Санды өрнек: негізгі бағыттар мен оқу үдерісі

Пәні: Математика

Мектебі: Т. Жармағамбетов атындағы орта мектебі

Сабақтың тақырыбы: Санды өрнек

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Суйесинова Асел Алтынбековна

Сынып: 1

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаты

• Санды өрнектерді (қосынды, айырма) құрастырады, жазады, оқиды және ажыратады;

• Қосу мен азайту амалдары компоненттерінің атауын өрнектерді оқу мен жазуда қолданады.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады:Санды өрнектерді берілген тапсырмалардан құрастырып, жазып, оқи алады. Қосынды мен айырманы ажыратады.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:Санды өрнектерді өз беттерінше құрастырып,оқып,жазады.

Кейбір оқушылар істей алады: Қосу және азайту амалдарына санды өрнектер құрастырады және жазады.

Бағалау критерийлері

Тілдік мақсат

Оқушылар орындай алады:Оқушылар берілген тапсырманы матемтикалық тілде айтуға жаттығады.

Тірек сөз: санды өрнек

• Сыныптағы диалог үшін сай келетін тіл стилі:

• Талқылауғаарналғансұрақтар:

• Санды өрнектің мәнін қалай табамыз?

• Санды өрнектерді жаза аласын ба?

• Санды өрнектерді қалай құрастырамыз?

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Неліктен санды өрнек деп аталады?

Ишара: Жұмбақтар, санау әні.

Алдыңғыоқу

20-ға дейінгі сандарды азайту.

Жоспар

Жоспарлан-ған уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулар мен қатар ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Басы

5 мин

Жұмбақ жасыру.Жұмбақтың жауабын тауып қазақ, орыс, ағылшын тілінде айту.
1.Бір-бірімен жарасқан
Төрт аю, бір арыстан,
Екі қоян, бір түлкі,
Бәрі нешеу кім білді? (сегіз – восемь – eight /эйт/)
2. Бес бұтақты ағашта,
Бұтақ сайын бір алма
Біреуін бер маратқа
Сонда қалмақ неше алма. (төрт – четыре - four /фо/)
-Жұмбақтың жауабында қандай сандар кездесті?
- Осы сандарды пайдаланып өрнек құрастыруға бола ма?
- Олай болса,осы сандарға байланысты өрнек құрастырамыз.

1. - Бұл өрнекті «санды өрнектер»деп атаймыз.Себебі бұл өрнек сандардан құралған.

Есте сақта! Санды өрнек — сандар, арифметикалық амалдар, жақшадан тұратын өрнектің түрі. Егер өрнектің құрамында әріп болмаса, ол өрнек “санды өрнек” болады. Сандар мен арифметикалық амалдар қолданып жазылатын математика-лық жазу “санды өрнек” деп аталатынын түсіндіру. Ал арифметикалық амалдар-дың нәтижесі — “санды өрнектің мәні” болады. Санды өрнектің мәнін табу үшін, ондағы амалдарды толығымен орындау керек.

Суреттер
АКТ
Сандардың суреттері

25 мин

Ж . ҚБ 1-тапсырма
Сиқырлы қалпақшаны киген оқушылар кегілдерді бір-біріне лақтырады, қағып алған оқушы кегілде жазылған санды жанындағы оқушыға айтады, ол оқушы санды өрнек құрастырып мәнін табады.

2 –тапсырма
Ж.Ыдыстағы моншақтарды қосынды мен айырмаға байланысты берілген өрнектерге сай өрнек құрастырып, мәнін табады.

3 -тапсырама
Суреттерге мұқият қараңыз. Суреттен санды өрнектерді тауып оқыңыз және мәнін тауып жазыңыз?

Ишара: Санау әні
Жеке жұмыс.
Суреттерге мұқият қараңыз. Қосындыларды қоршап сызыңыз?
10+7=17 7+1=8 9-4=5
10-0=10 6-3=3 6+3=9

Суреттер
плакаттар

АКТ

Сиқыршы қалпақ кегілдер

Қорапша, моншақ

суреттері, маркерлер

Плакат, маркерлер

Ортасы

Соңы

5
мин

4 тапсырма.
Текшеден санды өрнектерді тауып шешімін табады.

Текшелер

Қосымшаақпарат

Саралау – Сізқосымшакөмеккөрсетудіқалайжоспарлайсыз Сізқабілетіжоғарыоқушыларғатапсырманыкүрделендірудіқалайжоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардыңүйренгенінтексерудіқалайжоспарлайсыз?

Пәнаралықбайланыстар,АКТ-мен байланыс, музыка, көркем еңбек

Қабілетіжоғарыоқушыларға:Санды өрнектердің компоненттерінің атауын өрнектерді оқу мен жазуда қолданады.

Смайликтер арқылы бағаланады

Оқушыларды бірлестікке, ұйымшылдылдыққа тәрбиелеу.

Рефлексия.
- Сабақ/оқу мақсатымен оқу міндетері орындалды ма?
- Бүгін оқушылар не үйренді?
-Сабақ қалай өтті, Қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске астыма? (тапсырмалар сәйкес болдыма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неге?

Өз сабағыңызды талдау үшін осы бос орынды пайдаланыңыз. Сол жақта берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытындыбағалау

Қандайекінәрсетабыстыболды (оқытуды да оқуды да ескеріңіз)?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да оқуды да ескеріңіз)?
1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
1.
2.

Пәні:математика

Тақырыбы: Санды өрнек

Сабақ:

Мектеп: Т.Жармағамбетов атындағы орта мектеп

Күні:5.12.2016 ж

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 1 « ә »

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары:

1.2.1.1 Санды және әріпті өрнектерді ажырата білу және оқу
1.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану
1.5.2.2 «+», «-», «=», «≠», «>», «<» таңбаларын/ цифрларды, (?) белгісіз сан символын қолдану

Сабақ мақсаттары:

1. Барлық оқушылар орындай алады:санды өрнектерді (қосынды, айырма) құрастырады, жазады, оқиды және ажыратады;

2. Көпшілігі орындай алады:“+” және “–” арифметикалық амалдарын пайдаланып санды өрнектер құрастыра алады

Кейбір оқушылар орындай алады:қосу мен азайту амалдары компоненттерінің атауын өрнектерді оқу мен жазуда қолданады..

Ресурстар

“Сиқырлы қапшық” немесе цилиндр-қалпақ;
түрлі түсті дөңгелектер немесе сандар жазылған кішкентай доптар;
топпен жұмыс жасауға А4 форматындағы қағаздар;
сандар және санды өрнектер жазылған парақшалар;

1. цирк туралы аудио немесе бейнероликтер.

Тілдік мақсат:

Оқушылар орындай алады: “+”, “-”, “≠”, “=”, “>”, “<” таңбаларын, цифрларды қолданады

Түйінді сөздер мен сөз тіркестері: санды өрнек, өрнектің мәні

Сыныптағы диалог/жазылым үшін сай келетін тіл стилі:
Санды өрнек деген не?
Санды өрнектерді жаза аласыңба?

Талқылауға арналған сұрақтар: Санды өрнектерді қалай құрастырамыз?
Санды өрнектің құрамын ата және жаз.

Ишара: сергіту сәті, «Цирктегі қойылым»,«орындап көр», «Жонглёр»,«Сиқыршы», “Санды өрнектер аренасы” ойындары

Алдыңғы оқу

20-ға дейінгі сандарды азайту

Жоспар

Жоспарланған уақыт есебі:

Ресурстар

Сабақтың басы:

5 минут

«Мен саған тілеймін»   тренинг арқылы сыныпта психологиялық ахуалды қалыптастыруды ұйымдастыру.

Өрнек жазылған парақшалар

Сабақтың ортасы:

28 минут

Кіріспе. Математикалық өрнектер cанды және әріпті өрнектер болып бөлінеді. Өрнектер математикалық амал таңбаларымен байланысқан тек сандардан немесе әріптерден тұруы мүмкін.
Санды өрнек — сандар, арифметикалық амалдар, жақшадан тұратын өрнектің түрі. Егер өрнектің құрамында әріп болмаса, ол өрнек “санды өрнек” болады. Өрнектегі берілген амалдарды орындау, өрнектің мәнін табу болып саналады.
Сабақты бастамай тұрып, оқушыларды сыныптың ортасына жинап, олардан циркке барған ұнай ма сұрау. Оқушылардан цирктегі қойылымдардың қай түрі ұнайтынын сұрау. Бұл сабақта цирк әлеміне саяхатқа баратындарын айту. Ол жай цирк емес, “математикалық цирк” екенін ескерту.
Оқушыларды топтарға бөлу мақсатында олардан уақытша сиқыршы болуын өтіну. Жеребе тастау үшін сиқыршының қалпағын немесе “сиқырлы қапшықты” пайдалану. Оған сыртында сандар жазылған кішкентай шарлар немесе доптарды салу. Доптардың немесе шарлардың саны барлық оқушыларға жететіндей болуы шарт. Егер доп саны жеткіліксіз болса, түрлі түсті қағаздан қиылған дөңгелектерді пайдалану. Дөңгелектердің бір жағына цифрлар жазылады. Оқушыларға топқа бөліну керектігін ескерту. Топтарға оқушылар алған цифрлары бойынша бөлінеді. Сандар тізбегі бойынша сандары қатар келген төрт оқушы бір топқа жиналады.
Мысалы:
бірінші, үшінші, бесінші ... топ 2, 3, 4, 5 — бірінші ондықтың сандарынан;
екінші топ 12, 13, 14, 15 — екінші ондықтың сандарынан;
Оқушылардың міндеті нөмірі бар допты немесе дөңгелекті алып, өз тобын табу

Оқушылар топтан өз орындарын тапқан соң, оларға епті жонглёр болуды ұсыну. Жонглёр ауаға бірнеше затты лақтырып, оларды шебер қағып алатын цирктегі артист екенін айтып өту. Сабақта жонглёрлік міндет математикалық түрде болады. Ол үшін санды шарлар немесе дөңгелектер пайдаланылады. Оқушылардан төрт санның ішінен ең үлкен және ең кіші санды таңдап алып, олармен азайту амалына өрнек құруды ұсыну. Қалған екі санмен де өрнек құруды сұрау. Екі өрнектің мәнін пайдаланып, қосу амалы шығатын өрнек құрастырту. Оқушылар топпен жұмыс істеу барысында әртүрлі өрнектер құрастырады. Өрнектердің нәтижесі бірдей болады.
Мысалы: 5 – 2 = 3, 4 – 3 = 1, 3 + 1 = 4; 15 – 12 = 3, 14 – 13 = 1, 3 + 1 = 4.
Оқушыларға жұмыстарын тақтаға ілгізіп, талдату. Олардың не байқағанын сұрау. Берілген заңдылықты түсіндіріп, нәтижесі осылай шығатын өрнектерді өздеріне құрастырту.
Оқушылардың жауаптарын тыңдау. Сандар мен арифметикалық амалдар қолданып жазылатын математикалық жазу “санды өрнек” деп аталатынын түсіндіру. Ал арифметикалық амалдардың нәтижесі — “санды өрнектің мәні” болады. Санды өрнектің мәнін табу үшін, ондағы амалдарды толығымен орындау керек.
Цирктегі қойылым. Тапсырма сандар арифметикалық амалдармен байланысып тұрған жазу санды өрнектер болады деген түсінікті бекітуге бағытталған. Тапсырманы орындау барысында оқу-шылар суреттегі санды өрнектерді тауып оқып, түсінуі қажет. Оқушыларға кері мысалдар құрас-тыруды ұсыну. Оқушылар қосу мен азайтудың өзара кері амалдар екеніне және қосудың ауыс-тырымдылық қасиетіне сүйеніп, жаңадан санды өрнектер құрастырады және оларды оқиды.
Шығарып көр. Тапсырма санды өрнектердің мәнін табу дағдысын дамытуға бағытталған. Тапсырманы орындау барысында оқушылар санды өрнектердің мәнін ауызша есептеп табады.
Жауабы: а) 10; ә) 17; б) 50; в) 20; г) 16; ғ) 40.
Орындап көр. Бірнеше амалдармен орындалатын санды өрнектердің мәнін табу көзделеді. Тапсырманы орындау барысында оқушылар бірнеше мысалдар тізбегінен тұратын екі санды өрнектің мәнін табады.
Тапқыр болсаң,тауып көр! (жұмбақ есептер) І топ 1.Үйге кірді Алдияр
Оған қоса Мадияр
Кейін келді Айдана
Қанша болды бар бала?
2.Тауық шықты көшеге
Ерді барлық шөже де
Алға кетті жетеуі
Артта қалды үшеуі
Санай алмай барлығын
Есі шықты тауықтың
Сен есепте,балақан
Қанша болды балапан?
ІІ топ 1.Жан-жаққа кетті зымырап
Мысықтан қорыққан тышқандар
Қорапқа кірді біреуі.
Соңынан кетті екеуі.
Тығылды сонда нешеуі?
2.Шығармақ боп кеше есеп,
Жиналғанда 5 есек
Үшеуі ұйықтап отырды
Ынталысы неше есек?
ІІІ топ 1.Аулада бес үйрек
Қорада үш үйрек
Бір үйрек тығылды
Бір үйрек жығылды
Қалғаны неше үйрек?
2.Табақта бес алма
Қолымда үш алма
Барлығын қосқанда
Болады неше алма?

Презентация

Сергіту сәті

5 айырмашылығын тап

Қосымша тапсырмалар
7 минут

 
Жонглёр. Тапсырма санды өрнек пен оның мәнінің арасындағы қатынасты түсінуді бекітуге бағытталған. Оқушылар жонглёр шарында жазылған санды өрнектердің мәнін тауып, кестедегі тиісті түске бояйды.
Сиқыршы. Оқушылар үш санды өрнек құрастырып, мәнін табу керек. Суреттегі заттардың саны өрнектегі бірінші сан, мысалы 9 бәліш, ал фокусшы айтқан сөз (төрт болсын) өрнектің мәні болады. Осылай оқушылар санды өрнектер құрастырады: 9 – 5 = 4. Азайғыш 9, айырма 4, ал азайтқышты оқушылар өздері есептеп табады.
Жауабы: 9 – 5 = 4; 9 + 1 = 10; 9 + 10 = 19.
.

Жұмыс дәптері Қарындаш т.т

Сабақтың соңы:

5 минут

“Санды өрнектер аренасы” ойыны. Жұмыс топпен орындалады. Бірінші оқушы санды өрнек құрастырады, оны қағазға жазады да, келесі оқушыға береді. Ол берілген өрнектің мәнін тауып, бірінші саны өрнектің мәні болатын санмен басталатын өрнек құрастырып, келесі оқушыға береді. Осылай санды өрнектер жазылған қағаз шеңбер бойымен бір оқушыдан келесі оқушыға ауысып отырады. Ойын өрнектің мәні нөлмен аяқталған уақытта бітеді

Саралау:

Оқушылар сабақ соңында:
“+”, “–” және “=” таңбаларын санды өрнектер жазуға және олардың мәнін табуға пайдалануды;
өрнектер құруды және жазуды меңгереді. Оқушылардың оқу материалын қандай деңгейде меңгергенін анықтау мақсатында келесі сұрақтарға жауап беруді ұсыну:
— санды өрнектер деген не?
— санды өрнектерді жазуда қандай арифметикалық амалдарқолданылады?
— “+” таңбасы мен 7 және 2 сандарын пайдаланып өрнек құрастыр.
— 20 + 50; 80 – 40 санды өрнектерін оқыңдар. Олардың мәнін табыңдар.

Пәнаралық байланыс:
Көркем еңбек, жаратылыстану, музыка

Рефлексия
Сабақтың мақсаты мен оқу міндеттері орындал ды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті? Қандай деңгейде өтті? Жоспарланған сара лау жақсы іске асты ма? Уақытты қалай пайдалан дың? Жоспарыңа қандай өзгерістер енгіздің және неге?