«От – досымыз, от - жауымыз» тәрбие сағаты
«От – досымыз, от - жауымыз» атты тәрбие сағаты балаларға өрт қауіпсіздігі және оны сақтау ережелерін меңгеру мақсатында ұйымдастырылды. Ақпараттық оқу жиындығы балаларға өрт туралы қорғайтын әрі тәрбиелік мәні бар мәліметтер береді. Бұл тәжірибе балаларға оттың өмірлік маңызы мен қатар оның зиянды жақтары туралы түсінік береді.
Балалардың назарын оттың екі түрлі табиғатына аударып, олардың отты қалай дұрыс пайдалану қажеттілігін атап көрсету. Балаларға ит, пеш, шырпы сияқты элементтер арқылы оттың екі түрлі мәні, яғни, дос және жау ретінде қарастырылып, одан сақтану жолдарына тоқталады. Бұл драмалық көрініс арқылы бала санасында қауіпсіздік мәдениеті мен жауапкершіліктің нормаларын қалыптастыруға жағдай жасалады.
Өрттің шығу себептері, онымен күресудің әдістері, сондай-ақ, алғашқы қорғаныс шаралары туралы ақпаратпен таныстыру. Тәрбие сағаты барысында балалар отпен ойнаудың қауіптілігі туралы есте сақтап, қоғамға жауапкершілікті түсінеді. Жиналыста шындыққа негізделген өмірлік мысалдар мен қызықты ойындар арқылы білімдерін толықтыра алады.
Ұйымдастырылған сабақ балаларға физикалық және моральдық тұрғыдан әрекеттер жасауды үйрету, сондай-ақ, қауіпсіздік ережелерін сақтау арқылы сыныптастары мен жақындарын қорғауды ойлау дағдысын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Тренинг барысында балалар өрт қауіпсіздігі туралы түсінік, ереже, мақалды дұрыс пайдалану арқылы білімдеріне практика жүзіне енгізеді.
Тақырыбы:«От – досымыз, от - жауымыз».
Мақсаты: балаларға өрт қауіпсіздігі ережесін жетік білудің маңызын ұғындыру, өрт қауіпсіздігі ережесін қатаң сақтау арқасында түрлі жазатайым апаттың алдын алуға болатыны туралы түсінік беру.
«От – досымыз, от – жауымыз» атты тәрбие сағатымызда, жалпы «от» деген сөзді қалай түсінесіңдер? От өмірімізге қуат беріп, бойымызды жылытады. От – өмір сәні. Отсыз тіршілік жоқ. От жағылмаса тамақ піспейді, үй жылымайды. Ал тамақ ішпесек бойымызға қуат бітпейді. Бойымызда қуат болмаса өмірге деген қызығушылығымыз жоғалады. От – өрісі кең. Үйді қазақ халқы отпен теңестіріп отырған. Тұратын үйін отау, үй иесін отағасы деп атаған. Енді осы «от» түбіріне байланысты сөздерді терсек: отағасы, отау, отарба. Яғни мұнан шығатын нәрсе – «от» сөзі жылылықтың белгісі іспеттес. Оттың пайдасымен қатар зияны да жоқ емес. Қандай зияны бар балалар? ( балалар жауаптары).
Өрттің шығу себептері туралы не білеміз? Қане кім айтады?
Балалар: 1. Шылымның тұқылын сөндірмей тастаса.
2. Шырпымен ойнаса.
3. Үтік қосылып қалса.
4. Газды ашық қалдырып кетсе.
Қатысушылар: 2 бала, 1 бала сіріңке рөлінде, 1 бала от рөлінде.
Тәрбиеші: балалар өткен аптада, саябақта келе жатып, мен бір сұмдық жағдай болғанын көрдім. Кәдімгі сіріңке, бірақ өте зұлым, от жағып балаларды алдады.
Саябақта балалар серуендеп жүріп, сіріңкені жолықтырады. Ол балалардан онымен достасуын сұрайды.
Сіріңке: Үйім жоқ, тұратын жерім жоқ. (балалар сіріңкені қолынан ұстап алады).
Сіріңке: Ой, зеріккеннен жынданатын болдым. Менің қалай жынданатынымды көргілерің келеме? (балалар кідіріп таң қалып қалады).
1 – бала: Жағуға болама?
2 – бала: Жамандықтан құтыла алмайсың?
Сіріңке: Сендер не? Сендер не? Бәрі орнында.
Мен тек жарық болып жарқыраймын.
Ештеңе жоқ маған сеніңдерші.
Маған жарық жағыңдар.
Тәрбиеші:1 – бала: айқайлап жібереді. Қайтеміз, біз не істеуіміз керек? Жалын қазір бәріне жайылады. Үйге қарай қашайық.
2 – бала: жоқ біздің қашуымызға болмайды, қаланы қорғауымыз керек. Біз не істедік?
Тәрбиеші: От лаулап жанып барады. Сіріңке болса билеп жүр. Бірақ, балалар саябағындағы, балаларға арналған үйшік жанып кетті.
Өрт қызыл – жасыл – көк, былай қарағанда өте әдемі. Бірақ одан ыстықтарайды, бар болғаны 5 минут жанды.
1 – бала: жылап жүр, 2 – бала болса үрлеп жүр.
Тәрбиеші: Ал от болса маздап жанды. Ол ауаны жақсы көреді. Ол өмір бойы жанып тұруға дайын.
От: мен аяусызбын және қатыгезбін, мені жеңе алмайсыңдар. Балалар сендер зеріккен жоқсыңдарма? Мен сендерге өрт шығарып берейін.
1 – бала: міне, түтін мен жалын қаптады. Не істеу керек білмейміз?
Тәрбиеші: Қорқынышты. Оларға кім көмектеседі? Әрине, бұл – 101 қызмет көрсету.
Нөл: Не айғай? Не жалын?
Қане, бір, тезірек көмекке.
Біз қазір оны жабамыз,
Ол жануын тоқтатады.
Тәрбиеші: Бәрі басылды, кенет от қайта жана бастады. Қане қатысушылар, асығыңдар. Тезірек отты өшіріңдер.
Бір: біз саған су шашамыз, сен жануды ойламау үшін сені қазір тез жуып тастаймыз. Жер бетінен алып тастаймыз.
1 – бала: От сөнді бәрі артта қалды, енді бұдан былай сіріңкені алмаймыз.
2 – бала: Сен сіріңкені алмаймыз дейсің – ау, сен саябақтағы балалардың үйін құртың ғой.
1 – бала: Сені бұдан былай іскек араластырмаймыз, бірақ сен бұдан былай балаларға жолама.
2 – бала: Адамға көмек ет, бұдан былай өрт шығарма.
Нөл: Біз – 101 көмекке асығамыз –
Отты өшіріп, адамдарды құтқарамыз.
Сіріңке – балалар үшін ойыншық емес.
Бір: Біз сендерден жауапкершілікті сұраймыз. Зеріккеннен отпен ойнамаңдар.көршілерің бізді тағы шақырып жүрмесін.
Тәрбиеші:Көрдіңдерме, балалар отпен ойнауға болмайды екен. Енді мен сендерге жұмбақ жасырайын.
Қандай зат ең қауіпті, көгілдір – қызыл түсті. (газ).
Қара сиырым жалап тұр, қызыл сиырым қарап. (от пен қазан)
Балалар өрт қауіпсіздігі туралы қандай тақпақтар білеміз?
Жандос: От жақпа күйесің,
Өртеніп жүресің.
Сіріңкені ұстасаң,
Бәлеге сен түсесің.
Еркежан:Оттың ісі қуырмақ,
Желдің ісі суырмақ.
Қазір жанған жалынды,
Алып ұшып қуаламақ.
Сырым: Кешір, досым, қателестім,
Шырпыны ұстап, көкте емеспін.
Ата – ананың рұқсатынсыз,
Сіріңкеге беттемеспін.
М. Кәусар: Алыңдар ұғып балалар,
Істері кейде шалалар.
Шырпы, оттық, электрге,
Шама келсе жоламаңдар.
Тәрбиеші:Балалар өрт қауіпсіздігі туралы қандай ережені білеміз?
1.Электр жүйесін ажыратуды ұмытпа.
2.Рұқсат етілмеген жерге электр жүйесін жүргізбеу.
3.Өртің алдын – алу, қауіпсіздігін сақта.
4.Өртті сөндіруге арнайы заттарды даярлап қойғанжөн.
5.Өрт жаңадан басталғанда су мен құм себу керек.
6.Адамның киімі өртенсе суға түскені дұрыс.
Тәрбиеші:Балалар енді ойын ойнайық. Д/О: «Өр сөндірушіге не қажет?»
Балалар от туралы қандай мақал – мәтелдер білеміз.
Отпен ойнама, күйесің.
Ойын түбі – от.
От жақпа – пісесің,
Ор қазба - түсесің.
Сумен ойнама – батасаың,
Отпен ойнама – күйесің.
От пен су – тілсіз жау.
Тәрбиеші:Міне балалар бүгін біз «От - досымыз, от - жауымыз» атты ашық іс шара өткіздік. Жоғарыда айтылғандарды естеріңде сақтап, әдепті, ақылды болып жүріңдер. Әр уақытта оттан, тоқтан, судан абай болыңдар балалар.