулы. Ошо көндө балалар залда йыйыла, тыуған иле беҙгә йәшелсә, емеш-еләктәр менән байыта. Көҙ — ул алтын япраҡтарҙың аҫтында, ямғырҙың таҙа һыуын тойоп, күңелгә һоҡланырға мәжбүр итә.
Көндөң алмашынған һәр мизгеле балаларҙы шиғырҙар менән ҡыуандырыу,欢声笑语，песн ятлауға йәки бейергә саҡыра. Сәхнәлә, йәғни, музыка аҫтында балалар тота, йырлай, бейей, һәм уйындар менән ҡыҙыҡһынып, күңел асырға мөмкин. Һәр шиғырҙы миңә доғаларға заиннровать номы кеүек оҡшаған көйҙәрҙә йырлайыҡ.
Күп баланың яратып көткән Көҙ байрамы, аллы-гөллө уйындар, шиғырҙар һәм йырҙар менән таусылар өсөн яратылған. Унда минең, һеҙҙең, бер туғандар менән бергә күңел асыу һәм гизелешкә юл күрсәтергә тип тотош мәлде үткәрәсәкбеҙ. Ләкин иң мөһиме — был байрамда балаларҙың барлыҡ хыялдарын тормошҡа ашырыу! Кескәй йөрәктәре менән илһамланып, был мәл күркәм һәм онотолмаҫлыҡ булып ҡала.
(Музыка аҫтында балалар залға инәләр).
А.б: Бына шулай итеп йәмле йәй ҙә үтеп китте. Уның артынса көҙҙә килеп етте.
Алтын һибелгәндәй гүйә,
Һап-һары ерҙең өҫтө
Ағастарҙың да япрағы
Алтынға манған төҫлө
Һары япраҡтар ҡыштырлап
Һибеләләр туң ергә
Әйтегеһсе балалар
Был ҡайһы саҡ була? (Балаларҙың яуабы)
Шиғырҙар
А.б: әйҙәгеҙкөҙҙөмаҡтапбеҙҙәйырйырлайыҡ.
Йыр” көҙкилде”
(шулваҡыттазалдыңуртаһынаторопҡарасҡы тора, балаларултырғыстарғаултырышалар)
Ҡарасҡыбалаларғаҡарай, һеперткеһеменәнбаларғаяҡынлай.
Ҡарасҡы: Кыш, кыш! Нишләп шаулашаһығыҙ! Абау, ҡарғалартиһәм, былкемдәрултағын! Һаумыһығыҙ!Әйтегеҙәле, һеҙбынданимәэшләпйөрөйһегеҙ?Ә? Нимәөндәшмәйһегеҙ?Әлләминекүргәстелдәрегеҙҙейоттоғоҙме? Мин һеҙҙе һорайым? Мин бында эштә торам, государственная служба, вот! Баҡсаны ҡарайым, теләһә ниндәй шайтандарҙан. Бөтәһен күреп, ишетеп торам. Ә һеҙҙең бер ниндәй сәйәхәт, йәки экскурсия ме әллә? Һеҙ баҡсама теймәйегеҙ ме?(Ответы) Улайһа, һаубулығыҙ!(китә лә, туҡтай) Ә, мин исемемде әйтергә оноттом ҙа инде. Мин ҡарасҡы булам.
А.б:Һаумы, ҡарасҡыағай. Һинбеҙгәасыуланмаинде, беҙһинеңбаҡсаңатеймәйбеҙ, беҙҙеңбалалар бикаҡыллылар, һәҙеруларһинеңтураһындашиғырҙаруҡыпишеттерәләр.
Ҡарасҡы: Йәгеҙ, йәгеҙ!
Знатное, благородное
Пугало огородное
Верхом на лопате сидит,
За воронами в небе следит.
С этим дядькой плохие шутки,
Говорят индюшки и утки.
Если Пугало хмурит брови –
Страшновато даже корове.
Ҡарасҡы: Дөрөҫ. Минбулмаһам, ҡарғаларҙа, һайыҫкандарҙа, ҡуяндарҙаминеңбаҡсамдыашапбөтөрөрҙәрине. Минеңбаҡсамданимәгенәюҡ! (бармаҡтарҙыһанай) Ҡауынюҡ, бананюҡ, ҡарбуҙюҡ, ананаста. юҡ. Уларбулмаһалакүпйәшелсәләрбар – ниндәйикәненәйтәйемме? әһеҙүҙегеҙәйтегеҙ, минһеҙгәйомаҡҡуям.
Йомаҡтар
1. Олоһола, кесеһеләэшләпәкейгән. Бәшмәк
2. Аяҡһыҙ – ҡулһыҙ,үҙемеңҡаткейенгән. Кәбеҫтә
3. Бабайҡат – ҡаттункейгән, сисендерһәң – иларһың. Һуған
4 Ҡыҙарыпбеште, ергәтөштө. Алма
5. Тәҙрәһеюҡ, ишегеюҡ, эсетулы – халыҡ. Ҡыяр
.6 үҙейомро – айтүгел, төҫөһары – майтүгел, ҡойроғобар – сысҡантүгел. Шалҡан.
ҡарасҡы:Бөтәһенбеләләр. Әһеҙбеләгеҙме, балаларйәшелсәләрүҫһенөсөннимәкәрәк? Дөрөҫ, һыуҡойорғакәрәк, һәмямғыркәрәк. Минямғырҙыяратам, ҡурҡмайымҙаунаң. Улминеңбикҙурдуҫым.
А.б:Шулай, ҡарасҡыағай, беҙҙеңбалаларҙаямғырҙанҡурҡмайҙар, беҙ ул зонтик менән уйнарға яратабыҙ.
Игра зонтиками
ҡарасҡы: Афарин, ҡыҙҙар, бикматур бейенегеҙ. Әминенһеҙҙеңменәнуйнапалғымкилә.
«Уйынҡарасҡыменән”
Балалар, беҙбындаһеҙҙеңменәнкүңеласабыҙ, әтегендәалыҫ – алыҫтаКөҙһылыуКащейҙыңзамогындаилапултыра. Балалар, ҡотҡарығыҙКөҙһылыуҙы, зинһарөсөн. Бынаһеҙгәйөмрөйомғаҡ, улһеҙгәюлкүрһәтәсәк (А.ббирә). Ипләпкенәбарығыҙ, КащейҙыңзамогынМәскәйәбейҡарай, ярайһеҙтиҙерәкбарығыҙ, әмиңәэшкәкәрәк, минөҫтәнҡарапторормонһеҙҙе (китә).
А.б:Балалар, көҙһылыуҙыҡотҡарыркәрәк. әйҙәгеҙбейей-бейейбарайыҡ.Бәлкимяпраҡтарменәнбейепалһаҡкөҙеткәненһиҙепмәскәйәбейкөҙһылыуҙыебәрер.
Япраҡтарбейеүе
(А.б: Афарин, балалар, хәҙерәйҙәгеҙтиҙерәкбараһалайыҡ, көҙһылыуҙыҡотҡарайыҡ (йомғаҡтыишекянынаташлай, мәскәйәбейосопкилепинә)
А.б: ә, бынакеммиңәкиләятаҡыҙҙар! Малайҙар! Матурҙар, сибәрлеләр. Килегеҙ, килегеҙ, миншулһәтлемасығыпултырам.
А.б:Мәскәйәбей, һиннимәбеҙҙеашарғабулдыңмеәллә?
Мәскәйәбей:әминнимәэшләргәтейешменатыу. һеҙгәҡарап, ауыҙымдыасыпторайымме?һеҙминеЯңыйылғасаҡырманығыҙ, ҡышбабайтураһындайырҙарйырланығыҙ, минеңтураһындаоноттоғоҙ. Минһеҙгәбиккөйәм. ҡарһылыуменәнуйынуйнанығыҙ, әхәҙерминеңурманымдайөрөйһөгөҙ, йырҙарйырлашып. Китегеҙбынантиҙерәк.
А.б:Мәскәйәбей, асыуланма, беҙһинеңменәндәуйнарбыҙ, ашатырбыҙҙа.
Мәскәйәбей: әнимәменәнашатаһығыҙ?
А.б:Беҙҙеңбалалар, ата - әсәйҙәременәнкөпуңыштарйыйғандар, шуғабеҙһиңәйәшелсәашатырғабулдыҡ.
Уйын «Кемтиҙерәкйәшелсәйыя»
(Дети делятся на две команды, в центре стоит казанок, дети в больших калошах переносят в ложке по одной картошке, баба яга возле казаночка, мешает ложкой и ест)
Мәскәйәбей: Шул һәтлем тәмле йәшелсәләр, телде йоторлоҡ.
А.б: Улай булғас беҙҙең балаларыбыҙҙы ашамаҫһың инде.
Мәскәйәбей: Юҡ, юҡ, юҡ. Мин тик шуны ғына аңлай алмайым, һеҙ урманда нимә эшләп йөрөйһегеҙ?
А.б: БеҙКөҙһылыуҙыҡотҡарырғатипкиләятабыҙ, һинбеҙгәКащейҙыңзамогынаюлкөрһәтәалмаҫһыңмеикәнҡ
Мәскәйәбей: Ярай, көрһәтәмдә, өткәрәмдә, тикмиңәтабығыҙалһыусәскәне. Шулсәскәяшертәтиҙәр. Уныалырөсөнбатырлыҡкәрәк, бармеһеҙҙәбатырлыҡ?
Уйын «Аленькийцветочек»
Дети перепрыгивают через лужи, берут один лепесток, приставляют к сердцевине цветка и бегут обратно. Так до конца, пока не соберется весь цветок.
А.б: Бына һиңә Алһыу сәскә, Мәскәй әбей.
Мәскәйәбей: Рәхмәт, балаҡайҙарым. һеҙ миңә бик оҡшанығыҙ. ҡотҡарайым мин һеҙҙең Көҙһылыуығыҙҙы. Бына һеҙгә ҙур энә, унда кащейҙың йөрәге, әгәр энәне һындырһалар, Кащейҙың замогы емерелә. Аңланыһыҙ меҡ Мин киткәс кенә, һындырығыҙ, ярай ме, ә мин өҫтән ҡарап торормон, Кащейҙың замогы нисек емерелгәнен (бирә лә, сығып китә)
А.б: Рәхмәт, Мәскәй әбей (энәне боҙалар, музыка аҫтында, Көҙһылыу килеп инә)
Көҙ: һаумыһығыҙ, ҡәҙерле, дуҫтарым. ҙур рәхмәт һеҙгә мине ҡотҡарыр өсөн. Мин бик шатмын һеҙҙе күргәс.
А.б: Көҙһылыу, беҙ ҙә бик шатбыҙ һине күреп. Беҙҙең балалар һине көтөп көткәндәр, шиғырҙар әҙерләнеләр.
Шиғырҙар
А.б: Балалар, әйҙәгеҙкөҙһылыуҙыҡаршыалыпйырйырлапалайыҡ.
Йыр «Мин көҙҙәрҙе яратам»
А.б:Күңеллебөгөнзалда,
Көҙһылыукилгәнбезгә.
Ултырмайыҡ, баҫайыҡ,
Бейепкүңеласайыҡ!
«Күмәкпарлыбейеү»
Көҙһылыу:Балалар, һеҙҙәшулһәтлемкүңелле, шуныңөсөнһеҙгәүҙемдеңбаҡсамдантәмлекүстәнәстәралыпкилдем (бирәА.б)
А.б:Балалар, көҙһылыуғарәхмәтәйтәйек.
Көҙһылыу:Бынаиндеһушлашырғалаваҡыткилепетте. ҙуррәхмәтһеҙгәбайрамөсөн, минеҡаршыалғанығыҙөсөн. һаубулығыҙ!
Балалар: һаубулығыҙ!
А.б:Күңеллебөгөнбеҙҙә,
Көҙбайрамыбулғанға.
Бейенектә, йырланыҡ,
Уйнап, көлөпкөңеластыҡ.
А.б:Бынаиндебеҙҙеңбайрамаҙағыналакилепетте. әйҙәгеҙтөркөмгәбарыпкөҙһылыуҙыңкүстәнәстәренауыҙитәйек (музыкааҫтындабалаларзалдансығалар).
