- Главная
- →
- Занятия с детьми
- →
- Алтын күз мерекесі: балалардың шығармашылығымен рух алған ерекше кездесу
- →
Алтын күз мерекесі: балалардың шығармашылығымен рух алған ерекше кездесу
Алтын күз – біздің халқымыз үшін берекелі уақыт. Осы мереке аясында балалардың қолдарына жапырақтар ұстап, әдемі әуенмен залға кіріп, күздің көңілді әндерімен бір-бірімен ерекшеленіп қарсы алады. Мерекенің ерекшелігі балалардың өнерін, шығармашылығын көрсетуінде. Бұл кеште кішкентай әртістер арманымен және қолдарындағы жапырақтармен би билеп, күздің сары түстің жарығын шеберлікпен білдіреді.
Күз мерекесінің жүргізушісі дәстүр бойынша, барлық келген қонақтарды құттықтап, күздің ризығын төрге шығарады. Сары күздің молшылық пен қуаныш әкелетіндігін айтып, қуанышпен басталатын «Бақшадағы оқиға» атты ертеңгілікке шақырады. Балалар жырлар мен тақпақтар оқып, күздің сұлулығын дәріптеуде, тыңдаушылардың ризашылығына бөленеді.
Сонымен қатар, әр түрлі қызықты қойылымдар, мәнерлі түрде жеткізілген әндер мен биден құралған бағдарлама да көрермендерді таңдандырады. Балалардың әр өнер көрсетулері – күздің берекелілігін, әдемілігін, және сұлулығын көрсетеді. Олар күздің жемістерін, көкөністері мен ертегілерін бейнелей отырып, жүректерімізде жылу, қуаныш, және балалық шақтың тәтті естеліктерін қалдырады.
Енді бәріміз «Күз келді, күз келді» әнімен би билеп, көтеріңкі көңілмен мейрамды жалғастырамыз. Әсіресе, күз ханшайымының келуі – бұл мерекенің кулминациясы. Ол балаларды қуанышпен қарсы алады, өз қолында әдемі сыйлықтарымен, күздің жемістерімен толтырылған себетімен келген.
Балалар қолдарына жапырақтар ұстап, әдемі музыка ырғағымен залға кіреді. Қатар – қатар болып тұрады.
Жүргізуші: - Келді міне алтын күз,
Сары шашты жарқын жүз.
Мол өнімді ісімен
Таңдандырып халқын күз.
-Сәлеметсіздерме құрметті қонақтар! Балалар! Алтын күз мерекесіне қош келдіңіздер! Ел байлығын арттырған берекелі де мерекелі күз мерекесі құтты болсын. Күз барлығымызға молшылық, ырыс, қуаныш әкелсін. Сары алтындай күз себетке толы жемісін, қамбаға толы егінін сыйласын. Ендеше «Бақшадағы оқиға» атты ертеңгілігімізді бастаймыз.
Тақпақтар:
Арнұр: Листопад, листопад
Листья желтые летят
Желтый клен, желтый бук
Желтый в небе солнца круг.
Азамат: Жемісі мол теретін,
Күз дос екен бізбенен.
Бәрін тауып беретін,
Жомарт екен күз деген.
Інжу : Даун, даун
Елоу энд браун
Зэ ливс а фоллин
Оуве зе таун
Ж: - Балаларымыздың орындауында «Күз тамаша» әнін қабыл алыңыздар! Тақпақтар:
АбуНасыр: Санай бер,қарай бер.
Бояуы жүз, келді күз!
Абулхаир: Қыстың жақын қалғанын,
Жапырақтар білгендей
Желмен ұшып барады
Жерге қонып үлгірмей.
Мақсат: Біздің дала – бай дала
Алтын астық айнала.
Астық – дала сәулеті,
Астық – Отан дәулеті.
Раяна: Отум из елоу
Уинтэ из уайт
Спринг из грин
Саммэ из брайт
Ж: - Рахмет балалар!
Күз келді, күз келді
Алтын сары жапырақтар
Далада ойланып, ойланып
Жерге жайлап түседі.
Би «Жапырақтар вальсы»
-Ал енді, біздің балаларымыздың орындауында «Тіл алмайтын қияр» ертегісі. Мұқият тыңдаңыздар!
Жүргізуші ертегіні бастайды:
-Осы жазда біздің бақшада әртүрлі жемістер мен көкөністер құлпырып өсті. Олар: құлпынайлар, алма, кәдіштер және қиярлар (балалар орындарынан тұрып бас иеді).
«Қиярлар» ортаға жүгіріп шығып, бойымен тұра қалады, олардың алдынан ана – қияр шығып, бастарынан сипалап:
Жүйектерде отырады, менің қияр балаларым.
Өсіп келеді ұлдарым жасыл киімде. Альмира
Қиярлар әнін айтады: Ерасыл, Алихан, Алдияр, Арнұр, Азамат
Біз көңілді бауырлармыз, бір ананың ұлдарымыз.
Көктем ерте шырмалып, өсеміз біз бүр жарып Ерасыл
Атым қияр теріп ал, жиі – жиі суарып.
Шеңберге тұрып билейді, «Қиярлар әнін» айтады.
Ал тұрайық шеңберге, секірейік жүйекке
Бір – бірінен алыстап, шеңбер құрып жүрейік
Та – та – та, біз билейміз көңілді,
Ия – ия – ия, біз билейміз жаңбырда
Біз бәріміз жасылмыз, таңырқап қалмаңыздар
Әрқашанда татумыз, қуанамыз күнге біз.
Билеп болған соң орындарына отырады, тек қана Ана – қияр мен бір ұлы қалады.
Ж.: - Қиярлардың отбасында бір тіл алмайтын, жөнге көнбейтін қияр болыпты. Ол бір орнында жүйекте отыра алмай, секіріп, қашып кеткісі келіпті. Анасы оны жөнге салғысы келді.
Ән «Ананың әлдиі»:
Қияр, қияр, сен қияр
Ұзап кетпе алысқа.
Онда тышқан тұрады,
Сені ұстап алады.
Әнін айтып болған соң, ол кетіп қалады.
Ж.: -Сонымен ол бір күні, ешкім көрмей тұрғанда, жапырақтың астынан шығып, қашып кетіпті. Сол кезде кенеттен қатты жел соқтықиярды алысқа ұшырып алып кетті. Қияр адасып жүргенде алдынан құлпынайлар кездеседі.
Барлығы:Құлпынаймыз біз қызыл, жеміс – жидек боламыз.
Раяна: Жапырақтың астынан сағат сайын құлпырамыз
Інжу: Сәлем береді бізге бақбақ ұлдар күнде.
Айлин, Милана: Өз биімізді билейміз қызыл киімде.
«Құлпынайлар» биі.
Ортаға тұрып қиярға «Ананың әлдиі» әнін айтып береді. Бірақ қияр оларды да тыңдамайды. Солай секіріп келе жатқанда алдынан алма шығады:
Әдия Мен алмамын, алмамын
Түрлі, түрлі боламын
Таңдай жұтар бар дәмім
Қараңдаршы маған бәрің.
Ән « Жұлдыз боп жанайын»
Алма да қиярға өз ақылын айтады: «Ананың әлдиі» әнін айтып береді. Бірақ қияр ешкімді де тыңдамайды екен.
Алдынан жүйектерде жатқан кәдіштер кездеседі Мақсат, Абулхаир:
-Біз кәдішпіз, кәдішпіз. Ғылыммен біз өсеміз. Зеруге уақыт жоқ (барлығы бірге).
Айдос: -Біз қарадық күнге, күбімізді қызарып. Біз лобия емеспіз, біз собықта емеспіз. Біз кәдішпіз, кәдішпіз.
Оларда қиярға «Ананың әлдиі» әнін айтып береді.
Қияр барлық көкөністермен дос болғысы келіп, оларды биге шақырады.
«Көкөністер» биі.
Осылайша қияр көкөністермен достасып алыпты да өз жолын ары қарай жалғастырыпты.
Қияр кәдіштерді тыңдамай келе жатқанда, қалай тышқанның үйіне келіп қалғанын байқамай қалды.
Тышқан ( АбуНасыр):Ой, қандай жасыл қияр, қытырлақ. Ол өте дәмді, дәмді. Бұл аңқау қиярды ұстап аламын да жеп қоямын (қиярдың артынан жүгіреді).
Ж.:-Тышқан қиярды жеуге дайындалғанда, бақшаның Қорқынышы шықты.
Қорқыныш: -Сен, сұр тышқан жоғал өзіңнің ініңе! Әйтпесе ұстап аламын да, шайнап тастаймын!
Ж.:- Тышқан Қорқыныштан қорқып қашып кетті, сол кезде
Ана – қияр жүгіріп шығып:
-Ақырында менің ұлым, айтқан тілге көнбейтін. Көп іздеп мен сені, түні бойы уайымдадым. Айттым саған – сен жүрме, айттым саған отыр деп. Енді мұндай болмасын, тентектікті қоясың. Альмира
Ж.:-Осылай, бәрі өте тамаша аяқталды. Қияр өз отбасына оралды. Тышқан оны жеген жоқ. Ал сендер өз аналарыңды тыңдайсындар ма?
Қорқыныш балалармен ойын ойнағысы келетінін айтады.
Ойын: «Күзгі жарыс»
Әдемі әуенмен Күз ханшайымы кіреді:
-Балалар, мені таныдыңдар ма?
Ж.:- Келіңіз, төрлетіңізКүз ханшайымы!
-Біздің балалардың орындауында ән «Күзде».
Тақпақтар:
Айлин: Желтый двор, желтый дом
Вся земля желта кругом
Желтизна, желтизна
Значит осень, не весна.
Алдияр: Алтын, суық күз келді
Жел мен жаңбыр әкелді
Құстар ұшып кетеді
Ән салмай өтеді
Алихан: Фол из фан
Ай лайк ту ран
Ай си зе сан
Фол из фан
Айдос: Ағаштардан жамырап,
Ұшты кенет жапырақ.
Ой, алақай, тамаша,
Шашу шашты жапырақ.
Милана: Следом за летом осень идет
Желтые песни ей ветер поет.
Красную под ноги стелет листву
Белой снежинкой летит в синеву.
-Біздің балалар өте өнерлі:
Ән «Күз келгенде»
Күз ханшайымы: - Мен сендерге құр қол келген жоқпын, өзіммен сыйлық алып келдім (бір себет жемісті көрсетеді).
Меңгеруші Альбина Көмекқызына сөз беру.
Барлығымен қоштасып, балалар әдемі әуенмен шығып кетеді.