Достық құндылықтары: «Үш дос» әңгімесі

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Себепті
қызығушылығын ояту кезеңі

Амандасу шеңбері:
Күлімде күн күлімде.
Күлсін барлық бала шат,
Берекелі бүгіндей,
Достығымыз жарасқан.

Әуенмен топқа Табиғат –ана кіреді.
-Сәлеметсіңдер ме, балаларым! Мен Табиғат-анамын. Жаңа табиғатымды аралап жүріп, мына қурап қалған терекке жолықтым. Сендерден көмек сұрай келдім, мына ағаштың жапырағы мен гүлдерін қалай шығарсам екен.
-Сәлеметсіз бе, Табиғат-ана! Қатты жел тұрғанда Мына теректің жапырақтары біздің топқа ұшып келіпті. Біздің балалар сізге көмектеседі.
-Мен сендерге үйге жаттап келуге мақал-мәтелдер бердім , қане бір-бірден шығып сол мақалдарымызды айтып, терекке жапырақтары мен гүлдерін орналастырайық.
-Балалар, қараңыздаршы терегіміз жайнап тұр. Айтқан мақал-мәтелдеріміз не туралы?
-Демек бүгінгі оқу іс-әрекетімізді достық тақырыбына арнаймыз. Ал мына теректі барлығымыз бірге әдеміледік, демек бұл біздің достық ағашымыз.

Балалар шеңбер болып тұрып, бір-бірімен амандасады

Кімнің досы жақсы болса , өзі де жақсы.
Дос көңілі шар айна, сындырып алма абайла.
Адал досы бар адам бақытты.
Дұшпан күлдіріп айтады, дос жылатып айтады.
Аққуды атпа, досыңды сатпа.
Досы көпті жау алмайды.
Жаман дос көлеңке.
Көп достардың арасында адал дос аз.
Балалар терекке жапырақтар мен гүлдерді орналастырады.

Ұйымдастырушылық
ізденіс кезеңі

-Балалар , сендер дос дегенді қалай түсінесіңдер?

-Сендердің достарың бар ма?
Тақтадағы суреттермен жұмыс.

-Мен сендерге қазір бір әңгімені оқып беремін , мұқият тыңдайық.

Бір күні Серік далаға өзінің өрт сөндіретін машинасын алып шығады. Оны көрген Қанат, біз доспыз ғой, бірге ойнайық,-дейді. Серік бірге ойнауға келіседі. Қанат, машина келе жатыр, былай тұрыңдар, -деп айғайлай бастайды. Оны естіген балалар бізде бірге ойнайық деп жүгіреді. Ал, Қанат болса, мен Серіктің досымын, мен ғана ойнаймын, -деп, машинаны оларға бергісі келмейді.
Балалар оған ренжіп қалады. Ал екінші күні Арман далаға вагоны бар паравоз алып шығады. Қанат тағы Арманға жүгіріп келіп, Арман мен сенің досыңмын ғой, бірге ойнайықшы, -дейді. Екеуі ойнап жүргенде Серік келіп, менде ойнаймын ,-дейді. Жоқ, сен ойнамайсың ,-дейді Қанат. Кеше сен менімен дос едің ғой,-дейді Серік. Қанат болса, ол кеше болатын, ал бүгін мен Арманмен доспын, өйткені ол паравоз әкелді, -дейді.

«Ұяшықты таңда» ойыны.
Шарты: Экранда көрсетілген ұяшықтардан балалар өздеріне ұнаған ұяшықты таңдайды. Ұяшық бетінде берілген сұрақтарға жауап береді.
1.-Балалар, Қанатты дос деп санауға бола ма?Неге?
2.-Қанат дұрыс істеді ме, ол нені қызғанды?

3.-Сендер Қанатпен дос болар ма едіңдер?
4.Достарыңның атын ата.

Сергіту сәті.
-Шеңбер құрып тұрайық.Біз шеңберге тұрғанды неліктен жақсы көреміз? Шеңбердің бұрышы болмайды, сондықтанда бақыт, қуаныш, достық адасып қалмайды. Өздерін күткен мейірімді адамға жолығады екен.

Достар бірге жүреміз.
Бірге ойнаймыз күлеміз.
Бірге балық аулаймыз,
Міне біздер қандаймыз.
Орман, көлге шыңға біз
Саяхатқа шығамыз.
Бөлінбейді іргеміз,
Әрқашан да біргеміз.

Енді бәрің де отырып , қолдарыңа айнаны алыңдар. Айнаға қарап көңілсіз адамды көрсетеміз, енді күліп, қуанамыз. Жақсы енді достарыңды көргенде қандай көңіл-күйде болатындарыңды алдырыңдағы шарға бейнелейміз.

Сұқ саусақтарыңды суға бір малып алып сұйық бояуға маласыңдар да, шарға басып саласыңдар. Шарды сол қолдарыңмен ұстап отырасыңдар. Енді жұмысқа кірісейік.
Әр баланың қасына барып, бағыт беріп, қадағалау.

Сергіту сәті:
Армысың , досым!
Кел, маған қосыл!
Алақанға салып алақан,
Шеңберге бірге тұрайық.
Әлемге жарық ұқсайық,
Күннің нұрын алайық,
Қасымызда досымыз,
Құшақтасып алайық.

Достар бір-бірін алдамайды,ренжітпейді, бір-біріне көмектеседі.
ия
Балалар әңгіме құрап айтады.

Балалар зейін қойып, мұқият тыңдайды.

Ұяшықтарды ашып, сұрақтарға жауап береді.

Жоқ

Жоқ, ол ойыншықтарды қызғанды.
Жоқ

Шеңберге тұрып , қимылмен көрсетіп орындайды.

Балалар өз көңіл-күйлерін бейнелейді.

Қимылмен көрсетіп орындайды.

Іс-әрекетті бақылау
кезеңі

Оқу іс-әрекетімізді «Достық неден басталады?» ойынымен қорытындылайық. Мен сендерге достық туралы сөздер айтамын, сендер оған «ия» немесе «жоқ» деп шапшаң жауап бересіңдер.
(Татулықтан,сыйластықтан,алдағаннан, көмектесуден,төбелескеннен, өтірік айтқаннан, бірге ойнағаннан, шымшудан,ренжісуден, ойыншығы мен
тәттілерінен бөліскеннен.)

Жиналамыз сәтті күні бәріміз де,
Үлкен кіші жасымыз,кәріміз де.
Дендеріңіз сау болсын, қонақтарым,
Гүл-гүл жайнап жүріңіздер төрімізде.

Балалар шапшаң жауап береді.

Балалар бірге қосылып айтады.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Себепті
қызығушылығын ояту кезеңі

Шаттық шеңбері:
Көк аспанда күн күлсін
Бірге күлсін бүлдіршін
Ұл қолында ту жүрсін
Қыз қолында гүл жүрсін
Бірге күлсін бүлдіршін.
Топқа хат тасушы кіреді.
-Сәлеметсіңдер ме, бұл «Балдырған»тобы ма? Мен сендерге сәлемдеме алып келдім. Сау болыңдар!

Шеңберге тұрып, бірге
орындайды

Ұйымдастырушылық
ізденіс кезеңі

-Балалар,қане, сәлемдемені ашып көрейік.
-мынау не?
-ендеше қосып көрейік.
«Ғажайыпстанға саяхат» атты мультфильм көреді.

-Балалар, бұл мультфильм не туралы?
Бүгін жапсыру оқу іс –әрекеті.
Тақырыбымыз « Кесені әшекелейміз»
-Балалар осы ою-өрнекті ата-бабамыз өздерін қоршаған табиғаттан,жан-жануарлардан алған екен.Мысалы:мына «қошқар мүйіз» оюын қошқардың мүйізіне қарап, «жұлдыз» оюын жұлдызға, «құс қанаты» оюын құсқа қарап, «балта» оюын балтаға қарап жасаған екен.

-Кеселер шыныдан, пластмассадан, ағаштан жасалады.
-Балалар мен сендерге мынандай сыйлыққа кеселер дайындап едім, ою жапсырып үлгермедім. Енді оны сендер жабыстырып беріңдерші.
Бүгін біз әдемілеп ою-өрнектермен мына кеселерді әшекелейміз.

Желімге байланысты сақтық ережесін айтып кету.
Сергіту сәті:
Ал балалар тұрайық,
Ою - өрнек сызайық.
Түйе табан, қос мүйіз,
Сәнді өрнек салайық.
Балалар енді біз «Оюлар және пішіндер»атты дидактикалық ойынын ойнаймыз.
Мақсаты: оюлар мен пішіндерді ажыратып қалташаларға жинау.

Диск


Ою-өрнектер туралы




Зейін қойып тыңдайды








Қимылмен орындайды

Іс-әрекетті бақылау
кезеңі

Қимылды ойын: «Ханталапай»

Ойынға белсене қатысады

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Себепті қызығушылығын ояту кезеңі

Шаттық шеңбері:
Нұрланып күн тұрса,
Күллі әлем жайнайды.
Жер беті құлпырса,
Бұлбұлдар сайрайды.
-Қазір жылдың қай мезгілі?
-Ауа райы қандай?
-Көктемнің қандай ерекшеліктері бар?

Балалар табиғатқа деген ықыластарын білдіреді.
Көктем
Жылы
Күн жылынады, құстар ұшып келеді, жерге шөп шығады т.б.

Ұйымдастырушылық ізденіс кезеңі

Ғажайып сәт:
Балалар бұл қорапшанң ішінде бір зат бар.Сендер осы қорапшаның ішіндегінің атын тапсаңдар, біздің бүгінгі оқу іс – әрекетіміз соған байланысты болады.
Ол не екен, кім таба алады?
Оны адамдар көп пайдаланады.
Ол көкіністер тобына жатады. Оны шикідей де жеуге болады және тамаққа қосады.
Оны тамақтың барлық түріне пайдаланады.
Ол өзі бірнеше қабат киім киген.
Ол туралы мынандай жұмбақ та бар.
Ұрмай – соқпай жылатады,
Әркім оны ұнатады.
Ол не?

Әрине ол пияз.
Ендеше біз бүгін пияз туралы әңгімелесемізЖұмбақта не үшін ұрмай – соқпай жылатады делінген?
Кәне пияз туралы кім айтып береді?
Тәрбиеші балалардың жауаптарын пияздың бірнеше түрі бейнеленген слайд көрсетіп теледидардан, қосымша сұрақтар қоя отырып толықтырады.
-Пияздың түсі қандай болады екен? Суретке қараңдаршы.
-Жапырақтары қандай болады?

-Пияздың бірнеше түрі болады екен.
Мысалы, жыл сайын тамырланып өздігінен өсе беретін көпжылдық түрлері бар, олардың жер бетіндегі бөлігі тамаққа пайдаланылады. Бұндай пияздар тұқым арқылы өседі. Сол сияқты көшеті арқылы өсетін пияздар болады, қысқа сабақтан және оған тығыз, бір-біріне қысыла орналасқан етті қабыршақтан тұрады.
-Пияз көкініске жата ма, әлде жеміске жата ма?
Ол бақшада өсе ме, әлде бақта ма?
-Пияз қалай өсіп-өнетінін көргендерін бар ма? Пияз қалай өседі?
-Пиязды өсіру үшін не керек?
-Дұрыс айтасыңдар кез-келген өсімдіктің өсуінеқажетті топырақ, су, жарық керек екен. Пияздың да басқа өсімдіктердегі сияқты тамыры, жапырағы болады.
-Кім айтады, пияздың қай жақ бөлігінтопыраққа отырғызамыз, тамыры бар жағын ба, әлде жоғары жағын ба?
-Қазір біз пияз отырғызамыз. Сендер бірінші алдыларыңда тұрған пиязды алып, қараңдар, пияздың жоғары жағында кішкентай өскін болады, сол өскінді жоғары қаратамыз. Ал топыраққа отырғызатын жағын қалай білеміз?
Пияздың қалай отырғызу керектігін көрсету.

-Міне , балалар, пиязды отырғыздық, енді пияз өсу үшін не істейміз?
-Жарайсыңдар , балалар, енді бізде тағы бір топырақ салынған жәшік пен пияздың тұқымдары қалды. Мен сендерге тұқымнан өсіп шығатын пияздың түрі бар екендігін айтқан болатынмын. Қазір сол тұқымды топыраққа себеміз.

Қалай ойлайсыңдар, пияз тұқым арқылы тез өсіп шыға ма,әлде отырғызған пияз тез өсе ме?
Балалардың берген жауабына қарай толықтырулар енгізіп, түсінік береді және екі жәшіктегі пиязды да күтіп-баптап, олардың өсуіне бақылау жасайтындығын айтады.
Сергіту сәті:
Атамның алып күрегін,
Бақшаны қопарып беремін.
Әжеме мен құдықтан,
Су әкеліп беремін.
Бау-бақшаны күтемін,
Арам шөпті жұламын.

Балаларға микроскоп арқылы пияздың жасушасын көрсету.

-Барлық өсімдіктерге ең алдымен су қажет. Су қандай?
-Дұрыс ендеше бір тәжірибе жасап қараймыз. Сұйық нәрселердің де бір-бірімен араласпайтындары болады екен.
Шыны ыдысқа алдымен бал салу, сосын су құйу, сосын сұйық май құйу.

Пияз

Өйткені пияздың қабығын аршығанда, турағанда көзіңнен жас шығады.

Балалар пияз туралы білгендерін айтады.
Көкініске жатады.
Бақшада өседі.

Өз ойларын ортаға салады

Балалар пияз туралы білетіндерін айтады.

Көкөніске жатады.

Топырақ, су, жарық, жылу керек.

Балалар тәрбиешімен бірге пияз отырғызады.

Балалар сергіту сәтін қимыл қозғалыс арқылы жасайды.
Балалар қызығушылық танытады.
Түссіз, сұйық

Балалар қызығушылық танытып, тәрбиешіге көмектеседі.

Іс-әрекетті бақылау кезеңі

Тәрбиеші балалардан оқу іс – әрекетінен алған әсерлерін, көңіл күйлерін , немен айналысқандарын, не үйренгендерін сұрайды.

Балалар пікірлерімен бөліседі.