Ойын – баланың қалыптасуындағы басты құрал
Ойын – бала өміріндегі ерекше құбылыс, ол тек көңіл көтеру құралы ғана емес, сонымен қатар балалардың денсаулығы мен ақыл-ойының дамуына ықпал ететін маңызды процесс. Ойын кезінде балалар өз күшін, шапшаңдығын, төзімділігін арттырып, жаңа білім мен дағдыларды меңгереді. Қазақ халқының ұлы ойшысы Абай Құнанбаев айтқандай: «Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала бола ма?» – бұл сөздер баланың өмірінде ойынның қаншалықты маңызды екенін көрсетеді. Ойын арқылы бала өз орнын табады, әлемді танып, зерттейді.
Балалардың психологиялық ерекшеліктері, еңбекке қатынастары, тіпті өмірге көзқарастары да ойын барысында қалыптасады. Ойынның барысында бала барлық эмоционалдық түйсік пен шығармашылық қабілеттерін ашады. Әрбір ойын мен ойыншық балаларды айналасындағы әлеммен таныстыруға, заттардың қасиеттерін түсінуге көмектесіп, оларды танып-білу әлеуетін арттырады. Ерекше ойындар мен ойыншықтар балалардың мүдделерін ескере отырып, дидактикалық ойындардың негізі бола алады.
Баланың ақыл-ойын дамыту жолында ойыншықтардың, суреттердің және түрлі заттардың маңызы зор. Олар бала үшін қызықты әрі түсінікті болуы тиіс. Ойын барысында балалар өз ойындарын құрастырып, ережелер мен нормаларды меңгереді, сонымен қатар өздерінің эмоцияларын білдірудің және қарым-қатынаста болудың жолдарын үйренеді. Ойынға еліктеу, эмоциялық әсерлену – бұл барлық балалар үшін ойынның ажырамас бөлігі. Арнайы түзету кабинетінде балаларды ойын арқылы бақылау, түзету, және қарым-қатынас орнату тәсілдерін қолдану, психология мен педагогика үшін аса маңызды. Ойын – бала үшін дүниені танып-білудің, өмірдің алғашқы қадамдарын меңгерудің кілті.
Негізгі бет > Бала денсаулығы
Ойынның бала өміріндегі маңызы
Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала бола ма?
Абай Кұнанбаев
Ойын – баланың мектепке барғанға дейінгі ең басты жұмысы. Түрлі ойын баланың рухани және дене күші жағынан, танымдық үрдістері, эстетикалық талғамы жағынан жетілдіреді, тәртіптілікке шақырады, айналасын тануға көмектеседі. Бала ойында күштілік, шапшаңдық, төзімділік, айлакерлік сияқты дене қасиеттеріне дағдыланады, денсаулығы нығаяды.
Баланың өмірге қадам басардағы алғашқы қимыл- әрекеті-ойын, сондықтан да оның мәні ерекше. Қазақ халқының ұлы ойшылы Абай Құнанбаев: «Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала бола ма?» деп айтқандай баланың өмірінде ойын ерекше орын алады. Жас баланың өмірді тануы, еңбекке қатынасы, психологиялық ерекшеліктері осы ойын үстінде қалыптасады.
Ойын үстінде ақыл-ой міндеттерін шеше отырып, бала өз еркімен есте сақтауға және қайталап айтып шығуға, жалпы белгілері бойынша заттарды немесе құбылыстарды жіктеуге, заттардың қасиеттері мен сапаларын бөліп көрсетуге, жекелеген белгілеріне қарай оларды анықтауға жаттығады, ойлау қызметінде арттырады.
Баланың ақыл ойын дамытудағы дидактикалық ойынның орталығы ойыншықтар мен ойындар болып табылады. Осы мақсатпен ойыншықтар, суреттер, түрлі заттар таңдап алынады. Осы заттардың барлығы түрлі түсті және сапасы түрлі материалдардан жасалған, бала қолының шамасы келетіндей болуы тиіс.
Ойынның дамуын көп жағынан, балалардың ақыл-ой белсенділігінің қарқыны, олардың ойын әрекеттерін азды көпті ойдағыдай орындауы, ережелерді игеру дәрежесі, олардың эмоциялық әсерленуі, ойынға еліктеу дәрежесі шешеді.
Түзету кабинетінде балаларды ойын арқылы бақылап, түзету және ойын арқылы баламен қарым –қатынасқа түсе аламыз.
