Жеті қазынаның бірі: Ертегінің тәрбиелік мәні
Бұл құжатта қазақ халқының «Жеті қазына» деген даналық идеясы негізінде жазылған «Жеті қазынаның бірі» ертегісі туралы сөз болады. Ертегі балаларға тек қызықты мәліметтер ғана емес, сонымен қатар тәрбиелік мәні бар сабақтар да ұсынады. Мұнда жеті санының киелі сан болып есептелетіні, сонымен қатар жеті қазынаның не екенін білу үшін орындау қажет іс-әрекеттер мен сұрақ-жауаптар берілген.
Ертегі барысында балаларға «жеті қазынаның бірі» ұғымы насихатталып, адам, денсаулық, ақ жаулық, бала, көңіл, жер, ит секілді өмірде маңызды және қажетті элементтер туралы мағлұмат беріледі. Әрбір элементтің қаншалықты құнды екенін және олардың қоғамдағы рөлін айқындау арқылы балалардың дүниетанымын кеңейтеміз.
Сыныпта өткізілетін іс-әрекет барысы балалардың есту және көріп түсіну қабілеттерін жақсартуға бағытталған. Оқу іс-әрекеті интерактивті әдістермен, шерулермен, суреттермен және басқа да көрнекі құралдармен дайындалады. Мысалы, жеті қазынаның суреттері балалардың назарын аударады және түсінушіліктерін арттырады, сонымен қатар, сұрақ-жауап кезеңі арқылы олардың белсенділігін ынталандырады.
Ашылған тақырыптар әртүрлі жаңалықтар мен баяндалған ертегінің мағынасы тұрғысынан тереңдетілген түрде ұсынылады. Балалар қазақ халқының мәдениетін, дәстүрлерін, бәрінен бұрын, жеті қазынаның идеясының маңыздылығын түсініп, қорытындылайды. Бұл материал тек сабақ барысында ғана емес, сонымен қатар қазақ тілін дамытуға арналған басқа да іс-шараларда пайдалы болуы мүмкін.
Білім беру саласы: қатынас.
Түрі: Тіл дамыту.
Тақырыбы: «Жеті қазынаның бірі» ертегісі
Мақсаты: 1) Балаларға «жеті қазынаның бірі» ертегісінің мазмұнын түсіндіру..
2) Ертегі бойынша желісі бойынша сұрақтарға толық жауап бергізу арқылы анық,
мәнерлі сөйлеуге үйрету, тілін дамыту.
3) Жеті санының киелі сан және жеті қазынаға не жататынын түсіндіру арқылы халқымыздың өсиет-танымының көптігін айтып, олардың тәрбиелік мәнін ұғындыру.
Көрнектілігі: Жеті қазына мен жеті санына байланысты суреттер,интерактивті тақта,
Әдіс-тәсілдер: сұрақ- жауап, түсіндіру, әңгімелеу,
Іс-әрекет кезеңдері | Тәрбиешінің іс-әрекеті | Баланың іс- әрекеті. |
Ұйымдастыру, сезімді ояту.
| 1)Шаттық шеңбері |
|
Рефлексивті реттеушілік. | Оқу іс-әрекетін қорытындылау. | -Жеті қазынаның бірі. |
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек: Жеті қазынаның түрлерін ажыратып, атауын айта алуды.
Нені игеру керек:Ертегі желісін түсініп, кейіпкерлердің сөзін есте сақтауды игереді.
Нені қолдана алады:
Сұрақтарға жауап бере алады, ертегіні мазмұндай алады..
Жеті қазынаның бірі
(Ертегі)
Баяғыда аң патшасы Арыстан қызметшісі Жолбарысты шақырып: «Ормандағы барлық аңдарды жина», - деп бұйырыпты. Арыстан патша әлемде ең қайратты, ең ақылды әрі епті кім екенін білгісі келіпті. Лезде Арыстан апанының алдына аңдар жинала қалады. Арыстанның сөзін естіп болған соң Түлкі алға шығып:
- О, әлемде теңдесі жоқ патшам! Бұл өмірде Сізден қайратты, ақылды, епті жан жоқ. Сондықтан да біз патша етіп сайлағанбыз! Сіздің қайырымыңыз шексіз, - депті.
Барлық аңдар өз пікірлерін айтып Арыстанға жағымпаздана, оны дүниедегі ең күшті, ең ақылды деп лепіреді. Мақтау сөздерге мәз болған Арыстан бір бұрышта құлағы салбырап, өзі маужырап жатқан Итті байқайды. Дереу гүрілдеп Итке төне түседі:
- Әй, сен, оңбаған, мыналардың не айтып жатқанын есті - дің бе өзі!? Неге сен үн қатпайсың?
Ит салмақты қалпын бұзбастан:
- Ә, сен бе едің ... Сонша немене орманды басына көтересің? Менің сені мақтап бас ұруым керек пе еді? - деп басын көтерместен сөйлейді.
- Ал сонда, - дейді Арыстан, - дүниеде ең қайратты, ең ақылды, ең әділ, епті кім?
- Мен үшін дүниеде қайратты әрі ақылды да тек - адамзат.
Арыстан одан бетер ысқырып, дереу Жолбарысқа:
- Ит иттігін жасап, адамды мақтады. Біздің арамызда оған бұдан былай орын болмауға тиіс. Дереу арамыздан алас - татыңдар! - депті күндей күркіреп.
Бұл сөзден соң Ит мүлде көңілі қалып, олардың арасынан біржолата қара үзіп, кете барған екен.
Содан бері Ит адамның досы, көмекшісі болыпты. Бер - тін келе, «Ит - жеті қазынаның бірі» деген қанатты сөз қалыптасыпты.
- Көрдіңдер ме, балалар, «Ит – жеті қазынаның бірі» екен. Содан бері ит адамның досы, серігі, қорғашысы болыпты.
