Технологиялық карта: У дыбысы және әрпі
Бұл технологиялық карта - балалардың сауат ашу, әсіресе «У» дыбысы мен әрпін үйренуге арналмаған. Балаларды у дыбысымен таныстыру барысында, олар у дыбысы бар сөздерді оқып, у әрпін жазуды үйренеді. Мақсаты - у дыбысының кейде дауысты, кейде дауыссыз болатынын түсіндіріп, балалардың сөздік қорын дамыту. Оқушыларға у дыбысына қатысты сөздерді қатыстырып, буындармен жұмыс жүргізу арқылы олардың ой-өрісін кеңейту қажеттілігі бар.
Бұл картада қолданылатын әдіс-тәсілдерге түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелесу әдістері кіреді. Бұл әдістер балаларға жаңа материалды түсінуге көмектеседі. Көрнекіліктер ретінде суреттер, кеспе әріптер, буындар мен плакаттарды қолдану ұсынылады. Балалар белсенді әрекет жасап, оқу процесінде қызығушылығын жоғалтпайды. Оқу іс-әрекеттерінде оқу мен жазу дағдыларын қалыптастырудың маңызы ерекше. Тәрбиешінің рөлі - балаларды қызықтырып, олармен тығыз байланысты болу.
Технологиялық картадағы жоспарланған іс-шаралар әр түрлі бөліктерден тұрады. Бастапқы кезеңде балалар шаттық шеңберіне тұрып, бір-біріне жылы лебіздерін білдіреді. Бұл сәт балалардың көңіл-күйін көтеріп, сабаққа дайындалады. Негізгі бөлімде «У» дыбысымен танысу арқылы балалардың дауыссыз және дауысты дыбыстарды ажырату дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмаларды орындау ұсынылған. У дыбысын қолдана отырып, балалар дыбыстық талдау жасауға, сөздер құрастыруға және өлең жаттауға дағдыланады.
Карта соңында күтетін нәтижелер белгіленеді. Балалар «У» дыбысының түрлі формадағы таңдауларын айта алуы, буынға бөлу әдістерін қолдана алуы, сөйлем жинау дағдыларына ие болуы тиіс. Осындай технологиялық карта оқушылардың оқу-білім қабілеттерін дамытуда маңызды рөл атқарады. Тәрбиешілер мен оқушылар арасындағы тығыз байланыс оқушылардың белсенділігін арттырып, оқу процесін қызықты етеді.
Технологиялық карта
Білім беру аясы: Қатынас
Білім облысы: Сауат ашу
Тақырыбы: У дыбысы және әрпі.
Мақсаты: У дыбысы және әрпімен таныстыру, у дыбысы бар сөзді оқуға, у әрпін жазуға үйрету. У дыбысы кейде дауысты, кейде дауыссыз болатынын түсіндіру. Сөздік қорларын дамытып, көркем жазуға баулу.
Әдіс-тәсілдер: түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелесу
Көрнекіліктер: суреттер, кеспе әріптер, буындар, плакат.
| Іс-әрекет бөлімдері | Тәрбиешінің іс-әрекеті | Балалардың іс-әрекеті |
| Ынталандыру. Сезімді ояту | 1.Балалар шаттық шеңберіне тұрып, бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді. Адал жақсы ниетпен, Бар адамға бақ тілеп. Жарып шыққан жүректі, Сөздің бәрі ақ тілек! | Балалар шаттық шеңберіне тұрып, бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді.
|
| Ізденістер. Ұйымдастыру | 2. Балаларға лас, лақ, бала, тал сөздерін буынға бөлдіру. 3. Л дыбысын анықтау, осы сөздерді кеспе әріптермен жазу. Осы сөздерді қатыстырып, сөйлем құрату.
ІІ. Негізгі бөлім.
Уық-кереге басы мен шаңырақты ұстастыратын ағаш. Науа-малдың су ішуіне, жем, тұз жеуге арналған үлкен, ұзынша астау. Осы сөздердің бәрінде у дыбысының кездесетінін айту. У әрпінің баспа түрімен таныстыру. У әрпін ауада жазғызу. 3. Сергіту сәтін өткізу.
А-уа, ау, тау, на-уа. Осы сөздерге дыбыстық талдау жасау. Бұл жерде у дыбысының бірде дауысты, бірде дауыссыз дыбыс болатыны түсіндіріледі. Яғни дауысты дыбыстан кейін және дауысты дыбыстың алдында (мысалы, уық, уыз, уақыт, т.б.) келсе, у дыбысы дауыссыз, ал дауыссыз дыбыстан кейін келсе, онда дауысты дыбыс болатындығы айтылады.
5. Тіл ұстарту жаттығуы. У-у-у Желбірейді біздің ту.
Әліппе-дәптеріндегі уық, тауық, ұлу сөздеріне дыбыстық талдау жасату. У дыбысының сөздің басында, ортасында және соңында келетінін түсіндіру. Өткен дыбыстармен у дыбысын қатыстырып, буын, сөздер құратып оқыту. Хормен қайталату. У дыбысы кездесетін сөздері бар өлең жаттату. Уық деген немене, Уыз жегің келе ме? Уыс-уыс уаққа Ақшаны уат. Әліппе-дәптеріндегі у дыбысының кіші және бас әрпін үлгі бойынша үзік сызықтарды қосып жаздыру. Бос торкөздегі у дыбысының тұрған ретіне қарай сөз ойлату. У дыбысына мысалдар келтірту. У дыбысының сөздің басында, ортасында және аяғында келетіндігін түсіндіру. «Дыбыстардын сөз құра» тапсырмасын орындайды. Аққу сөзіне дыбыстық талдау жасайды.
8. «Кім жылдам?» дид.ойын Шарты: допты біріне-бірі лақтыра отырып, у дыбысы бар сөздерге мысал келтіреді. Бір-екі тақта алдына көздерін жұмғызып тұрғызып, у дыбысын жазғызу. | Балалар тыңдайды.
Суретте бейнеленген заттардың атан атау.
Жаңа сөздермен танысады.
У дыбысымен танысады.
Сергіту сәтін орындайды.
Сөздерге дыбыстық талдау жасайды.
Тіл ұстарту жаттығуын 3 рет хормен қайталайды.
Дәптерде берілген тапсырмаларды орындайды және Р әрпін жазады.
Өлең жаттайды.
Дәптерде берілген тапсырмаларды орындайды және У әрпін жазады.
Балалар берілген дыбыстардан сөздер құрастырады.
Дид/ойынды қазығушылықпен ойнайды.
|
| Қорытындылау. Өзін-өзі бағалау | ІІІ. Қорытындылау. У дыбысынан басталатын сөздерді табу. Буынға бөлу. Сөйлем құрату. | Балалар сұрақтарға жауап береді. Тапсырмаларды орындайды.
|
Күтілетін нәтиже:
Білуі тиіс: -------------------------------------------------
Түсінігі: ---------------------------------------------------
Көрсете білуі: --------------------------------------------
