Адам ортаға қарап тәрбиеленеді
Бала тәрбиесі — бұл ана сүтінен басталып, өмір бойы қалыптасатын күрделі құбылыс. Адам баласы дүние есігін ашқаннан кейін, ол айналасындағы адамдардың іс-әрекетіне, қимылына, ас ішуіне, жүріс-тұрысына, сөйлесуіне және ойын-сауықтарына қарап тәрбиеленеді. Осының барлығы бала тәрбиесінде маңызды рөл атқарады, себебі бала өзіне қажетті ақпаратты, мінез-құлық үлгілерін осы орта арқылы қабылдайды.
Бала дүниені біртіндеп түсініп, оны қызығушылық арқылы білуге тырысады. Осы орайда, ересектердің балаға берген жауаптары мен түсініктері мүлдем маңызды. Балаға толық, тура, әділ жауап беріп, егжей-тегжейлі түсіндіру керек, себебі балалар сұрақ қоюдан қорықпау керек, ал ересектер олардың сұрақтарына табанды түрде жауап беруге дайын болуы тиіс.
Жалпы, қазақ халқында «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны істерсің» деп айтылған. Бұл мақала арқылы отбасының бала тәрбиесіндегі рөлін атап өтеміз. Отбасында жақсы тәрбие алған бала өз өмірінде сол тәрбиені жалғастырады. Сондықтан да, ата-аналардың және отбасы мүшелерінің әрекеттері, қарым-қатынастары бала үшін басты үлгі болып табылады.
Бала бақшаға бара отырып, өз құрдастарымен және тәрбиешілермен араласып, жаңа білім алу қабілеттерін дамытады. Балабақшадағы орта мен оның мінез-құлқындағы өзгерістер отбасындағы тәрбиемен тығыз байланысты, сондықтан баланың дамуы үшін ата-аналарының қамқорлығы мен дұрыс тәрбиесі өте қажет.
Жүсіп Баласағұнның заманауи бала тәрбиесіне қатысты айтқан ойлары да бізді терең ойлануға итермелейді. «Балам білім жолын қусын десеңіз, бесігінд m ілm шоғын көсеңіз» деген даналық, баланың білім алуында отбасының берген тәрбиесі мен ықпалының қайталанбас маңыздылығын білдіреді. Бала тәрбиесінде жан-жақты көзқарас пен қолдау көрсету, оның дамуына тигізер әсері зор болмақ.
