Ойын – балалар үшін тәрбие мен даму құралы
Ойын – мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуына ықпал ететін негізгі тәрбие құралы. Бұл процесс, балалардың барлық қабілеттерінің дамуын, сондай-ақ айналасындағы орта туралы ақпараттарының, тілінің дамуын қамтамасыз етеді. Ойын арқылы балалар қуанышын, ренішін білдіреді, олар бір-бірімен араласу барысында қарым-қатынастарындағы дағдыларын дамытады. Халқымыз ойындарды балаларды алдандыру тәсілі деп қана емес, олардың мінез-құлқының қалыптасуында маңызды рөл атқаратын құрал ретінде қарастырады.
Балаларды тәрбиелеуде ұлттық ойындардың, сонымен қатар, дидактикалық ойындардың маңызы зор. Қазақ халқының салт-дәстүрлері, ұлттық ойындары арқылы балалардың сөйлеу қабілеттері мен есте сақтау дағдыларын жетілдіруде үлкен рөл атқарады. «Бес саусақ», «Қуырмаш», «Санамақтар» секілді ойындар балалардың ойлауы мен қиялын дамытуға арналған. Бұл ойындардың басты мақсаты – балалардың есте сақтау қабілетін нығайту.
Ойындардың сабақтары балаларға ұлттық дәстүрімізді берік сақтау мен оларды дамытуға септігін тигізеді. Қазақ халқының мәдениетін, әдет-ғұрпын жастайынан сіңіре отырып, өз ұлтына деген сүйіспеншілікті дарытуға бағытталған маңызды құрал. Бала кезінен адалдық, батылдық, мейірімділік, еңбектің құндылығын түсінуге тәрбиелейтін ойындарды пайдалану – тәрбиенің бастауы деуге болады.
Ойын – баланың өмірдерді тануына, сезімдерін кеңейтуіне көмектесетін тиімді әдіс. Ойыншы баланың ерік-жігері мен мінез қасиеттерін бекітуге, сапасын жетілдіруге, ұжымдық сезімдерді дамытуға мүмкіндік береді. Бұндай тәсілмен балалар арасындағы достық пен ынтымақтастықты қалыптастыру оңайға соғады. Ойын – тек көңілді өткізу емес, сонымен қатар, баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін тәрбиелік құрал.
Ойын мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуына ықпал ететін тәрбие құралы. Ойын баланың барлық қабілетінің дамуына, айналасындағы дүние жайлы түсініктерінің кеңейуіне тілінің дамуына құрбылармен жақындасуына көмектеседі. Баланың қуанышы, реніші ойын арқылы көрінеді. Балалар ойын арқылы тез тіл табысып, жақсы ұғысады, бірінен – бірі ептілікті үйренеді. Халқымыз ойындарға тек балаларды алдандыру, ойнату әдісі деп қарамай, олардың мінез- құлқының қалыптасу құралы деп те ерекше бағалаған. Балаларды тәрбиелеуде, ұлттық ойында, дидактикалық ойынның да береті мол. Қазақ халқы саусақ ойындары арқылы баланың сөйлеуге деген талпынысын, қабілетін дамытқан.
«Бес саусақ», Қуырмаш, Санамақтар ойынның түпкі нысаны балалардың ойына, Қиялына қанат беріп, ойын ұштау, тақпақ айтуға төселдіру. Мысалы: «Сөздерді жатта» ойыны. Бұл ойынға қазақтың ұлттық киімдерін саз аспаптарын, тағамдарын алуға болады. Ойынның мақсаты: балалардың есте сақтау қабілеттерін анықтау.
Уақыты: 5 минут
Нұсқау: Бала сөзді жаттап алып, қатесіз белгілі бір уақытта айту.
Ойындарды өткізу арқылы балаларды қазақ халқының дәстүрін, әдет- ғұрпын жоғалтпай, одан әрі дамытуға, өз ұлтына деген сүйіспеншілігін жастайынан сіңіріп, оны құрметтеуге тәрбиелейді.
Халықтың әдет- ғұрпын, дәстүрін жас ұрпақтың бойына сіңіру, ойын арқылы дарытып көңіліне қондыра білу керек өйткені баланы нәресте шағынан бастап адылдыққа, батылдыққа, мейірімділікке, еңбек етуге тәрбиелеудің құралы ойын. Ойын - тәрбиенің бастауы.
Тәрбие құралы, ақыл, ойды кеңейтеді тілді ұстартады, өмірді таниды, сезімді кеңейтеді.
Ерік пен мінез қасиеттерін бекітеді, адам-сапаны жетілдіреді.
Ұжымдық сезім әрекеттері өсе түседі
ОЙЫН
Еңбек тәрбиесін беру, мақсаттарын шешуге мүмкіндік береді.
Эстетикалық тәрбие беру құралы
Тез тіл табысады, жақсы түсінеді, бірінен – бірі ептілікті үйренеді.
Қарақұдық орта мектебі
Ойын арқылы оқушылардың ой- өрісін дамыту.
Дайындаған: А. Өсербаева.
Бостан ауылы.
