Көшедегі көліктер: танысу және олардың маңызы
Бұл материалда балаларға көлік түрлері, олардың сипаттамалары мен маңызы туралы тереңірек түсінік беру мақсатында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті қарастырылған. Көшедегі әр алуан көліктердің түрлері арқылы балалардың дүниетанымын кеңейту, сөздік қорын молайту, сонымен қатар қауіпсіздік ережелерін меңгеру жүйелі түрде жүзеге асырылады.
Сонымен, бірінші кезекте, көліктің адам өміріндегі рөлін атап өтпеске болмайды. Көліктер өзіміздің әр күндік өмірімізде неше түрлі функцияларды атқара отырып, өмірімізді жеңілдетеді. Олар жұмыстан үйге, оқу орындарына барып келуге, қонаққа баруға, достармен кездесуге немесе саяхат жасауға көмектеседі. Көліктер күнделікті тұрмыстың ажырамас бөлігіне айналған.
Оқу іс-әрекеті барысында балалар көліктердің сан алуан түрлерімен танысып, оларды ажыратуға үйренеді. Көліктердің негізгі үш түріне назар аударылып, олар әуеде, жерде және суда жол жүретін көліктер ретінде жіктелген. Бұл классикалық бөлініс балалардың көп түрлі көліктер туралы терең болады және олардың әрқайсысының қызметін қызығушылықпен зерттеуіне алып келеді.
Балалар көліктермен байланысты жұмбақтар мен өлең жолдарын жазып, қызықты ойын өткізе отырып, жаңа білім алады. Жүргізушілердің еңбегін бағалау, көлік жүргізу ережелерін меңгеру – бұл сабақтың негізгі кездері. Балалар, тәлімгерлердің орасан зор еңбегін түсіне отырып, олардың рөлін бағалайды. Дұрыс жауап бермеген жағдайда дұрыс үйрету мен сынышулар өткізу арқылы балалар өзін-өзі бағалауға, құзыреттілігін дамытуға мүмкіндік алады.
Оқушылардың көшедегі көліктер мен жол ережелері туралы түсініктері кеңейіп, көліктердің қызметін меңгереді. Бұл сабақтың нәтижесінде олар көлік жүргізушілерінің қызметін бағалаумен қатар, қауіпсіздік ережелерін сақтап, көшеде жүрудің маңыздылығын бойларына сіңіреді. Барша балаларға көлік түрлері туралы түсінік беруге бағытталған бұл материалдың маңызы зор.
Білім беру саласы:Қатынас.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті:Тіл дамыту.
Тақырыбы:Көшедегі көліктер.
Мақсаты:Көшедегі көліктер туралы түсінік беру.
Көлік түрлерінің адам өміріндегі маңыздылығы туралы әңгімелеу,олардың түрлерін ажыратуға үйрету.
Балалардың қызығушылықтарын арттырып,сөздік қорларын молайту. Жүргізушінің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері:Түсіндіру сұрақ –жауап,ойын.
Көрнекіліктер:түрлі көліктер бейнеленген суреттер.
Балалар шаттық шеңберін қимылмен орындайды.
Ұйымдастыру іздестіру
Қандай көлік түрлерін білесіңдер? Көліктердің адамдарға тигізер пайдасы қандай? Жұмбақтар шешу: Жүйткіген дәу үйіңді. Жүйрік деп ел сүйінді.
Тас жолда жұртты тасып жүр. Жылдамдыққа басып жүр.
Балалар біз бүгін көлік түрлерімен танысамыз ,соның ішінде көшедегі қөлік түрлерімен танысатын боламыз. Балалар мына суреттерге
назар аударайық. Мынау көлік түрлері:автобус,пойыз,ұшақ,
тікұшақ,кеме т.б Көліктер үшке бөлінеді:әуеде ұшатын әуе көліктері. Жерде жүретін көліктер:автобус,жеңіл машиналар т.б,және суда жүретін көліктер кеме,қайық,желкенді қайық т.б. Көліктердің өзі екіге бөлінеді:жеңіл көліктер және ауыр көліктер . Жеңіл көліктердің түрі өте көп олар адамдарды тасыйды. Ал ауыр жүк көліктері тастарды,топырақтарды ауыр жүктерді тасиды. Адамдарға көп қызмет ететін көліктер де бар олар:Жедел жәрдем көлігі,өрт сөндіруші көліктер. Балалар осы көліктерді кімдер жүргізеді? Жүргізушілер түнімен,күнімен қызмет атқарады бұзылған көліктерді жөндеп жүргізеді екен сондықтан ол кісілердің еңбегін бағалауымыз керек. Балалар кім көліктер туралы,көлік жүргізушілері туралы өлең жолдарын біледі: Мейіржан: Үлкен болған кезімде, Көлік алам менде. Бірақ ол үшін әрине, Оқу керек күнде. Айша: Көліктерге мінеміз. Күнде тынбай жүреміз, Жол жүрудің тәртібін, Ережесін білеміз. Нұрасыл: Зымырар қара жолда да, Жайлауда қырда жонда да, Бұрылар олар оңға да, Бұрылар олар солға да, Автобус халық көлігі, Көліктің жүрдек бөлігі. Жанар:Бұл пойыздың інісі. Жанға жайлы жүрісі. Реліссіз жүре алмай Ренжиді трамвай. Нұрсат: Бағанаға ілінген . Аспалы сым жолы бар, Көшелерде жүгірген . Траливус жолығар, Сым жолымен зулайды. Басқа жаққа бұрмайды Элназ: Бірде қырға шабады, Бірде тауға барады. Ағам дамыл таппайды. Қашан демін алады ? Асланбек: Біз жолаушы баламыз, Сапар шексек, сіз бен біз. Сан көлікке мінеміз. Траливус,трамвай Автобуспен жүреміз. Шұғыла: Жол көліктің жүйрігі. Машина көп жүреді. Қауіп жоқ деп ойлама Жол шетінде ойна ма. Мейіржан. М . Елге қызмет істеген. Жүргізуші әкемнен. Үлкен болған кезімде, Көлік айдап үйренем. Д/о не артық? Балалар осы көліктер қайда жүреді? Енді осы жол туралы мақал білеміз бе? Жолда жүру ережесіне тоқталу,балалардан сұрау. Сергіту сәті: Тепе теңдік жолменен. Арасында мен келем. Бір,екі,үш,төрт. Келе жатқан жете алмай , Мынау біздің мекен жай. Көлік ішіндегі тәртіп ережелерін білесіндер ме? Олай болса балалар тағы ойын ойнап көрейік. Д\о «болады болмайды» Көшеде доп ойнау. Көшеде арнайы ақ жолақтан
Автобус,мшина,тролейбус т.б.
Балалар көліктер туралы әңгімелейді.
(пойыз)
(автобус)
Балалар зейін қойып тыңдайды.
Тақтаға
назар аударады.
Мұқиат тыңдайды.
Жүргізушілер жүргізеді.
Балалар өлең жолдарын айтады.
Балалар ойында не артық екенін табады. Жолда жүреді
Балалар жол туралы
Мақал айтады.
Сергіту сәтін қимылмен орындайды.
Балалар жауаптарын айтады.
Рефлексивті коррекциялаушы
өту. Көліктердің алдымен жүру. Жол ережесін сақтаймын. Автовуста үлкендерге жол бермеймін. Бағдаршамның жасыл көзі жанса жүремін. Балалар біз бүгін қандай көлік түрлерімен таныстық ? Көліктердің қызметі қажет пе? Автобустан түскенде нестеу керек? Ақ жолақты жол кім үшін? Неге «жедел жәрдеммен,өрт сөндіргіш» машиналарына жол беру керек? Балалар жарайсындар бәріңде жақсы қатыстыңдар көп-көп рахмет. Балаларды мақтап,мадақтау.
Қимылмен көрсетеді.
Дұрыс жауап болса қол шапалақтайды. Қате болса қол шапалақтамай тыныш отырады.
Көшедегі көлік түрлерімен таныстық. қажет
Артымен жүру керек. Жаяу жүргіншілер үшін.
Балалар жауап береді.
Балалар қуанып қалады.
Күтілетін нәтиже: Біледі:көшеде жүретін көліктердің түрлерін біледі. Игереді:Көліктердің атқаратын қызметтері әр түрлі болатынын игереді. Меңгереді:Көліктер туралы толық мағұлыматты меңгереді.
