Мүмкіндігі шектеулі бала үшін білім беру маршруты
Қазақстан Республикасы білім беру жүйесі инклюзивті білім берудің маңыздылығын тану бағытында қадамдар жасап келеді. Бұл мақалада «Мүмкіндігі шектеулі бала үшін білім беру маршрутының жасақталу мен жүзеге асырылуы» деген тақырып аясында білім беру үдерісінде инклюзивті тәсілдердің тиімділігі мен мүмкіндіктері қарастырылады.
Инклюзивті білім беру – бұл қоғамдағы барлық балаларға, оның ішінде мүмкіндігі шектеулі балаларға, білім алуда тең қолжетімділікті қамтамасыз ету. Осы мақсатта біз оларды жалпы білім беретін мектептерде орналастыру мен өту маршрутын дамыту қажеттілігін зерттей отырып, инклюзивті топтардағы оқытудың тиімділігін бағалаймыз.
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту – бұл тек кәсіби педагогтар мен әлеуметтік мамандардың міндеті емес. Ата-аналардың да білім алу процесіне белсенді қатысуы, олардың мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін ескере отырып, білім беру мекемелерінің ұжымымен тығыз байланыста болуы керек. Инклюзивті білім беру – бұл әрбір баланың жеке қажеттілігін ескере отырып, оларды жалпы мектептік ортаға интеграциялау.
Мұнда инклюзивті әртүрлі әдіс-тәсілдер мен білім беру бағдарламаларына енгізуге мүмкіндік беретін заңды нормативтік құжаттар да маңызды рөл атқарады. Мысал ретінде, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы мен білім беру бағдарламаларының құрылымында инклюзивті оқытуға бағытталған бөлімдер бар.
Сонымен қатар, инклюзивті білім берудің жүйесі мен ресурстарын дамыту, мектептерде мамандар дайындау және ақпараттық технологияларды енгізу арқылы мүмкіндігі шектеулі балалардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру ұсынылады.
Соңғы жылдары инклюзивті білім беру тәжірибесінің дамуы Қазақстанда үлкен серпіліс жасауда. Алайда, біраз жүйелі мәселелер, мәселен, арнайы білім беру мекемелерінің саны мен олардың қолжетімділігі, ата-аналардың қатысуы, педагогикалық құрамның дайындығы – шешілуі тиіс. Бұл мақаланың мақсаты – мүмкіндігі шектеулі балалар үшін инклюзивті білім беру маршрутының іргетасын қаландырып, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды ұсыну.
