Балаларға арналған сергіту сәттері

Мектепке дейінгі ұйымдардағы балаларға арналған
сергіту сәттері.

Құрастырған: Тасмағанбетова А.О.

Алғы сөз

Адамның ең маңызды қасиеттеріне рухани байлық, моральдық
тазалық және мықты денсаулықты дұрыс дене бітімін, маңызды қозғалыс машығын меңгеруді жұмыс қаблеттілігін көрсететін
дене жетістіктері жатады.
Балалардың дендерінің саулығы,дене мәдениеті балабақшадағы
барлық оқу-тәрбиелік жұмысының маңзды бөлігі болып табылады
және балаларды өмірге дайындауда, гуманистік тәрбиесін қалыптастыруда манызды орын алады. Сондықтан да балабақшаның мақсаты оларға тиімді санитарлық жағдайлар туғызу, денсаулығын сақтауға ықпал ету, балалардың қозғалыс тиімділігін қамтамасыз ету,
дене және сана сезім мүмкіндіктерін толық дамыту болып табылады. Балабақшадағы балалардың дендерінің саулығын сақтаудың бір түрі, бұл ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде өткізілетін сергіту сәттері физиолог-ғалымдардың зерттеуі бойынша мектепке дейінгі балалардың есте сақтау қабілеті мен қабілеттілігі 10-15-20 минут аралығында сақталады. Бұдан әрі балалар шаршап, көңілі басқа жаққа ауа бастайды. Баланың көп уақыт қозғалыссыз отыруы, дененің төменгі жақ бөлігіне, ішкі құрлыс, бел, аяққа зиянын тигізеді. Бұл балалардың есте, сақтау қаблетін нашарлатады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде есту, көру мүшелеріне, дене бұлшық
еттеріне, арқаға қол шыбықтарына көп ауырлық түcеді. Шаршап шалдығудың алдың алу үшін ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде сергіту сәттерін өткізу қажет. Олар дене мүшелеріне және қол шыбықтарына түсетін статистикалық жүктемені азайтып, жақсы көңіл-күй туғызады .Сергіту сәттері жетекшілігімен орындалады және әуенмен жасалса тіпті жақсы.
Сегіту сәттерін өткізу әдістемесі әртүлі. Соңғы уақытта ырғақ гимнастикасы ретінде өткізу кеңінен қолданып жүр. Жаттығуларды орындау 1-2 минут. Сонымен қатар ойын түрінде өткізілетін сергіту сәттеріде қызықты өтеді. Ойын түрінде балалар сөздің ырғағын, дәлдігін
жақсы меңгереді. Қозғалыстар тақпақтың мазмұнына байланысты жасалады.Тақпақтарды алдын ала жаттатудың қажеті жоқ өйткені
оларды жаттығу барысында тез жаттап алады.

Ормандағы аюдың
Құлпынайы көп екен
Теріп-теріп алайық
Қалтамызға салайық.

Қорбан, қорбан, қорбанбай,
Біз тұрамыз қорбанбай.
Келе жатқан аюға
Кәне таяқ дайында.
Қатар қатар тұрайық,
Былай, былай ұрайық.
Қарлығаш боп ұшайық,
Торғай болып қонайық.
Сауысқан болып қонайық,
Тоқылдақ боп шоқиық.

Д оп, доп, доп,
Топ, топ, топ,
Теуіп қалдым допты,
Доп жоғалды, доп жоқ.
Қап, қап, қап,
Тап , тап, тап.

Керілді мысық,
Бізге көзін қысып,
Жүгіреді жылдам,
Көрінсе оған тышқан.
Біз гүлденіп өсеміз
Жапырағы жайқалған
Сабақтары салалы
Әрі –бері ырғалған

Көтеріліп шаңырақ,
Керегелер керіліп.
Өрімдей бол өріліп,
Бәріміз жүрсек айналып,
Киіз үй боп көрінер.

Бұғының ұлкен үйі бар,
Тарезеден қарайды.
Қоян қашып келеді,
Бұғының үйын көреді.
Тук-тук-тук достым есік аш,
Анау орман аңшы қаш.
Қоян ,қоян келе ғой,
Қолыңды маған бере ғой.

Жалқаулықты тастаймыз
Шынығамыз жастай біз
Ырғағымен әуеннің
Жаттығуды бастаймыз.

Ақ қораз-ау ақ қораз
Саусқандай сақ қораз
Таң атқанша шақырды
Тауықтарды бақ қораз.

Тік ұста бойыңды,
Жоғары соз қолыңды.
Соз қолыңды тағы да,
Жеткіз жираф мойныңды.
Қарағай ,қарағай ,
Мейірбандай анадай .
Көкке бойын созады,
Көкке колын жаяды.
Кең құшағын ашады,
Көлеңкесін тосады.

Тербеледі ағаштар
Алдымнан жел еседі,
Кіп- кішкентай балалар
Үп-үлкен боп өседі.

Қызыл ,жасыл,ақ гүлдер
Жаңбыр жауса себелеп
Жайқалып,жайнап өседі
Ұшып қонған көбелек
Гүлдерды жақсы көреді
Қане,қане балалар
Жүгірейік қырға біз
Даланың әсем гүлдерін
Аялайық қорғап біз.

Дөңгелене тұрамыз
Керегені құрамыз
Уықтар боп иіліп
Шаңыраққа киіліп
Достық үйін құрамыз

Бас бармақ –папам
Балан үйрек-апам
Ортан терек –ағам
Шылдыр шүмек –сен
Кішкене бөбек –мен

Бала ,бала балапан
Қане ,қайсы алақан
Саусақтарың әйбәт
Былай –былай ойнат

Ұзын мұртты құмырсқа
Келе жатыр жұмысқа
Алды допты қолына
Қойды допты орнына
Алға қарай бір адым
Артқа қарай бір адым
Кіп –кішкентай допты
Үлкен тау деп ойлады.

Керіледі мысық,
Бізге көзін қысып,
Жүгіреді жылдам,
Көрінсе оған тышқан.
Құстай қанат қағамыз,
Көбелектей қонамыз.

Көжектерім тұршы,
Беті-қолды жушы.
Айнаға қарашы,
Шашыңды тарашы.
Сөмкеңді алшы,
Сабаққа баршы.
Орныңа отыршы,
Сабағыңды оқышы.
Биік болып өсеміз,
Шыршадай жайқалып.
Табиғатты сүйеміз.
Шетімізден шеберміз,
Денемізді бос ұстап,
Билеп- билеп аламыз.

Оң қолымды алға,
Сосын оны артқа,
Сосын қайра алға
Кішкене оны сілкейміз
Біз билейміз буги- буги
Айналамыз шеңбер
Шапалақта соқ-соқ.
Бақшалардың ағаштың
Алмалары көп екен
Желмен бірге тербеліп
Топ –топ жерге түсіпті

Біз ұқыпты баламыз
Айтқан тілді аламыз
Үлкендерды сыйлаймыз
Киімімізді шашпаймыз
Әдемілеп реттеп
Ілгішке іліп қоямыз
Аяқ киім шаң болса
Тазалап оны қоямыз
Едендегі шандарды
Шаңсорғышпен сорамыз
Біздің қолда он саусақ
Бәрі іске жарамды

Пеш үстінде мысық отыр
Аздап қана көзін қысып отыр
Тышқан етін жегісі кеп
Иегі ашу қышып отыр

Қатты нөсер басылды
Күн жарқырай ашылды
Неше түрлі әдемі
Кемпірқосақ жасалды

Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалып сыбырды.
Ойлы ,қырлы жерлермен,
Ытқып –ытқып секірді.
Қарап еді артына,
Қиығын салып өзінің.
Келе жатқан томпаңдап,
Көжегі екен өзінің.

Қоюлады қара бұлт
Жаңбыр жауды сіркіреп
Жапырағын жамылып
Бұға қалды көбелек
Жапырақсыз ағаштар
Қыста бүрсіп тоңады
Сыңырлап аяздай
Әппақ қырау болады
Ормандағы аюдың
Құлпынайы көп екен
Теріп ,теріп алайық
Қалтамызға салайық
Торғай ,торғай,торайын
Жақын келіп қонғайсын
Жем шашайын келе ғой
Сонда тоғай тоңбайсың

Алма,алма көп алма
Қызыл ,сары көп алма
Теріп алып келейік
Қалтамызға салайық.

Қолымызда сыдлдырмақ,
Сылдыр, сылдыр етеді.
Аяғымыз тыпылдап ,
Өзі билеп кетеді.
Тып-тып,тып-тып-тып,
Тыпылдатып биге шық.
Сыңғырлата қағамыз,
Кезек-кезек өкшені,
Тып –тып,тып-тып-тып,
Тыпылдатып биге шық.

Ал,қанекей көжектей
Ырғып –ырғып қашайық
Шөпке тойған көжектей
Танаудан дем алайық

Қоюлады қара булт
Жаңбыр жауды сіркіреп
Жапырағын жамылып
Бұға қалды көбелек

Түлкі көріп аңшыны
Оңға қарай жүгірді
Жан –жағына қарады
Артына ақырын қараса
Аңшы кетіп барады

Қазым-қазым қаңқылда
Көлде жүзіп саңқылда
Жем шашайын жейсың бе?
Кәмпит берші дейсің бе?
-Жоқ ,жоқ
Кәмпит тәтті, болмайды ас
Мен бидай шашайын.

Ұзын қанат инелік
Инелікке тимелік
Ұшақты біз жасадық
Инеліктен үйреніп
Зу-зу-зу-зу-зу

Қанат жаям жалма –жан
Талпынғадай ұшуға
Иіліп кеп созылам
Аяғымның ұшына

Бас аяқпен топ-топ
Алақанмен соқ-соқ
Отырамыз-тұрамыз
Құстай қанат қағамыз

Достар бірге жұреміз
Бірге ойнаймыз ,күлеміз
Бірге балық аулаймыз
Міне біздер қандаймыз
Бөлінбейды іргеміз
Әрқашанда біргеміз

Дөнгеленіп түрайық
Керегені құрайық
Уықтар болып иіліп
Киіз үйді құрайық
Ал балалар тұрайық
Ою, орнек салайық
Қой ізі, гүл біршігі
Құс қонағы, ирек су
Ою өрнек әлемі
Қылқаламды алайық
Сәнді өрнек салайық .
Биік болып өсеміз
Жапырақтай жайғалып
Денемізды тік ұстап
Билеп билеп аламыз

Сылдырлайды мөлдыр су
Мөлдыр суға қолыңды жу
Жуынсаң сен әрдайім
Аппақ бетің ,маңдайың
Тазалықтың досы
Су дегенің осы.

Армысың алтын күн !
Армысың асыл жыр!
Армысың көк аспан !
Армысың жан досым!
Жылуыма жылу қос!
Міне менің қолым!

Топ- топ етіп басайық,
Жалаудан күн жасайық,
Жаса- жаса жарқын күн,
Жаса-жаса алтын күн.
Жел соқты гу-гу
Жаңбыр жауды тырс-тырс
Жаңбыр басталды,
Күн ашылды.
Торғай,торғай тоқыллдақ
Жерден тары шоқып ап
Бөтегесі бұлтиып
Шық –шық етіп отырмақ

Иіп беліңді
Созып қолыңды
Жүгіріп шынығып
Өсір бойыңды

Біз гүлдерше өсеміз
Жапырағы жайқалған
Сабақтары салалы
Желге ырғалып шайқалған

Алма ,алма көп алма
Қызыл ,сары,көк алма
Теріп-теріп алайық
Себетке әкеп салайық

Теңселеді ағаштар
Қыста бүрсіп тоңады
Сыңырлаған аяздай
Аппақ қырау болады

Ептеп- ептеп жерден бидай терейік,
Тергеніңді торғайларға берейік.
Тойған торғай томпаң- томпаң секірсін,
Ол да біздей үлкен болып жетілсін.
Шаршадың ба, отыра ғой деміңді ал,
Енді менің әңгімеме құлақ сал.

Торғай, торғай торғайсың,
Таяу келіп қонғайсың.
Жем шашайын тойып-ал
Сонда аязға тонбайсың.

Нан қоқымын шашпаңдар.
Жерде жатса баспаңдар.
Теріп алып, қастерлеп,
Торғайларға тастаңдар.

Теңселеді ағаштар
Алдымнан жел өседі
Кіп-кішкентай ағаштар
Су құйғанда өседі

Үлкендерді сыйлайды,
Кіші қамын ойлайды.
Сүймейді жат әдетті.
Қандай бала? –Әдепті

Кел, балалар,жуынайық,
Айдың көлде,астауда,
Бұлақ,өзен,моншаларда,
Шашып көбік аспанға.
Шай ішсек жиылып
Дастарқан басында.
Шаттыққа бөленер,
Қарты да, жасы да.
Бірлік пен береке-
Әрдайым сәніміз
Жүректің жылуын,
Бөлісіп бәріміз.
Қатар –қатар тұрайық,
Сапқа тұрып,сұрайық,
Кімнің болса бойы ұзын –
Бастаушысы қатардың.
Ал, бастаушы,бас алға,
Бәрімізді басқар да.
Алға басып,біз кеттік,
Жүрісті біз үдеттік.
Қалып қойма бірің де,
Біз кеттік, жүрісті үдеттік
Доп,доп,домалақ
Қайда кеттің домалап?
Добым менің,добым менің,
Өзің неткен көңілді едің!
Зымырайсың,қутындайсың,
Бірақ менен құтылмайсың.

Біз жаздық, біз жаздық,
Қолымыз шаршады.
Ақырын демалып,
Қайтадан жазамыз.
Дәптерге жазып болған соң,
Ойын ойнаймыз.
Жалт- жұлт етіп лақ
Жағалайсың бұлақ.
Секірем деп бірақ,
Қала көрме құлап.
Отырып-ақ орнында,
Айдын көлді кешемін.
Сен білмесең егерде,
Былай ескек есейін.

Ормандағы аюдың
Құлпынайы көп екен.
Теріп- теріп алайық
Қалтамызға салайық.

Бұралып билейді,
Күйші домбыра тартады.
Спортшы жүгіріп, секіреді,
Оқушы оқып сабақ оқиды.
Саусақтарым дем алып,
Қайта сурет салады.
Аяқтарым секіріп,
Қуаттанып қалады.

Көтеріліп шаңырақ,
Керегелер керіліп,
Өрімдей бол өріліп,
Бәріміз жүрсек айналып,
Киіз үй боп көрінер.
Қарлығаш боп ұшайық,
Торғай болып қонайық.
Сауысқан боп секіріп,
Тоқылдақ боп шоқиық.


Орманның біз емшісіміз
Тоқ- тоқ- тоқ
Құрт біткенді жоқ етеміз,
Тоқ- тоқ- тоқ
Жоқ- жоқ- жоқ

Біз кішкентай баламыз,
Өсіп-өніп толамыз
Көкке қолды созамыз
Қарлығаштай самғаймыз,
Бір отырып, бір тұрып,
Жаттығулар жасаймыз.
Доп, доп, доп,
Топ, топ, топ,
Теуіп қалдым допты,
Доп жоғалды, доп жоқ.
Қап, қап, қап,
Тап, тап, тап.
Керіледі мысық,
Бізге көзін қысып,
Жүгіреді жылдам,
Көрінсе оған тышқан.

Ағаштар шайқалып,
Желменен билейді.
Басылса жел енді,
Тыныштық енеді.

О рнымыздан тұрайық,
Алақанды ұрайық.
Бір отырып, бір тұрып,
Бір-бірден алайық.

Оң қолымызда бес саусақ,
Сол қолымызда бес саусақ.
Бесті беске қосайық,
Қатты-қатты соғайық.

Орнымыздан тұрамыз,
Белге қолды қоямыз.
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға бір
Бір екі, үш, бір, екі, үш
Жоғары қолды соғамыз,
Тып-тыныш қана отырамыз.

Бір ,екі,үш,
Дем аламыз жинап күш.
Қолға қалам аламыз,
Көркем етіп жазамыз.
Ал балалар тұрайық,
Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп,
Бір отырып бір тұрып,
Біз тынып алайық.

Әдемі әтеш таң атпай тұрыпты
1,2,3 деп жүріпті
Айнаға қарапты
Айдарын тарапты

Орнымыздан тұрамыз
Қолды белге қоямыз
Бұрыламыз оңға бір
Бұрыламыз солға бір
Біз бақытты баламыз
Гүл –гүл жайнап жанамыз
Жаттығулар жасасақ
Жақсы сергіп қаламыз
Үлкен шеңбер құрайық
Оңға- солға қарайық
Алға қарай бір адым
Артқа қарай бір адым
Жоғары- төмен қарайық
Бір денгенде отырып
Екі дегенде тұрайық
Орнымызға барайық

1,2,3 дем алайық жинап күш
Қолға қалам алайық
Кісі аттарын бас әріппен жазайық
Аю болып қорбаңдап
Оңға қарай жүрейік
Солға қарай жүрейік
Бір отырып,бір тұрып
Екі жаққа бұрылып
Аю болып гүлейік
Сағаттың тіліндей
Иіліп оңға бір
Иіліп солға бір
Оң аяқ, сол аяқ
Жаттығу оңай-ақ

Төртбұрышты қолданып
Үшбұрышты қолданып
Үй жасаймыз көріңіз
Жаңа қоныс,жаңа үйге
Қуанышпен кіріңіз

Ал ,балалар тұрайық
Үлкен шеңбер құрайық
Оңға,оңға түзу тұр
Солға,солға тұзу тұр
Алға қарай бір адым
Артқа қарай бір адым
Жоғары- төмен қарайық
Орнымызды табайық

Ал балалар ,тұрайық
Алақанды соғайық
Оңға қарай иіліп
Солға қарай иіліп
Бір отырып бір тұрып
Орнымызды табайық

Оң колымда бір алма
Сол қолыда бір алма
Бірге бірді қосқанда
Болып шықты екі алма

Бас бармақ-алғашқы
Балан үйрек- жалғасы
Ортан терек- ағасы
Шылдыр шүмек- нағашы
Кішкене бөбек- балақан
Бәріне ортақ алақан

Бас бармақ- әкем,
Балаң үйрек- шешем.
Ортан терек- ағам.
Шылдыр шүмек- әпкем,
Кішкентай бөбек- мен.
Бір үйде біз нешеуміз?
Бір үйде біз бесеуміз.

Солға, солға түзу тұр.
Оңға, оңға түзу тұр,
Алға қарай бір адым.
Артқа қарай бір адым.
Жоғары- төмен қарайық.
Орнымызды табайық.

Ал балалар, тұрайық.
Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп,
Солға қарай иіліп.
Бір отырып, бір тұрып,
Бір тынығып алайық.
Бір,екі,үш
Жинап алдық күш
Төрт, бес, алты
Бой жазамыз мықты,
Дәптерімізді ашайық.
Салақтықтан қашайық
Көрсетілген үлгіге
Әдемі етіп жазайық.
Орнымыздан тұрамыз
Қолды белге қоямыз,
Иілеміз оңға бір,
Иілеміз солға бір.
Жоғары қолды созамыз,
Аяқтың ұшында тұрамыз.
Бір отырып, бір тұрып,
Біз тынығып аламыз.

Ал, балалар тұрайық,
Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп,
Бір отырып, бір тұрып,
Біз тынығып алайық

Мен оңда, сен солда,
Мен тұрдым, сен отырдың.
Бір, екі, үш қолыма бер күш.

Орнымыздан тұрайық,
Аяқты нық басайық.
Бір отырып, бір тұрып,
Біз демалып алайық.

Ал, балалар, тұрайық
Үлкен шеңбер құрайық
Үлкен шеңбер құрған соң,
Алақанды ұрайық,
Оң жақтағы балаға,
Сол жақтағы балаға
Шапалақта, шапалақ
Жоғары- төмен қарайық.

Тербеледі ағаштар
Алдымнан жел еседі,
Кіп- кішкентай балалар
Үп-үлкен боп өседі.
Денсаулықты сүйемін,
Шынығамыз күнде біз.
Бір -екі-үш!
Бір-екі-үш!
Бұлшық етте мін күш!
Денсаулықты сүйемін,
Шынығамыз күнде біз.
Бір -екі-үш!
Бір-екі-үш!
Бұлшық етте мін күш!

Солға, солға түзу тұр.
Оңға, оңға түзу тұр,
Алға қарай бір адым.
Артқа қарай бір адым.
Жоғары- төмен қарайық.
Орнымызды табайық.

Біз жаздық, біз жаздық,
Қолымыз шаршады.
Ақырын демалып,
Қайтадан жазамыз.
Дәптерге жазып болған соң,
Ойын ойнаймыз.
Жалт- жұлт етіп лақ
Жағалайсың бұлақ.
Секірем деп бірақ,
Қала көрме құлап.
Отырып-ақ орнында,
Айдын көлді кешемін.
Сен білмесең егерде,
Былай ескек есейін.

Ал балалар, тұрайық.
Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп,
Солға қарай иіліп.
Бір отырып, бір тұрып,
Бір тынығып алайық.

Ұзын қанат инелік
Инелікке тимелік,
Ұшақты біз жасадық.
Инеліктен үйреніп,
Зу-зу, зу- зу, зу-зу.

Көжектерім тұршы,
Беті-қолды жушы,
Айнаға қарашы,
Шашыңды тарашы.
Сөмкеңді алшы,
Сабаққа баршы,
Орныңа отыршы,
Сабағыңды оқышы.
Биік болып өсеміз,
Шыршадай жайқалып.
Табиғатты сүйеміз.
Шетімізден шеберміз,
Денемізді бос ұстап,
Билеп- билеп аламыз.

Оң қолымды алға,
Сосын оны артқа,
Сосын қайра алға
Кішкене оны сілкейміз
Біз билейміз буги- буги
Айналамыз шеңбер
Шапалақта соқ-соқ.

Бір,екі,үш
Жинап алдық күш
Төрт, бес, алты
Бой жазамыз мықты,
Дәптерімізді ашайық.
Салақтықтан қашайық
Көрсетілген үлгіге
Әдемі етіп жазайық.

Ал, балалар келіңдер,
Бой жазайық бәріміз.
Мойнымызды бұрамыз,
Қолымызды соғамыз,
Аяқтармен топ-топ басып,
Орнымызға барамыз.

Әжесі отыр әндетіп:
«Әлди - әлди,әлди – ай,»
Әйбатсың – ау, Әлия – ай,
Әлі – ақ тәй- тәй жүресің,
Әлди - әлди, әлди – ай,
Әйбатсың – ау, Әлия – ай».
Көп,көп ине,көп ине,
Бір сабағы жоқ ине,
Іс тікпейді әрине
Бұл не? - Кірпі
Кірпі,кірпі,кірпі,
Үстің толған ине.
Бірін берсең шіркін,
Қадар едім түйме.
Қане қанат қағайық,
Мойнымызды созайық.
Бір, екі, үш аспанға ұш,
Бір, екі, үш аспаннан түс.
Құстар жем жейді,
Құстар су ішеді.
Бір, екі, үш аспанға ұш.

Добым добым домалақ,
Тоқтамайсың домалап.
Үстел үстін бүлдірдің,
Тәрелкені сыңдырдың.
Тентек болып кеттің сен,
Тұрмын сені тепкім кеп.

Аққу болып ұшамыз,
Көлге келiп қонамыз.
Көлдiң бетiн құшамыз,
Қайта самғап ұшамыз.

Біз кішкентай баламыз,
Өсіп өніп толамыз.
Күнге қарап, табынып,
Көкке қолды созамыз.
Қанат қағып ұшамыз,
Қарлығаштай самғаймыз.
Бір отырып,бір тұрып,
Жаттығулар жасаймыз.
Күндей болып күлеміз,
Гүлдей болып өсеміз.
Құстар болып ұшамыз,
Көбелектей қонамыз.

Ал,балалар тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Оңға бір қарайық,
Солға бір қарайық,
Алақанды соғайық.

Орнымыздан тұрайық,
Қолды алға созайық.
Бір отырып,бір тұрып,
Жоғары, төмен қарайық,
Орнымызды табайық.

Жел уледі у, у, у,
Боран соқты зу, зу,
Қатты,қатты жел соқты гу,гу.
Жапырақтар қол соқты ду,ду,ду
Шыдай алмай жапырақтар ах,ах,
Билеп кетті қалтырап пах,пах.

Орнымыздан тұрайық,
Қолымызды жайайық.
Құс боп қанат қағайық,
Иілейік оңға бір,
Иілейік солға бір,
Алға қарай бір адым,
Артқа қарай бір адым.
Жоғары,төмен қарайық,
Орнымызды табайық.

Сағаттың тіліндей,
Иіліп оңға бір.
Сағаттың тіліндей,
Иіліп солға бір.
Сағатқа қарап ақ,
Жаттығу оңай ақ.

Керегені жазайық,
Шаңырақты құрайық.
Уық болып, иіліп,
Киіз үйдей болайық.

Ормандағы аюдың,
Құлпынайы көп екен.
Теріп, теріп алайық,
Қалтамызға салайық.



Тербеледі ағаштар.
Алдымнан жел еседі,
Кіп кішкентай ағаштар,
Үп-үлкен боп өседі.

Он қолымда бес саусақ,
Сол қолымда бес саусақ.
Бес саусаққа, бес саусақ,
Болады ғой он саусақ.

Кәне қанат жазайық,
Қарлығашқа ұқсайық.
Ұшып- ұшып алайық,
Қайта жерге қонайық.

Қылқаламды алайық,
Сәндеп өрнек салайық
Қолға ұстап қайшыны,
Ою-өрнек қияиық

Бір топта біз нешеуміз?
Кел санайық бәріміз(санау)
Қанша болса ұлдар,
Сонша көтеріледі қолдар,
Қанша болса қыздар,
Сонша еңкейеміз достар!

Сары-ала торпақ
Бүйірі томпақ
Босады байқап
Басын шайқап.

Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды.
Ойлы қырлы жерлермен,
Ытқып-ытқып секірді.


Отыр аппақ, ақ қоян,
Неткен сап сақ бұл қоян.
Құлақтары делеңдеп,
Әр дыбысқа елеңдеп.

Қолыңды алға созайық,
Қағаз кеспек болайық
Бір, екі ,үш,төрт,
Енді еркін тыныстап,
Демалайық дұрыстап.

Құлпыра берші кең дала.
Гүліңді мен терейін,
Жапырағыңмен жасыршы,
Қойныңа мен енейін.

Ал, балалар тұрайық
Алақанды соғайық,
Бір отырып, бір тұрып.
Біз тынығып алайық.

Бір,екі,үш,
Жадыраймыз жайнап күш,
Бестік баға аламыз.
Қуанып үйге барамыз.


Бір, екі ,үш,
Жинаймыз жадырап күш,
Қазақ тілін үйреніп
Демалып жинаймыз.
10


Жаза-жаза саусағым
Әлсіредім шаршадым
Оңға, солға бұрылып.
Сосын қайта жазамын.


Қалың соқ, қолың соқ
Саған өмір қызық болса.
Жер бетінде бақыт болсын,
Қолың соқ, қолың соқ.

Біздер тату боламыз,
Әсем етіп жазамыз
Жаттығулар жасасақ,
Біздер серігп қаламыз.

Қаңқ-қаңқ қаздарым,
Тізені сәл бүгіңдер.
Қолды артқа ұстаңдар,
Қане қазға ұқсаңдар.

Бір,екі, үш,
Жадыраймыз жинап күш,
Бестік баға аламыз
Қуанып үйге барамыз.

Екі қанат қазда бар,
Қазды іздесең сазға бар.
Екі қанат құста бар.
Қуып жетте ұстап ал.

Сағаттың тіліндей,
Иіліп оңға бір,
Сағаттың тіліндей,
Иіліп солға бір,
Сағатқа қарап-ақ
Жаттығу қызық-ақ.

Балдырғандар тұрыңдар,
Беттерінді жуыңдар.
Шаштарыңды тараңдар,
Киімдеріңді киіңдер.
Бақшаға барыңдар,
Орындарыңа отырыңдар
Суретті салыңдар.


Қарлығашқа ұқсайық.
Қанат қағып жазайық.
1,2,3,4-қәне отыр тез.

Жаттығу оңай-ақ.
Құс қанатын жаяды.
Үйрек мойнын созады
Жерге аққу қонады.


Оңға- оңға түзу тұр.
Солға-солға түзу тұр.
Алға бір қадам,
Артқа бір қадам,
Жоғары төмен қарайық,
Орнымызды табайық.

Күн болып жайнайық,
Су болып ағайық.
Терең-терең дем алып
Жүгіреп-жүгіріп алайық.

Көтереміз қолымызды
Созыламыз жоғары
Бір ,екі, үш
Денеңді оңға бұр
Бір, екі, үш
Денеңді оңға бұр
Қолды созып жан-жаққа
Отырамыз орнымызға.

Орнымыздан тұрамыз
Мойнымызды бұрамыз
Басты төмен бұрамыз
Осылай жаттығу жасап
Үлкен болып шағамыз.


Бойыңа күш тарасын.
Аш аяқтың арасын
Екі қолды белге ұста,
Бостау болсын қыспа
Кең тыныстап, ал демді.
Бір-екі
Бір-екі
Жаттығайық біркелкі.


Біз жүрдік-жүрдік.
Бүлдірген таптық.
Бір бүлдірген, екі, үш....
Ой қандай тәтті

Қарлығаш боп ұшайық
Торғай болып қонайық
Сауысқан болып секіріп
Тоқылдақ боп шұқыйық.

Сылдырмақты алайық
Қатты-қатты соғайық
Күш түсіре табанда
Би билейсің табанда
Тақ-тақ-тақ.

Терезеден күн қарайды
Бөлмені нұрландырады
Балалар алақан соғады
Күнге өте қуанады.

Сыңғыр-сыңғыр сырғалар
Құлағымда ырғалар
Оң қолымда білезік
Сол қолымда білезік
Санап көрші қанекей
1,2,3,4,5,,,1,2,3,4,5.

Қылқаламды алайық
Сәнді өрнек салайық
Қолға ұстап қайшыны
Ою- өрнек қияйық.

Далады жел тұрады
Жел қаттырақ соқты.
Найзағай жарық етті.
Бір кезде жаңбыр жауа бастады,
Жел баяулады, баяулады.
Жаңбыр да ақырындады.
Жел басылды,
Күн ашылды.

Торғай торғай тоқылдақ
Жерден тары шоқып ал
Бөтегесін томпайтып
Шиқ-шиқ етіп отырмақ.

Қоңыр қаздар қалқып жүрді.
Жасыл шөпке келіп қонды.
Біраз жүзіп жүгірген соң,
Қайта олар ұшып кетті.

Қошақандар ұйықтап жатыр
Орындарынан тұрады,
Керіледі, созылды,
Оңға, солға бұрылды.
Сосын іске кірісті.


Топ-топ басайық
Жалаудан күн жасайық.
Жаса-жаса алтын күн.
Жаса-жаса жарқын күн.

Ал,балалар, тұрайық
Алақанды соғайық
Бір отырып, бір тұрып.
Біз тынығып алайық.


Тап-таза суда.
Балық жүзіп ойнайды
Біресе жиырылады.
Біресе керіледі
Біресе құмға тығылады.

Ұзын мұрты құмырсқа
Келе жатыр жұмысқа.
Допты алдым қолыма.
Допты қойдым орнына,
Оңға қарады, солға қарады.
Үлкен тау деп ойлайды.

Буратина созылды,
Бір еңкейді,
Үш еңкейді,
Екі жаққа қол созады.
Аяқтарын көтерді.
Жүрді-жүрді жүреді.
Жүгірді-жүгірді жүгірді.

Таң атты, күн шықты.
Аспанды бұлт шықты,
Жел тұрды, жауды.
Найзағай сарт- сұрт етті,
Біз бұға қалдық.


Таң әлі атқан жоқ,
Маңай әлі қараңғы.
Әтеш ерте оянып,
Жан-жағына қарады.
Шынықтырып денені,
Қанаттарын қағады.
Ку-ку-ре-ку,тұр-тұрлап,

Оятады баланы.
Еркін ұста дененді,
Тарсылдатпай еденді,
Орнымыздан тұрып- ап,
Жүгірейік бір уық.
Бір, екі, үш, бір,екі,үш,
Аяқты алға созайық,
Тік көтеріп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық,
Алға қарай озбайық,
Бір, екі, үш, бір ,екі, үш,
Орманда кірпі келеді,
Саңырауқұлақ тереді.
Кездесті, міне, керегі.
Екеуі қайың астынан.
Біреуі терек қасынан.
Тоқылған салса себетте.

Қырғауыл боп ұшамыз-ұшамыз.
Түлкі болып қашамыз-қашамыз,
Қырғауылдай тапқыр боп,тапқыр боп,
Орнымызға қонамыз.
Әже өрнек құрады.
Өрнек оқу құралы.
Бұл құрал мен тамаша,
Тоқылады алаша.

Шынығамыз жастай біз,
Жаттығуды бастаймыз.
Бір, екі, үш, бір, екі, үш,
Бойымызға жинап күш,
Жаттығуды бастаймыз.
Бір, екі, үш, бір, екі, үш,

Біз кішкентай баламыз,
Өсіп-өніп толамыз,
Көкке қарап,талпынып,
Күнге қолды созамыз.
Қанат қағып ұшамыз,
Қарлығаштай қалықтап,
Бір отырып, бір тұрып,
Бір тынығып алайық.

Қолға қалам алайық,
Дәптерімізді ашайық,
Дәптерімізді ашқан соң,
Әдемі етіп жазайық.

Кел, бала, кел бері.
Қыздырайық денені,
Орнымыздан тұрып-ақ
Жүгірейік бір уақ.
Бір, екі, үш,
Бір, екі, үш,
Екпіндей түс.
Аяқты оңға созайық ,
Тік көтеріп қозғайық.
Оңға , солға қарайық,
Орнымызды табайық.

Күн болып ағайық,
Мөлдір су болып ағайық,
Гүл болып жайнайық,
Терең-терең дем алып,
Жүгіріп-жүгіріп алайық.

Күн ұйықтайды,
Күн оянды,
Жел соғады
Жел қатты соғады.
Найзағай шатырлайды,
Жаңбыр жауады
Жаңбыр басылды,
Күн ашылды.

Тоңса біздің қолымыз,
Қолғап киіп аламыз.
Сарт-сарт-сарт.
Шапалақ соғамыз.
Тоңса біздің аяғымыз,
Етік киіп аламыз.
Топ-топ-топ,
Топылдатып билейміз.
Тоңса біздің денеміз.
Тоңды киіп аламыз,
Зу-зу-зу,
Шанамен зулаймыз.

Тымақ киіп басына,
Иыққа шапан жабайық.
Тізілген маржан тасы бар
Қаусырма белдік тағайық.
Етік жеңді жинақтап.
Төрден орын табайық.

Қолымызда тостаған
Қонаққа құр тоспаған
Ішіне ас салайық
Кәне, дәмін қарайық.
Қара-қазан-тайқазан.
Емес сірә жай қазан
Әжем асар қой етін,
Кейде дәмді дәу сазан.

Қос бұрымға тағылған.
Шашбау сылдыр етеді.
Шолпыларың лағылдан.
Бір ырғалып өтеді.
Сырғаларың селт етсе.
Сыңғыр-сыңғыр етеді.
Қос білезік, жүзігің
Көзді тартып өтеді.


Ат ерттеуге жарайық,
Жонына қамшы салайық.
Жорға мініп жарысып,
Көрші ауылға барайық.
Бір, екі, үш санайық.
Кім озады қарайық.
Мәреге жетсе жорғалар
Бір тынығып алайық.

Құстар қанат қағайық!
Екі қолды,
Сәл көтерсек болады.
Енді оны бөгелмей
Түсірейік, қанат қағайық!
Бір, екі, үш.
Бір, екі, үш.



Шегірткедей ыршиық!
Қане сапты түзейік,
Тіземізді бүгейік,
Ыршып алға түсейік,
Ыршып артқа түсейік.
Бір, екі, үш
Бір, екі, үш
Шегірткедей ыршиық!
Ыршып-ыршып, тыншыйық!


Көтеріліп шаңырақ,
Уықтары шаншылар.
Керегелер керіліп.
Өрімдей боп өрілер.
Бәріміз жүрсек айналып,
Киіз үй боп көрінер.

Құс қанатын жайды
Үйрек мойынын созды
Жерге аққу қонды.

Қоюланып тағы бұлт
Жауды жаңбыр себелеп
Жапырақтар жамылып
Бұға қалды көбелек.




Тік ұста бойыңды
Жоғары соз мойыныңды
Соз қолыңды тағыда
Жеткіз жираф мойнына.

Күркіреді күн-күн
Терезелер шың-шың
Жауды жаңбыр топ-топ
Шелек-шелек көп-көп
Жон арқанды тос-тос
Қүнбағыс тез өс-өс
Екі қанат қазда бар
Қазды іздесең сазға бар
Екі қанат құста бар
Қуып жетте ұстап ал.
Қаңқ -қаңқ қаздарым
Тізені сәл бүгіңдер
Қолды артқа созыңдар
Қане қазға ұқсаңдар.

Биші бұрылып билейді
Күйші домбыра тартады
Спортшы жүгіріп , секірсе
Оқушы сабақ оқиды.

Бақа-бақа балпақ
Басың неге жалпақ
Темір телпек көп киіп
Басым содан жалпақ
Бақа-бақа балпақ
Бұтың неге талтақ
Су бетінде көп жүзіп
Бұтым содан талтақ
Бақа-бақа балпақ
Көзің неге тостақ
Қарауылды көп қарап
Көзім содан тостақ.

Биік болып өсеміз
Егіндей жайқалып
Табиғатты сүйеміз
Шетімізден шеберміз
Денемізді бос ұстап
Билеп -билеп аламыз

Аппақ болып таң атты
Түтін тікке шығады
Қарлығаштар қанатын
Самғап биік ұшады.

Жалғыз саусақ тіпті де
Ұстай алмас жіпті де
Екі саусақ бірікті
Ине қолға ілікті
Үш саусағым орамды
Жүгіртеді қаламды
Өнерлі екен он саусақ
Қала салсақ, жол салсақ.

Аламыз әжемен үйге тауықты,
Аламыз үйге тауықты,
Тауық жем жеп қыт-қыттайды.
Аламыз әжемен үйге үйректі.
Үйрек былай балпаңдайды.
Аламыз әжемен үйге сиырды
Сиыр былай мө-дейді.
Аламыз әжемен үйге мысықты
Мысық былай мяу-дейді.
Аламыз әжемен үйге біз итті.,
Ит былай аф-аф-дейді.
Аламыз әжемен үйге шошқаны
Шошқа былай хрю-хрю дейді.
Аламыз әжемен үйге телевизор,
Телевизор уақыт-уақыт,
Хабаршы ля-ля-ля
Тауық жем жеп қыт-қыттайды