Ә дыбысы мен әрпі: Балалардың білімін дамыту
Бұл құжат «Ә дыбысы және әрпі» тақырыбында балалармен жұмысты ұйымдастыруға арналған. Дыбысты таныстыру балалардың білім деңгейін арттыру мақсатында жасалған арнайы әрекеттер мен тапсырмаларды қамтиды. Ә дыбысы жіңішке дауысты дыбыс ретінде балаларға жаңа білім қалыптастырудың негізі болып табылады.
Сабақтың негізгі мақсаты – балаларды Ә дыбысының фонетикалық ерекшелігімен таныстыру. Әріптің баспа түрін жазуға үйрету, дыбыстық талдауды дұрыс жүзеге асыруға көмектесу, сөздердің басында, ортасында, немесе соңында орналасқан Ә дыбысын анықтауға мүмкіндік туғызу – бұл сабақтың негізгі білім беруші элементтері. Біз балаларға ойын түріндегі тапсырмалар ұсынып, олардың оқу, тыңдау, сөйлеу дағдыларын дамытуға әсер етеміз.
Фонетикалық дағдыларды қалыптастыра отырып, біз балалардың сөздік қорын, логикалық ойлау қабілетін, шығармашылық потенциалын дамытуды көздейміз. Сабақтың құрылымы сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу әдістерін біріктіреді, бұл балалардың психологиялық дайындығын арттырады. Ойын арқылы білім алу – балалардың сабаққа деген қызығушылығын оятып, оларды белсенді әрекет етуге ынталандырады.
Сабақ жоспары барысында арнайы тапсырмалар мен ойындарды орындауда балалардың өздеріне ортақ жауапкершілік алу мүмкіндігі де жүзеге асырылады. Мысалы, «Сиқырлы буындар» ойыны барысында балалар өз ойларын білдіре алады. Осындай іс-әрекеттер балаларға дауыстық дыбыстарды, оның ішінде Ә дыбысын танып білуге мүмкіндік береді. Адамгершілік қасиеттерін дамыту, білімге деген қызығушылығын ояту – бұл сабақтың тәрбиелік аспектілері.
Көрнекі материалдар мен әдіс-тәсілдердің қолданысы «Ә дыбысы» сабақтарын тиімді өткізуге ықпал етеді, себебі олар балалардың назарын аударады және сабақтың қызықты өтуін қамтамасыз етеді. Білім мен тәрбие берудің интеграцияланған формалары балалардың жеке тұлға ретінде дамуын қамтамасыз етіп, оларды қоғамның белсенді мүшесі ететін маңызды факторлар болып табылады.
Тақырыбы: Ә дыбысы және әрпі
Мақсаты:
Білімділігі: Балаларды Ә дыбысы және әрпімен таныстыру. Ә дыбысы бар сөзгедыбыстық талдау жасай білуге үйрету. Ә дыбысы сөздің басында,ортасында,аяғында келетінін түсіндіру. Әріптің баспа түрін жазғызу. Ә дыбысы бар сөз,сөйлем құратып,сөздік қорын дамыту.
Дамытушылығы: Балалардың ой-өрісі меншығармашылығын дамыту. Сурет арқылы өз ойларынжүйелі әңгімелеуге дағдыландыру.
Тәрбиелігі: Адамгершілік қасиеттерін,білімге деген қызығушылығын қалыптастыру.
Әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап,түсіндіру,мәнерлеп оқу қабілетін дамыту.
Көрнекілігі: Кеспе әріптер,қиылған суреттен сурет құрастыру,сауат ашу дәптері.
Түрі: Жаңа сабақ.
Типі: аралас,топтастыру.
Билингвизм: Әтеш-петух-chicken,Әке-отец-father,Әже-бабушка-grandmother,дәрігер-врач-doctor.
Оқу іс-әрекетінің барысы:
Сезімді ояту.
Жылулық шеңберін ұйымдастыру.
Психологиялық дайындық
Шаттық шеңбері
Қонақ күту салтымыз,
Оқып,біліп жатырмыз.
Келген қонақ сіздерге,
Сәлем бердік жалпымыз.
Ғажайып сәт:
Жұмбақ
Ерте тұрады,
Жар шақырады.
(Әтеш)
Әтеш қонаққа келеді. Сәлеметсіңдер ме, балалар! Сендер қандай әдемі болып отырсыңдар. Мен сендерге құр қол келген жоқпын, мен сендерге өзіммен бірге тапсырма ала келдім. Менің тапсырмам ойын түрінде өтеді: «Сиқырлы буындар».
Ойын шарты: Мына қобдишаның ішіндегі сөздерді табамыз.
Қоян не жейді?
Бізді ауырғанда кім емдейді?
Біздің ең жақсы көретін тәттіміз?
Әкеміздің анасы бізге кім болады?
Өткен сабаққа шолу:
1.Әріп дегеніміз не?
2.Дыбыс дегеніміз не?
3.Дыбыстар нешеге бөлінеді?
Тақпақ айту арқылы амандасады.
Жұмбақ шешеді.
Сәлеметсізбе!
Сұрақтарға жауап береді.
Балалар әтештің қойған сұрақ-жауаптарына ойлана отырып жауап береді және оларды буынға бөледі.
Сәбіз.
Дәрігер.
Кәмпит.
Әже.
Ізденістер.Ұйымдастыру.
Жаңа сабақ
Әже сөзі қандай дыбыстан басталып тұр. (Ә)
Олай болса бүгін Ә дыбысы мен танысамыз.
Ә жіңішке дауысты дыбыс
Сондықтан ә дыбысы қызыл түсті текшемен белгіленеді.
Ә дыбысынан басталатын қандай сөз,адам аттарын білеміз?
Орталық бойынша жұмыс:
Қатынас
-Әріп жазу,оқу.4-ші бет.
Тіл ұстарту жаттығуы:
Ән-ән-ән,
Қамба толы дән. 2 рет.
Әліппе дәптермен жұмыс:
Ә әрпінің баспа түрімен таныстыра отырып,қолдарын жазуға даярлау.
Ә әрпін ауада жазу.
Денсаулық Сергіту сәті.
Сергіту сәті жаттығуын өткізу:
Таң әлі атқан жоқ,
Маңай әлі қараңғы.
Әтеш ерте оянып,
Жан-жағына қарады.
Шынықтырып денені,
Қанаттарын қағады.
Ку-ка-ре-ку тұр тұрлап...
Ә әрпін бастырып жазу.
Ә әрпінің кіші және бас әріптерін жазады.
Шығармашылық Әтешті бояу.
Таным Әтешті,дәріні,әріпті құрастыру.
Балалар сыныптағы «Әә» дыбысынан басталатын балалардың аттарын айтып жауап береді.
Дәптермен жұмыстанады.
Балалар сергіту сәтін қимылмен орындап,бойларын сергітіп алады.
Қорытындылау.
Мадақтау.
Сұрақ жауап әдіс арқылы сабақта алған білімдерін бекіту.
- Балалар бүгін бізге қонаққа кім келді?
- Әтеш қандай құсқа жатады?
- Әтеш немен қоректенеді?
- Бүгін біз қандай дыбыспен таныстық?
Дұрыс айтасыңдар, бүгін біз «Әә» әрпімен таныстық.
«Ғажайып сөздер» ойыны.
Топқа бөлген балаларға төс белгісіне байланысты сипаттама беріледі.
Сабаққа жақсы қатысқан балаларды мадақтау.
Әтеш келді.
Үй құсына жатады.
Жем, су, т.б.
«Әә» әрпімен таныстық.
Балалар өз тобының төс белгісінің сөздеріне байланысты сипаттама алды.
Күтілетін нәтиже:
Білім:дауысты,дауыссыз дыбыстарды ажыратады.Ә дыбысы және әрпін таниды.
Білік:толықжауап беруге,дұрыс айта білуге тырысады.
Дағды:Сөздің ішіндегі ә дыбыстарын табуға дағдыланады.
