Тукай яши безнең күңелләрдә
Бүгенге кичтә без Габдулла Тукайның затлы иҗатын һәм аның безнең күңелләрдә какшамас шәле образын искә алабыз. Тукай – татар шигъриятенең көче, аның иҗаты киләчәк буыннарга да ярдям итәчәк. Тукайның шигырьләре, җырлары һәм фәлсәфәсе безнең өчен мәңгегә өмет, бәхет һәм рухи азык. Безнең кичәнең максаты – Тукай образын яңарту һәм аның иҗатындагы яңалыкларны өйрәнү.
Бәйрәмебезне без күңелле уеннар, сораштырулар һәм төрле иҗади биремнәр белән үтәргә планлаштырдык. Уеннарда катнашып, кулланучылар безнең бик күп традицион мәдәният элементларына кызыксындырылачаклар. Тукайның тормышын һәм иҗатын тирәнтен өйрәнү, аның шигырьләрен сөйли белергә, сакларга һәм килер буыннарга җиткерергә ярдәм итәчәк безгә.
Без барыбыз да Тукайлы халык, аның иҗаты безне берләштерә. Тукайның дөньяга килгән шигырьләре без өчен көндәлек рухи азык булып торачак, безнең күңелләрдә аның җыры мәңгегә яшәячәк. Хәзер без катнашучылар белән бергә киңәгез, бер-беребезгә сораулар бирик һәм Тукайның баскычларына күтәрелеп, аның мирасының бөтен байлыгын өйрәник. Бүгенге кич безне күңелле мизгелләр, иҗади уйлау һәм берләшеп, Тукайны истә тоту өчен куәтлиячәк.
Тәрбиячеләр белән эш “Тукай яши безнең күңелләрдә”
1 Алып баручы. Тукай исән.
Җыры күңелләрдә,
Яшәсәк тә үзен күрмичә.
Тукай килә моңлы сазын уйнап,
Шагыйрьләргә тынгы бирмичә.
2 Алып баручы.Заман таный аны:
Кәләпүштән
Килә иде Кырлай юлыннан…
Сизмәгәндер үзе дә Зур Апушка
Әверелгәнен авыл улыннан.
1 А.Б. Мәхәббәте сүнми кешелекнең:
Гомер үткән саен яңара.
Алгы рәткә куеп һәрбер юлын,
Жырларыңны тыңлый замана.
2 А.Б.Буын арты буын алмашыныр,
Гасыр арты узар гасырлар.
Шигъриятнең һәйкәленә шулай
Язлар һаман гөлләр ташырлар.
Алып баручыХәзер, дуслар, көч сынашыйк,
Кыюлар алга чыксын.
Һәрбер тәрбияче бәйгедә
Зирәклеген,тапкырлыгын , Булганлыгын күрсәтсен.
1 нче бирем.”Җавабын тап!” (конверттагы сорауларга җавап бирү.Беренче сорауга 1 нче команда җавап бирә.Әгәр дә җавап бирә алмаса, сүз икенче командага бирелә.
Уен шулай чиратлап дәвам итә).
Түбәндәге сораулар бирелә:
- Г.Тукайның туган авылын әйтегез. (Кушлавыч)
- Г.Тукайның әнисенең исеме ничек? (Мәмдүдә)
- Әтисең исеме ничек? (Мөхәммәтгариф)
- Кечкенә Тукайга кем дип дәшәләр? (Апуш)
- Г.Тукай елның кайсы фасылында туган? (яз көне)
- “Кызыклы шәкерт” шигырендәге этнең исеме ничек? (Акбай)
- Кәҗә белән сарык нәрсә пешерәләр?(Ботка)
--Кызыклы шәкерт нәрсә ул? (эт)
-Г.Тукай шигырендә кәҗә белән дус малай? (Гали)
-Су анасының тарагы нинди материалдан? (алтын)
- “Шүрәле” әкиятенә язылган сәхнә әсәре? (балет)
-“Шүрәле” әкиятендә телгә алынган авыл исеме. (Кырлай)
2 нче бирем. “Син миңа-мин сиңа” (Командалар бер-берсенә Г.Тукай турында сораулар бирәләр)
3 нче бирем: “Тукайны беләбезме ”.
Алып баручы: Ә хәзер, зирәк һәм тапкыр булуыгызны бәяләү өчен,
табышмакларның җавабын табарга һәм бу персонажның Г.Тукайның кайсы
әсәреннән булуын әйтергә тиеш буласыз
1. Мыегы бар, сакалы юк,
Туны бар, чапаны юк;
Файдасы өйдә булгач,
Яланга сәфәре юк. (Песи. Г.Тукайның “Безнең гаилә” шигырендә)
2.Сакаллы килеш туа, берәү дә гаҗәпләнми аңа.(Кәҗә.“Гали белән кәҗә” шигырендә.
3.Чуар, йомшак күлмәге,
Тотсаң уңа бизәге.
Тоттырмый, китә очып,
Я кала җирдә посып. (Күбәләк. “Балабелән күбәләк)
4Туннарга киендерә,
Җылыта, сөендерә,
Тоягы була ярык,
Исеме аның..... (сарык. “Кәҗә беләнсарык)
5.Кешенең якын дусты.
Йортның тугры сакчысы.
Аннан гел игелек көт.
Ә исеме ничек? (Эт. “Кызыклышәкерт” шигыре)
6Җәен соры, кышын ак,
Аңа шулай яхшырак. (Куян. “Бичаракуян” шигыре)
7Кулы юк, балчык ташый,
Балтасы юк, өй ясый. (Карлыгач.
“Карлыгач” шигыре)
8Кәҗә белән сарыкның капчыгында
ничә бүре башы булган? (бер)
5 нче бирем: “Мин башлыйм, син тәмамла”
Гали белән________”, “Туган _____”, “Бәйрәм ______”, | “Пар _____”, “Эш беткәч ______________”, “Бала белән _________”. |
Шулай итеп безнең бәйгебез тәмам.
Туган телем-татар теле,
Җырга –моңга, шигырьгә бай.
Шушы телдә иҗат иткән
Бөек шагыйребез Тукай
Җаны барның җирдә җыры булыр,
Бәйрәмнәре булыр мәңгегә.
Без бәхетле, без шагыйрьле халык,
Тукайлы халык гомергә.
Хөрмәтле коллегалар, безнең белән бүгенге сәнгать кичәсен уздырганыгыз өчен зур рәхмәт. Сезгә кечкенә генә бүләкләребезне тапшырабыз һәм иҗади күргәзмәбезгә рәхим итәбез.
