Конкурс «Күн күбэй ийэм» – Яркое событие для школьников!

Бырааһынньык саҕаланарыгар «Ийэ мичээрэ» диэн ырыа тыаһыыр. Оҕолор ийэлэрин кытта түспүт хаартыскаларын Презентацията көстө турар. Видеопрезентация саҕаланар, онно оҕолор ийэлэрин биирдии эҕэрдэлииллэрэ көстөр «Ийэлэрбитин э5эрдэлиибит!» - диэн тылларынан бырааһынньык саҕаланар.
Истиэнэҕэ (стенгазета “Мин ийэм”, оҕолор уруһуйдара).
Педагог 1: Үтүө күнүнэн, күндү ыалдьыттар, күн күбэй ийэлэр!   
Ийэ сиргэ биир тылы иэйэн туран этэбит,
Ийэ диэн күндү киһини умнубаттык өйдүүбүт.
Ийэ туһунан ырыаны, ийэ туһунан этиини
Бары сэргээн истэбит, сэргэхсийэн ылабыт.
Педагог 2:  Хас биирдии киһиэхэ олус элбэҕи этэр, сир үрдүгэр баар бары үчүгэйи, кэрэни, күндүнү түстүүр истин - иһирэх иэйиилээх, сырдык өйдөбүлү үөскэтэр тыл - Ийэ.
Педагог 1:                     Ийэкэм барахсан
                                       Долгуйа үөрүө,
                                       Мин күндү бэлэхпин
                                       Сүрэҕэр тутуо.
- диэн тылларынан Күн күбэй ийэлэрбитигэр бэлэхпитин туттарабыт! Ийэлэрбитигэр анаммыт бырааһынньыкпытын саҕалыырбытын көнүллээн!
 (оҕолор бэлэхтэрин ийэлэригэр туттаран баран, ырыанан бырааһынньыгы саҕалыыллар).
Музыкальнай номер  ________________________________Ырыа
 
Педагог 1: Оҕолоор, бүгүҥҥү бырааһынньыкпытыгар элбэх иһирэх тыллары ийэлэрбитигэр аныахпыт. Миэхэ “Аптаах холбуйачаан” баар, бу манна эһиги ийэҕитигэр эппит иһирэх тылларгытын этэ-этэ сэбирдэхтэри уган иһэҕит. Мин ийэм..- амарах санаалаах, кэрэ сэбэрэлээх, эдэр, көрсүө,аһыныгас …. (оҕолор ийэлэрин туһунан этэллэр).
- Оҕолор, маладьыастар! Ийэлэргитигэр олус иһирэх тыллары эттигит.
Педагог 2:  Ийэлэрбитигэр анаан оҕолор хоһоон ааҕан иһитиннэриэхтэрэ.
1-кы оҕо:
2-с оҕо:
3-с  оҕо:
Музыкальнай номер  ________________________________Ырыа
Педагог 1: Викторина “Мин таптыыр ийэм”
·       Ийэн аатын уонна аҕатын аатын билэҕин дуо?
·       Эбээн аата кимий?
·       Ийэн бииргэ төрөөбүт эдьиийдэрин, убайдарын билэҕин дуо?
·       Ийэн сөбүлүүр сибэккитэ ханныгый?
·       Ийэн хараҕын өҥө хайдаҕый?
·       Ийэн сөбүлүүр өҥө?
Педагог 2: Оонньуу “Эһиги ийэҕит”.
- Оҕолоор, эһигини ким ордук таптыыр, аһынар?
- Ийэбит.
- Эһигини ким ордук харыстыыр, хатаҕалыыр?
- Ийэбит.
- Аччыктыаҕа оҕом диэн араас аһынан ким аһатар?
- Ийэбит.
- Сыллаан-уураан киэһэтин, сылаас ороҥҥо ким утутар?
- Ийэбит.
Музыкальнай номер  ________________________________Ырыа
Педагог 1: Ийэлэр: үлэлииллэр, үөрэнэллэр, науканы айаллар, кинигэ суруйаллар, учууталлар, быраастар, инженердэр. Оонньуубут аата “Ийэм идэтэ” (“Мин ийэм сөбүлүүр дьарыга”).
(остуолга араас маллар сыталлар, оҕолор ийэлэрин дьарыгын, идэтин малын талан, илдьэн биэрэллэр).
Тэтимнээх музыка тыаһыыр
Педагог 2: Оонньуу “Оонньуурдарбын хомуйабын”. 
                 Маннык кэрэ оонньуурдар
                 Бааллар эбээт миэхэҕэ, -
                 Аҕам, ийэм лааппыттан
                 Атыыласпыт бэлэхтэрэ.
(зал ортотугар араас оонньуурдар ыһылла сыталлар, оҕолортон ким түргэнник хомуйар эбитий).
- Сылайдыгыт дуо, оҕолоор? Сылайдыгыт? Ийэлэрбит эмиэ сылайаллар, онон билигин сынньана таарыччы ырыа истиэхпит.
Музыкальнай номер  ________________________________
Педагог 1: Оонньуу “Оҕуруот астарынан эбиэти буhарыы”. 
Ийэ аһа минньигэс,
Ийэ – аһа тотоойу.
(оонньууга оҕолор мииҥҥэ кутуллар сөптөөх  ингредиеннары талыахтаахтар).
Педагог 2:  Оонньуу “Киэргэт ийэҕин”.
                   Ийэ диэн күндү киһи,
                   Киниэхэ тэҥнээх ким баарый?
                   Ийэ диэн күн киһи,
                   Кинини өрүү харыстаарыый!
(бу оонньууга оҕолор ийэлэрин киэргэтэллэр. Корзинаҕа: карнавальнай көстүүмнэр, шляпа, сумка, шарф, бусалар уо.д.а. киэргэллэр сыталлар).
Педагог 1: Оонньуу «Ырыаны таай». (Бу оонньууга ийэлэр кытталлар ырыа аатын таайыахтаахтар).
-          Ийэлэрбит олус көхтөөхтүк кытыннылар. Махтал! Билигин 3 төрөппүт тахсаҥҥыт оҕолоргут уруһуйдарын таайын эрэ (төрөппүттэр бэйэлэрин мэтириэттэрин талан ылыахтаахтар).
Музыкальнай номер  ________________________________Ырыа
Педагог 2:  Күндү ийэлэрбит эһиги баар буолаҥҥыт олохпут киэркэйэр, оҕолорбут дьоллоохтор, үөрэ-көтө сылдьаллар.
                  Ийэ мичээрэ
                  Элбэххэ үөрэтэр:
                  Эйэҕэс буоларга,
                  Эйэни буларга,
                  Сырдыгы эрэ
                  Сыдьаайа сылдьарга
Баҕарыа этибит эһиэхэ күндүтүк саныыр ийэлэрбитигэр өрүү сырдыгы эрэ сыдьаайа сылдьаргытыгар! Доруобай буолун, дьоллоох буолун!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ийэ күнүгэр анаммыт конкурс балаһыанньата
“Күн күбэй ийэм”
Сүрүн сыала: Ийэ уонна оҕо ыкса ситимнээхтэрин көрдөрүү, айылҕаны кытта алтыһан, аныгы олоххо туһалаах, бэлэмнээх буола оҕону иитии. Ийэ бэйэтин холобурунан: ийэ тыла сайдыытынан, кута-сүрэ ыһыктыбатаҕынан, инники олоххо дьулуурунан, дьаныарынан төлкөтө түстэнэрин оҕолоругар көрдөрүү.   
Ыытыллар күнэ: _____________________________________
Конкурс номинациялара:
- Кэрэ Куо
- Өркөн Куо
- Талба Куо
- Намчы Куо
Дьүүллүүр сүбэ:
1)
2)
3)
Түһүмэхтэр:
1) Бэйэни билиһиннэрии (видеопрезентация) Визитка
2) Ийэ минньигэс аһа
3) Өркөн өй
4) Мода авнгард
5) Талба талаан (ырыа, үҥкүү, мастер класс уо.д.а.)

“Күн күбэй ийэм” конкурс сценарийа
 
Ыытааччы 1: Үтүө күнүнэн, күндү ыалдьыттар, күн күбэй ийэлэр!
Эһиэхэ ананнын итии-истин эҕэрдэ!
Ыытпааччы 2: Ийэ – хас биирдии киһиэхэ саамай сылаастык иһиллэр тыл буолар.
                                    Аччыктыаҕа оҕом диэн,
                                    Араас аһынан аһатар,
                                    Сыллаан-уураан киэһэтин
                                    Сылаас ороҥҥо утутар.
                                    Тахсан буорга киртиппит
                                    Таҥаскын өрүү сууйар,
                                    Сытыаҕын да баҕардар,
                                    Сылайан хойут утуйар.
                                     Ыарыйдаххына кини эрэ
                                     Ыксыа, ытыа, айманыа,
                                    Түүнү быһа арахпакка
                                    Таскар олорон ыарыылыа.
                                    Ол курдук ийэҕэ бу сиргэ
                                     Кэрэттэн кэрэтэ,
                                     Сүрэҕин сорҕото
                                     Төрөппүт оҕото буолар.
Ыытааччы 1:   Ийэ баар бу сиргэ
                         Аан дойду аанньала
                         Ананннын киниэхэ барыбыт Махтала!                       
Ийэлэрбитигэр Махтал тылларын этэбит! Бугуҥҥу ырыалаах-тойуктаах, истиҥ эҕэрдэ тыллардаах Ийэлэрбитигэр анаммыт конкурспутун саҕалыырбытын көҥүллээн!
Музыкальнай номер ________________ Эһигини эҕэрдэлиир ______ ырыа
Ыытааччы: Күрэхпитин сыаналыыр үрдүкү дьүүллүүр сүбэ:
1)
2)
3)
Күрэхпит 5 түһүмэхтэн турар:
1) Бэйэни билиһиннэрии
2) Ийэ минньигэс аһа
3) Өркөн өй
4) Мода авнгард
5) Талба талан
Музыкальнай номер _______Ийэлэри эҕэрдэлиир ____________
Ыытааччы 2:     Ийэлээх буоламмын
                           Күн сирин көрбүтүм,
                           Бу орто дойдуну,
                           Нэлэмэн күөх халлааны диэн туран, сценаҕа тахсар бастакы кыттааччы. _______________________
Ыытааччы 1:   Мин ийэм күн курдук
                         Сып-сырдык санаалаах,
                         Эйэҕэс мичээрдээх,
                         Эдэркээн бэйэлээх – көрсүн иккис кыттааччыбытын_____________________________________________
Ыытааччы 2:     Мин ийэм – миэхэ күндү.
                           Мин ийэм сылаас астаах,
                            Мин ийэм сылаас илиилээх
                            Мин ийэм үчүгэй мичээрдээх – көрсүн уһус кыттааччыбытын________________________________________________
 Ыытааччы 1:    Ийэ –саамай күндү киһи
                            Ийэтэ суох – оҕо суох
                            Ийэ баар буолан
                            Биһиги баарбыт -  көрсүн төрдүс кыттааччыбытын________________________________________________
Ыытааччы 2:     Ийэбин таптыыбын
                            Куҥҥэ тэҥниибин   
                            Ийэм  баар буолан
                            Дьоллоохтук сананабын – көрсүн бэһис кыттааччыбытын ________________________________________
Музыкальнай нүөмэр ______________________________________
Иккистүһүмэх Ийэ минньигэс аһа
Ыытааччы 1:    Ийэ аһа минньигэс,
                          Ийэ – аһа тотоойу.
Иккис туһумэххэ Ийэлэрбит дьиэлэригэр астаан аҕалбыт бүлүүдэлэрин кытта билиһиннэриэхтэрэ. Иккис түһүмэх түмүгүнэн дьүүллүүр сүбэ бэйэтин сыанатын туруоруо. Сценаҕа ыҥырабыт бастакы кыттааччыны.
(кыттааччы бүлүүдэтин билиһиннэрэр, хайдах астаабытын кэпсиир).
Музыкальнай нүөмэр___________________________
Үһүс туһуммэх Өркөн өй
Ыытааччы 2: Ийэлэрбит көрсүө-сэмэй, асчыт эрэ буолбакка  өссө удьуор өйүн өрө туталлар. Киэҥинэн, дириҥинэн Айылҕа сүдү өйүн алкыйа ааҕаллар. Үһүс түһүмэхпит аата Өркөн өй, ийэлэрбитигэр ыйытыылары бэлэмнээтибит. Кыттааччылары сценаҕа ыҥырабыт.
Ыйытыылар:
1) Ханнык өс хоһооннору билэҕин?
2) “Түҥ хааһах, тоҥ бутэй” – диэн этиини быһаар.
3) Оҕо суруйааччыларын ааттаталаа
4) Обот быһыы – диэн хайдах быһыыны этэллэрий?
Төрдүс түһүмэх Мода авнгард
Ыытааччы 1: Бу түһүмэххэ ийэлэрбит аныгылыын алтыһан Авангард Модаҕа холонон көрүүлэрин, сатабылларын көрдөрүөхтэрэ. Көрсүҥ бастакы нүөмэрдээх кыттааччыны___________________________________
 
Талба талаан (ырыа, үҥкүү, мастер класс уо.д.а.)
Ыытааччы:  Хас биирдии киһи бу сиргэ туох эрэ талааннаах кэлэр. Бүгүн биһиги көрүөхпүт кыттааччыларбыт талба талааннарын. Көрсүөҕүн бастакы нүөмэрдээх кыттааччыбытын________________________________________
 
 
Музыкальнай номер_________________________________
Музыкальнай номер ____________________________________
Түмүгү таһаарыы
Ыытааччы: Күн күбэй ийэлэрбитигэр барҕа махталбытын тиэрдэбит! Санаа хоторо барыта кыалларын, үтүө санааны өрө тута сылдьалларын көрдөрдүлэр.  
Түмүк таһаарарга тылы дьүүллүүр сүбэҕэ биэрэбит:________________
_____________________________________________________________
(кыттааччыларга Добун сурук, бэлэхтэри туттарыы).
Ыытааччы: Өссө төгүл эһигини Ийэлэр күннэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит! Баҕарабыт эһиэхэ Сир үрдүгэр баар бары кэрэни, үчүгэйи, үлэҕитигэр ситиһиини! Ыарыы ыалласпатын, олоххут үөрүүнэн туоллун. Оҕолоргут тустарыгар ахсаабат кыһамньыгыт, сылаас тапталгыт, муударай сүбэҕит иһин барҕа махтал, уруй-айхал буоллун!