Көктемнің келгенін бірге қарсы алайық!
Бұл материалда балаларға арналған «Көктем маусымы» тақырыбындағы сабақ жоспары толық сипатталған. Сабағымыздың мақсаты – көктем мезгілінің өзіндік ерекшеліктері мен ерекшеліктерін түсіндіру, балалардың тілін дамыту әрі ой-өрісін кеңейту. Көктем – жаңарудың, өмірдің басталуының, табиғаттың оянуының символы. Әрбір бала осы кезеңде табиғаттың өзгерістерімен танысып, әр нәрсені көреді, сезінеді және өз пікірін білдіреді.
Сабақтың басында балаларды сәлемдесу рәсімі арқылы алу, олардың назарын сабақ тақырыбына аудару маңызды. Олардың қатысуын ынталандыру үшін, түрлі сұрақтар қойып, суреттер, слайдтар арқылы көктемнің келбетін көрсету ұсынылады. Мұндай интерактивті әдіс балалардың қызығушылығын arтады және сабақтың мазмұнын толық түсінуіне көмектеседі.
Интерактивті тапсырмаларды орындау барысында балалардың сезімдерін, бақылауларын және ойларын ұсыну, олардың сөздік қорын арттыруға және пікір алмасуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, балалар көктемнің өзгерістері туралы өз көзқарастарын білдіре отырып, табиғатқа деген махаббат пен қамқорлықты да үйренеді.
Көктем мезгілінің басты символы – Наурыз мерекесі. Бұл мереке – жаңа жыл мен жаңа өмірдің басталуы. Наурыз көже дайындау арқылы балаларға ұлттық дәстүрімізді, ұлттық тағамдарымызды таныстырамыз. Сабақ барысында отбасы, туған жер, туған тарап туралы әңгімелесіп, балалардың туған халқына деген сүйіспеншілігін арттырады.
Көктем – тек жаңарудың ғана белгісі емес, сонымен бірге, еңбек, жауапкершілік, табиғатқа деген қамқорлық кезеңі. Сабақ барысында балаларға табиғатқа, жан-жануарларға қамқор болуды үйрету, еңбекшіл болуға, мейірімділікке тәрбиелеу де басты мақсаттарымыздың бірі. Осының бәрі балаларға үлкен әсер қалдырып, болашақтарын қалыптастыруға ықпал етеді.
Сабақтың тақырыбы: «Көктем маусымы»
Сабақтың мақсаты: Көктем мезгілі туралы түсініктерін кеңейту.
«Көктем келбеті» тақырыбына әңгіме құрату,
Балалардың тілдерін дамытып, ой-өрістерін кеңейту,
Сөздік қорын байыту, есте сақтау қабілеттерін
қалыптастыру, әңгімелеп айтуға үйрету,
Сұраққа нақты жауап беруге үйрету, құстарға,
Ағаштарға қамқор болуға , еңбекшіл болуға баулу.
Сабақтың көрнекілігі: табиғат туралы суреттер, слайд
Сабақтың әдіс-тәсілдері. Түсіндіру, демонстрациялау, сұрақ-жауап.
Ұйымдастыру кезеңі
Т: Балалар, бүгін біздің сабағымызға көптеген қонақтар келіп отыр. Қонақтармен амандасайық.
Б: Сәлеметсіздер ме!
Көктем келді шуақты
Балаларды қуантты
Алақай-ау, алақай
Көктем қандай көңілді
Т: -Балалар, назарымызды экранға аударайық
-Суреттен не көріп тұрсыңдар?
Б: -Ағаштарды, суды, құстарды, балалар еңбек етіп жатыр.
-Балалар, суретте қандай жыл мезгілі бейнеленген?
БҮ- Көктем мезгілі
-Балалар, көктемнің неше айы бар?
Б:- Үш айы болады
-Балалар, көктемде қандай өзгерістер болады?
Б:- Жаңбыр жауады, күн шығады, бұлтты болады, жел, түнде жұлдыздар шығады, құстар ұшып келе бастайды, ағаштар бүршік жара бастайды, жер көгердеі, гүлдер шығады, егін еге бастайды.
-Балалар, біз көктем туралы біледі екенбіз, енді жыл мезгілдеріне тоқталайық.
-Жылдың неше мезгілі бар?
Балалардың жауаптары
-Балалар, осы жыл мезгілдерінің өзіне тән ерекшеліктерін білесіңдер ме?
-Кәне, онда есімізге түсіріп, «Ойлан, тап» тапсырмасын орындайық.
-Балалар, мына жатқан суреттерді әр жыл мезгіліне сай орналастыру.
Нұржан: -Мына суретте қыс мезгілі бейнеленген.Қыста қар жауады, күн суытып, аяз болады, мұз қатады, Балалар аққала жасайды, шана, шаңғы, коньки тебеді, Шырша тойын тойлаймыз, балалар жылы киінеді.
Іңкәрім: көктем мезгілі бейнеленген, көктемде күн жылынып, құстар ұшып келеді, жылғалардан су ағады, жаңбыр жауады, егін егеміз.
Жасмин: Суретте жаз мезгілі, жазда күн ысиды, біз суға шомыламыз, жеңіл киініп, басымызға қалпақ киеміз, гүлдер шығады, далада ойнаймыз.
Ерсұлтан: Күз мезгілі, күзде күн суытып, жаңбыр жауады, Қолымызға қолшатыр ұстаймыз, Құстар жылы жаққа ұшып кетеді, күзде жеміс-жидектер мен көкөністер піседі, жылы киінеміз.
Т: Балалар, дұрыс айтасыңдар, сендер төрт жыл мезгіліне сай ерекшеліктерді тауып, тапсырманы өте жақсы орындап шықтыңдар, енді көңіл-күйімізді көтеріп, сергіту сәтін жасап, сергіп қалайық.
( Сергіту сәті)
-Жаңбыр көп жауады
Тамшылар ағады тырс-тырс
Терезе қағады
Жылғалар ағады тырс-тырс
Жаңартып ауаны
Жаңбыр көп жауады тырс-тырс
Т: -Көктемнің бірінші айы қандай ай?
Б: Наурыз айы
-Наурыз айы бізге бірінші қандай мерекемен келді?
Б: -Аналар, әжелер, қыздар мерекесімен
-Есімізге түсірейікші, қандай өлең, тақпақ білеміз?
Әділет: Ана деген –ана ғой,
Ана деген –дана ғой.
Ба- дегенім бала ғой,
Жұмсаса анам бара ғой.
Рамазан:
Әжем менің ақ әжем,
Ауырғанда мен үшін
Әр тілегің бар әжем
Шуағың мол әжем.
Т: -Балалар, көктемде үй жануарлар не істейді? Суретте биені, қойды, ешкіні, түйені көріп тұрмыз.
-Бие құлындайды.
- Сиыр бұзаулайды.
-Қой қоздайды.
-Ешкі лақтайды.
-Түйе боталайды.
Т: Дұрыс жауап бердіңдер, балалар, Түйенің ерекшеліктеріне тоқталайық, түйе-үй жануарының ішінлегі ең ірі, шөлге шыдамды жануар, оның арқасында екі өркеші бар, түйенің жүні, сүті өте пайдалы, адамдар түйені көлік ретінде де пайдаланған.
Нұржан : Ал, балалар, таныдың ба?
Жүрер жерім Қарақұмда
Шопандардың жүгін артып
Құм ішемін кетем тартып
Боташым бар, тайлағым бар,
Сонда болам қайда құм бар.
Жантақ жерді сүйемін ғой,
Мен кәдімгі түйемін ғой.
Нұрдәулет: Қара көзің мөлдіреп,
Қызықтырмай қоймайды.
Жібек жүнің үлбіреп,
Қарасам көз тоймайды.
Т: -Балалар, біз үй жануарлары сиыр, қой, ешкі, түйе не береді?
Б: - Бие қымыз, сиыр сүт, ірімшік, құрт, қаймақ, ет, қой ет, ешкі сүт, ет, түйе шұбат береді.
Т: Бұл азықтардың түстері қандай?
Б: Ақ
Т: -Ендеше, қазақ халқының «Ұлыс оң болсын
Ақ мол болсын»
деген тілегі қандай мерекеде айтылады?
Б: Наурыз мерекесінде
Нұрәлі: Наурыз келді бақытым.
Кемелденді уақытың
Жарқын өмір жаңаша
Наурыз тойым тамаша
Әкел Наурыз ырыс-құт
Әлемде той тыныштық
Т: Балалар, сендер Наурыз тойын қалай тойладыңдар?
Б: Біз көшеге шықтық, киіз үйлер көрдік, атқа міндік, суретке түстік, алтыбақан тептік, концерт көрдік.
Т: -Балалар, Наурыз мерекесінің басты тағамы қандай тағам?
Б: Наурыз көже
Т: -Мерекеде сендер наурызм көже іштіңдер ме? Наурызкөжеге неше түрлі ас тағамның түрі қосылады?
Б: Жеті түрлі
Гүлжан: Наурыз тойы әдемі
Әжем еске түсірді
Біздерге арнап әдейі
Наурызкөже пісірді
Асылды да кебеже
Дәм әзірлеу басталды
Әжем Наурызкөжеге
Жеті түрлі ас салды
Бидай, күріш тағы бар
Ащы құрты тағы бар
Көже елдің ырзығы
-Ендеше, балалар, осы Наурыз көжені бірге дайындайық.
Ерсұлтан: -Су адамның жолы жарқын болу үшін
Иман: -Тары, күріш- жыл астықты болу үшін
Гүлназ:- Құрт, айран, сүт –жаңа жылдың белгісі, әр отбасында татулық болу үшін.
Мажұр: -Ет сүрленген- былтырғы жылдан қалған ескі жылдың белгісі.
Анель: -Тұз дастархан мол болу үшін
Т: -Ал, ас әзір болғанша, біз ән айтайық.
Сабақты қорытындылау.
Т: -Балалар, біз бүгінгі сабақта қандай жыл мезгілімен таныстық?
Б: -Көктем мезгілімен
Т.- Қандай тағам әзірледік?
Б: - Наурыз көже
Т: -Осымен , сабағымыз аяқталды, сау болыңыздар!
Қонақты сыйлап, Наурызкөже беру.
