Эвэлэу һәм ябыштыру занятиеләре өчен программа
Документ барышында элек узелештерелгән ысулларны кулланып, балаларның иҗатын үстерүгә юнәлдерелгән методлары тәкъдим ителә. Программа балаларны әйләнә-тирә белән таныштыру, иҗади инициативаларын үстерү һәм төрле материалларны кулланып иҗади проектлар ясарга өйрәтү өчен төзелгән.
Балаларны җиләк-җимешләр формаларын өйрәнү, шомарту һәм иҗади эш алымнарын куллану кебек практик күнегүләр аша белемнәрен арттыру тәкъдим ителә. Программа агымдагы елның сентябрендә башланып декабрьгә кадәр развернутный форматы белән эшләнелгән.
Июнь аенда балаларның иҗади проектларының нәтиҗәлелеген бәяләү өчен, һәр айда билгеләнгән темалар буенча матурлык һәм иҗадилыкка юнәлдерелгән эшләр көтелә. Киләчәктә балаларның формалашкан күнегүләре һәм яңа практик методлар кулланып, иҗади проектларын үстерү буенча тәкъдимнәр башкаруга юнәлдереләчәк.
Такым балаларны милли сәнгатькә, халык осталарының иҗатына, мәдәниятенә, гадәт-сампькятләренә таныштыру да галимнәр тарафыннан алга куела. Балалар һәр юнәлештә иҗади уйлау һәм нәтиҗәләрнең индивидуаль фәнни биреме белән таныштыру кабул ителәчәк.
Документта мөһим аспект — балаларның шәхси һәм социаль үсешен стимуллаштыру, иҗади активлыкларын арттыру, сәнгатькә һәркемне тарту. Программаның әбҗадчы юлында тәкъдим ителүче концепцияләр балаларның формалашуында әһәмиятле булган күп кенә метод түгәрәкләрен көйли.
Сентябрь
Балаларны жилэк- жимешлэрнен формасын узенчэлеклэрен курсэтэ белергэ ойрэту. Шомарту, тарту, сузу алымнарын куллануМуляжлар: жилэк- жимешлэр, кызыл балчык , такта , стеклар
2
Ябыштыру: поезд
Вагон олешлэрен дорес кисэргэ ойрэту, коллектив эшлэргэ кунектеру, кузаллау сэлэтен арттыру
80х20см коллектив эшлэу очен жирлек, тосле кэгазьлэр, кайчы , клей
3
Эвэлэу : кэрзиндэге гомбэлэр
Торле гомбэ формаларын бирергэ тырышу, кэрзин эвэлэуне ныгыту. Яхшы нэтижэгэ ирешергэ кунектеру.
Гомбэлэр муляжлары рэсемнэре, уенчыклары, кызыл балчык
4
Ябыштыру:козге ковёр
Кайчы белэн эшлэу кунекмэлэрен ныгыту гади предметларны кэгазьдэн кисуне ныгыту ( 2гэ боклэнгэн) тослэрне туры китеру хэм композиция тэрбиясе биру. Уз эшлэрен бэялэргэ ойрэту
Квадрат формасындагы бит, тосле кэгазь кайчы , клей
Октябрь.
Алда ойрэнелгэн эвэлэу алымнарын кулланып, таныш булган предметнын формаларын пропорциялэрен дорес бирергэ тырышу, форманы бирудэ камиллэштеру. Сэнгатьле композиция барлыкка китеруБакчада ускэн жилэк-жимешлэр, яшелчэлэр. Гомбэ рэсемнэре
6
Ябыштыру: чэчэкле. Жилэкле , жимешле ботаклы ваза
Кэгазьдэн симметрик фигуралар кисуне ныгыту (2гэ боклэнгэн) кул хэрэкэтен кузэтуне арттыру. Сэнгатькэ завык тэрбиялэу
Чэчэкле ботаклы вазалар, клей, кайчы, тосле кэгазьлэр
7
Эвэлэу : ирекле
Теремкэй экияте нигезендэ эшнен эчтэлеген уйлап чыгарырга ойрэту. Эшне ахыргача житкеру. Жэнлеклэрне тогэл бирергэ тырышу.мостэкыйльлелек тэрбиялэу
Теремкэй экиятенэ иллюстрациялэр, маскалар
8
Ябыштыру:чигуле мендэр тышы
Балаларны татар мили бизэклэр кулланып мендэр тышы бизи белергэ бормалы ботак мотивында бизэк кисэргэ ойрэту, голжимеш мотивындагы чэчэк кису алымын ныгыту горурлык хисе тэрбиялэу
Бизэкле мендэр тышлары, урнэк эш
Ноябрь.
Кеше фигурасы олешлэренен чагыштырмача зурлыгы хэм хэрэкэт вакытында аларнын торышын бирергэ тырышу. Кеше фигурасын тулы балчык кисэгеннэн эвэлэргэ ойрэту. Фигураны ныклы итеп подставкага куюФарфордан яки керамикадан хэрэкэттэге кеше фигуралары
10
Ябыштыру: ирекле
Ябыштырунын эчтэлеген уйларга ойрэту . кирэкле тосне сайлый белу, ойрэнелгэн кису алымнарын кулана белу
Тосле кэгазь, клей , карандаш, кайчы
11
Эвэлэу : песи бала белэн
Баланын песи белэн уйнау сценасынэвэлэу. Кешенен хэм хайваннын кул хэрэкэте торышын бирергэ тырышу. Гэудэ пропорциялэрен дорес биру , эвэлэунен топ алымнарын куллану
Хайваннарнын рэсемнэре, алар турында экиятлэр, хикэялэр уку
12
Ябыштыру: аквариумдагы балыклар
Гади предметларны кузаллап кисэргэ ойрэту. Кул хэм куз координациясен камиллэштеру. Сурэт кисэргэ кирэкле зурлыкта кэгазь кисэклэре эзерлэу. Тогэллеккэ ирешергэ хэм композиция хисе тэрбиялэу
Аквариум балыклары. Рэсемнэре
13
Эвэлэу : ирекле
Телэгэн сурэтне эвэлэу. Композиция хисе, эстетик зэвык тэрбиялэу.
Эвэлэнгэн урнэклэр
Декабрь.
Тиздэн яна ел якынлашуын хэтерлэренэ тошеру . яна ел очен нинди атрибутлар хас, балалардан санату. Яна ел чыршычы счен уенчыклар ясауТосле кэгазь
15
Эвэлэу : кош (дымково уенчыгы)
Милли уенчыклар ясау кунекмэсенэ ойрэтеп тулы бер пластилин кисэгеннэн эвэлэу. Сузу , чеметеп алу шомарту алымнарын куллану . матурлыкны танырга ойрэту
Халык осталары тарафыннан эшлэгэн кош (тосле буяулар белэн бизэлгэн кош)
16
Ябыштыру: кулдэге урдэклэр
Силуэт кисэргэ ойрэтуне дэвам иту. Урдэклэр кисэргэ кунектеру. Композиция барлыкка китерергэ хэм аны туры килэ торган детальлэр белэн тулыландыруга ирешу. Теманы тулырак ачырга тырышу(улэн, ком, камышлар)
Уенчык урдэк зэнгэрсу кэгазь
17
Эвэлэу :биюче кыз
Скульптура ( рэсемгэ карап) фигураны хэрэкэттэ бирергэ тырышу. Кешенен фигурасын , гэудэ олешлэрен биру
Биюче кыз сурэтлэгэн скульптура яки рэсем
Январь.
Кеше сурэту балаларга курсэтергэ ойрэту, бутэн эшлэр арасында уз эшенэ дэ урын табуны дэвам иту, Тогэллеккэ ирешергэ хэм композиция хисе тэрбиялэуУрнэк рэсемне , тосле кэгазьлэр
19
Эвэлэу : жэнлеклэр
Тулы бер кисэктэн эвэлэргэ ойрэту , гэудэ олешен зурлыкларын дорес бирергэ тырышу. Шомалыкка, камиллекэ ирешу, узеннен хэм иптэшлэренен эшен дорес бэялэргэ ойрэту
Керамик жэнлек фигурасы
20
Ябыштыру: корабль
Композиция барлыкка китеру . корабльнен олешлэрен кису . кунекмэлэре булдыру . Узенен эшен яхшы итеп курсэту очен тырышып эшлэу телэге булдыру. Чиста похтэ. Тогэл эшлэу кунекмэлэрен тэрбиялэу
Корабль торлэре рэсемнэре , урнэк эше
21
Эвэлэу : этэч (куркэ)
Дымково уенчыгы характерын билгелэргэ тырышу овал гэудэ. Богелгэн дулкын дулкын читлэре белэн койрык . алда ойрэнелгэн эвэлэу ысулларын кулланып тулы . берботен кисэктэн топ фигураны биру.
Дымково уенчыгы, куркэ яисэ этэч
Февраль.
Уз эшлэренен эчтэлеген мостэкыйль сайлый белергэ ойрэту. Алдагы ойрэнелгэн ысулларны кулланып ябыштырырга ойрэту. Ижади активлык. Мостэкыйльлелек тэрбиялэу.Тосле кэгазьлэр, альбом бите
23
Эвэлэу : кеше хэм жэнлек
Тулы бер кисэктэн эвэлэргэ ойрэтуне дэвам иту. Алда ойрэнелгэн эвэлэу алымнарын куллана белуне ныгыту.
Кечкенэ скульптуралар, рэсемнэр
24
Ябыштыру: энигэ котлау открыткасы
Котлау открыткасыны эчтэлеген уйларга ойрэту , элекеге ысулларны кулланып кузалланганны эшлэу тос хисе, ижадилык энилэргэ хормэт тэрбиялэу
Рэсемнэр, открыткалар
25
Эвэлэу : чик сакчысы
Кеше фигурасы олешлэренен чагыштырмача зурлыгы ,торышын бирергэ тырышу. Кеше фигурасын тулы балчык кисэгеннэн эвэлэуне ныгыту. Ике уч арасында тэгэрэту. Чеметеп алу шомарту алымнарын куллану
Картина карау,
Март.
Катлаулы булмаган композиция тозергэ ойрэту. Ойлэрне торлечэ урнаштыру. Композиция очен тослэрне дорес сайлау. Кису хэм беркету кунекмэлэрен ныгыту. Ижадилык хэм матурлыкны кабул итэргэ ойрэтуТосле кэгазьлэр клей кайчы ак альбом бите
27
Эвэлэу : панно
Уз эшенен эчтэлеген формаллаштырырга эшне ахырга житкеруне ойрэту. Эвэлэунен торле ысулларын кулланып форманы шомарту камиллэштеру. Узенен хэм иптэшенен эшен бэялэргэ ойрэту.
10х10 см ДВП такта тозлы камыр
28
Ябыштыру: тугэрэктэ жырлаучы балалар
Гармошка хэм тагы икегэ боклэп кэгазьдэн берничэ симметрик фигура кису . куз хэм кул хэрэкэтлэрен камиллэштеру
Тар , озын тосле кэгазьлэр 4х25см
29
Эвэлэу : декоратив пластина
Пластилинны тигез итеп тактага , картонга жэю , су белэн шомарту таякчыклар ярдэмендэ бизэклэр ясау.
Картон 10х15 см, пластилин, таякчыклар
Апрель.
Уз эшлэренен эчтэлеген мостэкыйль сайлый белергэ ойрэту. Алдагы ойрэнелгэн ысулларны кулланып ябыштырырга ойрэту. Ижади активлык. Мостэкыйльлелек тэрбиялэу.Иллюстрация
лэр, рэсемнэр
31
Эвэлэу : яраткан экият герое
Эвэлэудэ персонажнын узенчэлеклэрен бирергэ тырышу. Фигураларны аякларында басып тору . теге яисэ бу хэрэкэттэ рэвештэ урнаштыру.
Уенчыклар иллюстрация
лэр
32
Ябыштыру: вазадагы чэчэклэр
Чэчэк хэм яфракларнын узенчэлеклэрен ябыштыруда бирергэ ойрэту, форма тос, зурлык) 2гэ боклэгэн кэгазьне чамалап кису кунекмэсен ныгыту.
Язгы чэчэчклэр , иллюстрация
лэр
33
Эвэлэу : ирекле
Уз эшенен эчтэлеген уйларга хэм максатка ирешу очен чараларын табарга ойрэту. Уз эшенне тагы да яхшырак эшлэргэ хэм ахыргача житкерергэ тырышу телэге тэрбиялэу . Уз эшенэ хэм иптэшеннен эшенэ бэя бирергэ ойрэту .
Экиятлэргэ иллюстрация
лэр
Май.
Ракета формасын бирергэ ойрэту ( кэгазьне икегэ боклэп ) ракетаны очу юнэлешендэ урнаштыру . икегэ боклэнгэн кэгазьдэн кешелэрне скафандарда кисергэ ойрэту. Рэсемне мэгънэлэре белэн килгэн предметлар белэн тулыландыру. Уйлап чыгару сэлэтлэрен устеру.Ракета макеты рэсемнэре ,
35
Эвэлэу : жылы як жэнлеклэре
Уз эшенен эчтэлеген уйлауны жэнлеклэрнен узенчэлекле формасын гэудэ олешлэрен пропорциялэрен дорес биреп эвэлэргэ кунектеру.
Аяклар очен таякчыклар
36
Ябыштыру: ирекле
Уз эшенен эчтэлеген формаллаштырырга эшне ахырга житкеруне ойрэту бакча белэн хушлашуны куз алдына ничек китерулэрен кэгазьдэ кисеп ябыштыру . аеруча унышлы эшлэрне сайлап алу хэм бэялэу кунекмэлэрен ныгыту
Тосле кэгазьлэр.
37
Эвэлэу : ирекле
Телэгэн сурэтне эвэлэу. Композиция хисе, эстетик зэвык тэрбиялэу.
уенчыклар
Анлатма язуы
Балаларнын ижатын устеру : предмет образлары , табигать обьектлары , экият персонажларын барлыкка китеру очен элек узлэштергэн ысулларны иркен рэвештэ файдалану , сурэтлэнэ торган объктларнын топ хэм башка олешлэренен формасын, аларнын пропорциясен, торышын , характерлы узенчэлеклэрен чагылдыру, бармак хэм стека белэн форма ослеген эшкэртэ белу кунекмэлэрен булдыру атау.
Образлар тудырганда кисунен , кэгазьне ерткалаунын, сурэтне ябыштырып куюнын торле ысуллар куллануны хуплау . тос хэм колорит тою сэлэтен устеруне дэвам иту.
Ел ахырына узлэштерергэ тиешле белем хэм кунекмэлэр:
Сынлы сэнгатьнен торлэрен белу: рэсем , графика, скульптура , декоратив – гамэли хэм халык сэнгате
Топ сурэтлэу чараларын .
Сэнгать эсэрлэре турында нэфасэти фикерлэр эйтэ белу
Фигураларнын торыш хэм хэрэктлэрен предметларнын формасын пропорциялэрен биреп , торле эйберлэр эвэлэу. Ике – оч хэм кубр эк сурэттэн торган сюжетлы композициялэр китереп чыгару
Остенэ ябыштыру хэм рельефлау юлы белэн декоратив композициялэр эшлэу
Торле фактуралы кэгазь хэм балалар элек узлэштергэн кису хэм ерткалау алымнарын кулланып, торле предметларнын сурэтлэрен барлыкка китеру, сюжетлы хэм декоратив композициялэр ижат иту.
Мэктэпкэ эзерлек группасында шогыльлэр бер айга –эвэлэу-2 , ябыштыру-2 тапкыр уткэрергэ тэкьдим ителэ
Муниципаль мәктәпкәчә белем бирү учреждениесе
Актаныш авылы гомуми үсеш бирүче №2 балалар бакчасы
« Раслыйм»:
Килешенгән Балалар бакчасы мөдире
Өлкән тәрбияче ________________Р.Г.Сарварова
_____________М.Т.Зайнуллина Приказ №_____ сентябрь 2011 ел
сентябрь 2011 ел
Әвэлэу һәм ябыштыру занятиелэре
буенча мәктәпкә зерлек төркеме өчен
эш программасы
Пед совет утырышында каралды Төзеде: тәрбияче
Протокол № Лотфуллина Л.Г.
сентябрь 2011 ел
2011/12 уку елы
