Апельсиндер мен лимондар: жемістердің қызықты әлемі
Бұл материал балаларға табиғаттағы жемістердің алуан түрін таныстыруға арналған. Басты мақсаты – балалардың жемістер жайлы білімдерін кеңейту, олардың көңіл-күйін көтеріп, байқампаздықтарын арттыру. Жемістердің түстерін, түрлері мен пішіндерін сөйлестіріп, оларды жарқын және көңілді түрде ұсыну арқылы балалардың қызығушылығын арттыру мақсатында жазылған.
Балалар жиналып, көңілді сабаққа қатысу үшін негізделген әдістерді қолдана отырып, жемістің не екенін, қайда өсетінін, әрі олардың әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен пайдалы қасиеттері туралы мәлімет алады. Тәрбиеші мен балалардың өзара әрекеттері барысында жемістерді тану, сипаттау және сол арқылы олардың әлемін зерттеу өткізіледі.
Кірпі іс-қимылы арқылы балалар ойын арқылы жемістерді нақты өмірмен байланыстырады. Олардың көңілді сұрақтары мен жауаптары арқылы сабақ жанданады. «Тауып көрші, қай жеміс?» сияқты ойындардың көмегімен балалар жемістерді навчатеикалық түрде таниды. Балалар өздерінің білімдерімен бөлісіп, көңілдерін көтере отырып, табиғатпен жақындасады.
Мұндай сабақ балалардың дамытуда тек оқу-жазу қабілеттерін ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік және эмоционалдық дағдыларын да арттырады. Топтық жұмыстар барысында бір-біріне көмек көрсету, пікір алмасу сияқты элементтер балалардың байланысын нығайтады. Жемістерді зерттеу, оларды бояу, кесу және түстермен ойнату арқылы балалар шығармашылық мүмкіндіктерін дамытуға мүмкіндік алады.
Тақырыбы: «Апельсиндер мен лимондар»
Мақсаты:
- Түстерді сезіне білуді дамыту; жемістерді түстеріне қарай іріктеу; екі бөліктен бүтін құрастыруды;
- Дайын қалыптарды желімдеу кезінде ұқыптылыққа үйрету;
- Табиғатқа деген қызығушылықтарын ояту.
Құрал-жабдық: жемістердің муляждары;алма, банан,апельсин,лимон, карточкалар-жемістер;кірпі ойыншық; желім, қылқалам, майлықтар.
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс - әрекеті
Балалардың іс – әрекеті
Мотивациялық-қозғаушылық 1.Ұйымдастырушылық сәт.
«Табиғат дыбыстары» таспаға жазылған әуен естіледі.
«Жаңбырдың шуы» өлеңі
Қарашы тағы да терезеге!
Терезеге қарашы!Тағы да
Шықты жаңбыр қыдыруға!
Жаңбыр жауды – ой- ой – ой,
Барлығың үйге. Үйге, үйге!
Тәрбиеші: Жүгіріңдер, тезірек маған.Менде қолшатыр бар.
Іздену барлау
Тәрбиеші : Бұл Күз, тағы да бізге көрініп кетті.Балалар, сендер білесіңдер ме, Күз адамдарға көп сыйлықтар сыйлайтынын. Жуырда күз бізге бір себет әдемі жапырақтар сыйлады.Біз одан әдемі гүлдесте құрап, әдемі жапсыру жасадық. Ал күзде біздің жейтін сыйлықтар бар. Кәне тауып алайыкшы, күз қайда сыйлықтарды тығып тастаған екен, оны иісі арқылы табуға да болады. Барлығы бірге жемістерді үстелдің үстіне қойып қарастырады: алма, лимон, банан, апельсин.
- Ой, қараңдаршы бізге кірпі келді, мынау соның жемістері сияқты. Ол бұларға тиіскен жоқ, өйткені ол білмейді олар қалай аталатынын. Кәне, кірпіге көмектесейікші.
Дидактикалық ойын:
«Тауып көрші, қай жеміс»
- Үлкен, дөңгелек,қызыл, тәтті, піскен – бұл...(алма).
- Үлкен, сары, ұзын, пальмада өседі – бұл...(банан)
-Үлкен, тоқсары, дөңгелек, піскен – бұл...(апельсин).
Артикуляциялық жаттығу:
Беттері –алмадай. Сендердің беттерің дөңгелек алмадай.
Екі ұртын үрлеу.( бұртиту).
Тіл – жапырақ алманың бүйірін жапты.
Тілді жоғары көтеріп және үстіңгі ерінді жабу.
Алмалар ағаштан шөпке түсіп жатыр:
« Бам- бом- бум!»Үлкен алманы бейнелеу(қатты), орташа(ақырын), кішкентай (баяу).
- Кәне кірпіге айтып берейікші, жемістер қайда өседі екен.
Жаттығу: «Жемістер қайда өседі».
Тәрбиеші балалардың назарын ағаштарға аударады, фланелеграфта бекітіліп тұрған. Тәрбиеші: алма, банан, апельсин бақта өседі. Оларды бір сөзбен « жемістер»- деп атайды.
Үстелден қолдарыңдағы жемісті суреттен тауып алыңдаршы , содан соң оны сол ағашқа бекітіңдер.
- Алмалар қай ағашта өседі? ( алма ағашында)
- Апельсиндер апельсин ағашында өседі.
- Лимон қай ағашта? ( лимон ағашында).
Сергіту сәті:
Тәрбиеші: балалар, кәне кірпіге жемістерді апарып берейікші, үйіне дейін.
Біздің аяқтарымыз жүріп кетті.
Тура тіп- тік жолда.
Кірпінің үйіне.
Жап- жасыл орманда.
Жолменен секіріп,
Аяқтарды жиі айырбастап,
Қолдарымызды соғып,
Аяқтармен сартылдатып,
Жапсыру « Жеміс-жидек тосабы».
Кірпі: Жемістер қандай көп, мен білмеймін, олармен не істеу керек екенін.
Тәрбиеші: Жемістерді сол қалпында жеуге болады, бірақта жуып жеу керек. Кесуге болады, қайнатпа қайнатуға да болады екен.
Қазір балалар саған жемістерден тосап пісіруге болатынын айтып, қайнатуға көмектеседі.
Кірпі:- Балалар сендерге рахмет, маған жемістер туралы көп айтып бердіңдер, түсіндім.
Ал, енді мен ормандағы достарыммен бөлісейін. Сау болыңдар, балалар.
Балалар іздеп, жемістері бар себетті тауып алып, орындықтарына отырады.
- Алма
- Банан
- Апельсин
Балаларға кез келген алманы таңдап алу ұсынылып, тексеру арқылы тәрбиешінің сұрақтарына жауап береді: пішін, түс, өлшемі, көлемі.
- алма ағашында
- апельсин ағашында
-лимон ағашында
Балалар хормен қайталап, сосын жемістерді фланелеграфқа бекітеді.
Балалар тәрбиешімен қимылды мәтіні бойынша жасайды.
Балалар жемістерді жапсыруға кіріседі
Балалар кірпімен қоштасады.
Рефлексивті – қорытындылау
- Кім бізге қонаққа келді?
-Біз кірпіге қандай көмек жасадық?
Сендерге көмек еткен ұнады ма?
Бір- біріне көмек еткен кезде өте көңілді және үлкен сезімде боласың.
- Қазір сендердің көңіл- күйлерің қандай?
Мен сендерге әркім өз көңіл- күйін көрсете білуді ұсынамын. Үстелде әр түрлі адамның бет бейнелері жатыр: қуанған, ренішті, ашуланып тұрған, байсалды т.б.с.
Өздеріңнің көңіл- күйлеріңе жататынды таңдап алыңдар. Балалардың жауабы.
Балалар өздерінің көңіл- күйлерін білдіреді.
Күтілетін нәтиже:
Білуі немесе хабардар болуы: жемістердің атын, жемістер қайда өсетінін, пішінін, көлемін, түсін.
Меңгергені: жемістерге деген танымдылық қызығушылығы, қоршаған әлемге деген ізгілігі.
Істей біледі: сөйлемдердегі дыбыстарды дұрыс айтуды, сұрақтарға жауап береді.
