12 жылдық білім берудегі менің педагогикалық бейнем
12 жылдық білім беру жүйесі қазіргі білім беру ортада қолданылатын жаңа әдістер мен тәсілдердің бірі болып табылады. Оның мақсаты – оқушыларды толыққанды, шығармашылықпен дамыған және қоғамдағы өзгерістерге бейімделген тұлға ретінде қалыптастыру. Бұл жүйе білім алушылардың жеке және кәсіби даму мүмкіндігін кеңейтіп, олардың әлеуметтік және экономикалық жағдайларда өмір сүруге дайындығын арттырады.
Білім беру үрдісінде оқушының тұлғалық дамуы мен оның қоғамдық ортамен байланысы ерекше орын алады. 12 жылдық білім беру мектептері оқушыны жан-жақты жан дүниесін, қызығушылықтарын және қабілеттерін ескере отырып, білім беруді ұйымдастырады. Осының нәтижесінде, балалар өз ой-пікірлерін ашық білдіре алатын, жауапты және әлеуметтік белсенді азаматтар болып өседі.
Сонымен қатар, педагогтың рөлі де маңызды. Педагог тек оқыту ісін ұйымдастырушы ғана емес, сонымен қатар балаға серік, кеңесші, дос әрі ұстаз болуы тиіс. Педагогтың мақсаты – баланың барлық қабілеттерін ашып, оларды дұрыс бағытта дамыту. Бұл жүйеде білімнің сапасы мен бала тұлғасының дамуы арасында тікелей байланыс бар.
Оқытудың қызықты және әсерлі әдістері арқылы білім беру үрдісінде балалардың зейін, қызығушылық, қиял сияқты қабілеттері дамиды. Мұнда проблемалық тапсырмалар мен шығармашылық тапсырмалар қолданылады, олар оқушының өз бетінше ойлау қабілетін арттырады. 12 жылдық білім беру мектептері оқушылардың жас ерекшеліктеріне, дербес қажеттіліктеріне сәйкес оқыту мен тәрбиелеу әдістерін қолданады.
Оқыту үрдісінің нәтижесінде алынатын білімдер мен дағдылар қоғамдағы озық заманғы ғылыми-техникалық талаптарға сай келеді. Бұл Қазақстанның білім беру жүйесіндегі түбегейлі реформалардың бір бөлігі болып табылады. 12 жылдық білім беруге көшу арқылы әрбір دانشпапер оқушыға өмір бойы білім алу принципінде құрылатын оқу процесін қамтамасыз ету көзделеді.
12 жылдық білім берудегі менің педагогикалық бейнем
Қазіргі қоғамның өзекті мәселелерінің бірі- әлеуметтік, экономикалық өзгермелі жағдайларда өмір сүруге дайын болып қана қоймай, сонымен қатар оны жақсартуға игі ықпал ететін жеке тұлғаны қалыптастыру. Мұндай тұлғаға қойылатын бірінші кезектегі нақты талаптар –шығармашылық, белсенділік, әлеуметтік жауаптылық, жоғары интеллектілік, терең білімділік, кәсіби сауаттылық.
Осыған байланысты мектеп баланың баланың дамуында негізгі рөл атқарады. Баланың жеке тұлға ретінде жан-жақты дамуы, өзіндік көзқарасы ның қалыптасуы мен ой-өрісінің кеңеюі мектеп қабырғасынан қаланады. Онда жан-жақты дамып, өз ой-пікірін еркін жеткізе алатын болады.
Сонымен қатар , қазақстандық білім беру үрдісінде соңғы уақытта , көбінесе, оқушының жалпы білім, білік, дағдысын қалыптастыру ғана басты назарда болып келді.
Қазіргі білім беруде біршама өзгерістер болуда. Оның кейбір тұстары ғана емес, оқыту мен тәрбиелеу жүйесі түбірімен өзгеруде. Жоғарыда аталған мәселені шешу мен қайшылықтарды жоюдың тиімді жолдарының бірі-білім беруде оқушының жеке және кәсіби даму мүмкіндігін қамтамасыз ететін тұлғаға бағдарланған тәсілдің дүниеге келуі.
Жеке тұлғаға бағдарланған оқытудың тұжырымдамасы баланы жан-жақты дамытумен бірге , жеке және жас ерекшеліктеріне қарай қоғамдағы өзгерістерге бейімдаму мүмкіндігін айқындауды қарастырады.
Жеке тұлғаға бағдарланған оқыту проблемалы бағыттағы шығармашылық сипатқа ие бола отырып, ,жаңа білімді іздену арқылы тәжірибеде қолдана білуге ықпал етеді. Мұндағы басты міндет- баланың жалпы және өзіне ғана тән қабілеттерінің даму мүмкіндігі мен білім, білік, дағдыларын қалыптастыру және қолдану. Бала оқу процесінде субъектіге айнала отырып, қабілеті мен қажеттілігіне байланыстықарқынмен дамуға мүмкіндік алады. Педагог оқыту мен тәрбиелеу ісін ұйымдастырушы ғана емес, балаға серік, дос, сырлас, кеңесші қызметін де атқарады. Нәтижесінде жеке тұлғаның өзіндік пікірі, қоршаған ортасына құрметпен қарау көзқарасы қалыптасып, таным қабілеті ашылады.
Аталмыш тәсіл шеңберінде тең құқықты субъект ретінде ата-ананың да қатысатын даму кеңістігі туралы түсінігі айтарлықтай кеңейеді. Бұл оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру мен оны жоспарлауда тиімді тәсілдерді ғана емес, баланың дамуындағы ата-аналардың білімін, күш-қуатын, тәжірибесін, отбасы дәстүрін белсенді қолдану мен бала-ата-ана қарым-қатынасына оң ықпал етуді көздейді.
Оқыту үрдісін осылай ұйымдастырудың нәтижесі әмбебап әрекетке дайын, дамыған тұлға болып табылады.
Жаңа білім сапасының жетістігі оқушының жемісті іс-әрекетіндегі әлеуметтендірудің құралы болып табылады. Ғылыми және жоғары технологиялық өндіріс жағдайында жастардың ғылыми, технологиялық, гуманитарлық дайындығына қойылатын талап жоғарылап отыр. Танымдық қабілеттер мен жалпы оқу білім,білік дағдыларын дамытудың негізі болатын орта білім берудің маңызы артуда. Орта білім берудің құрылымын жаңарту оқушының қызығушылығын, қажеттілігі мен мүмкіндігін кеңірек ескертуге , оқыту деңгейі бойынша оқу материалын ұтымды бөлуге , білім мазмұнының құрамдас бөліктерінде кездесетін кейбір қарама-қайшылықтарды жоюға , жеке оқытуға жағдай жасауға мүмкіндік береді.
Сондықтан 12 жылдық білім беруге көшу қазақстандық білім жүйесін реформалауды, шығармашылықпен дамыған жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталған жаңа ұлттық үлгіні жасауды , «жалпыға арналған білімнен» «білім әркімге өмір бойы » үлгісіне сапалы түрде көшуді және әлемдік білім кеңістігіне жедел енуді қамтамасыз етеді.
12 жылдық білім беру мектебі «Жеке тұлға жетістігі» негізгі идеясы үлгісімен таңдалып алынды.
12 жылдық оқытудағы негізгі әдістер: оқушының жеке бас ерекшелігін, ішкі қажеттіліктері мен қабілет мүмкіндігін ескере отырып, жеке тұлғаға бағдарлап оқыту мен тәрбиелеу.
12 жылдық оқытудағы басты мақсат- қарқынды дамып келе жатқан ортада өмір сүруге қабілетті, өзін-өзі дамытуға , өз ойын еркін жеткізе білуге, өз қалауы мен қоғам талабына сай өзін көрсете білуге бейім, жоғары білімді шығармашыл дамыған тұлғаны қалыптастыру.
Осы мақсаттарды басшылыққа ала отырып, мұғалім ретінде мен ең алдымен адамнаң бойында адамгершілік қасиеттердің қалыптасуына назар аударамын . Сабақ-білім берудегі ең негізгі іс-әрекет ортасы деп қарастыратын болсақ, мұғалім сабағын дұрыс ұйымдастыра алуы қажет деп есептеймін. Алдымен сабақтың үш мақсаты айқындалады.
Білімдік : оқушыларды білім, білік, дағды жүйесімен қаруландыру.
Тәрбиелік: оқушылардың ғылыми дүниетанымын, тұлғаның адамгершілік қасиетін, көзқарастары мен сенімін қалыптастыру.
Дамытушылық: оқыту кезінде оқушының танымдық қызығушылығын, шығармашылық қабілеттерін, жігерін, көңіл-күйін, тілі, жадысы, ынтасы, қиялы мен қабылдауы сияқты танымдық қабілеттерін дамыту.
Осы мақсатарға жетуге бағытталған жаңа технологиялармен қаруландырылған сабақ –оқушының жеке тұлға болып қалыптасуына жол ашады.
