Үштілділікті дамытуда жаңа технологиялардың рөлі
Бүгінгі заманда білім беру жүйесінің тиімділігі барлық мемлекеттердің даму деңгейін анықтайды. Қазақстанның үштілді білім беру моделі – бұл мемлекеттік тіл қазақ, орыс тілінің ұлтаралық қарым-қатынас тілі, заманауи экономика үшін ағылшын тілінің қажеттілігіне байланысты қалыптасқан кешенді жүйе. Бұл бастама еліміздің білім беру жүйесінде маңызды өзгерістерге әкеледі.
Тәрбиеленушілерді үш тілді меңгерту мақсатында мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына жаңаша технологиялар енгізу қажет. Балалардың тілдік дағдыларын қалыптастыруда педагогикалық ұжымның рөлі зор. Бала тілдерін үйренуіне қолайлы орта құру, ойындар мен интерактивті әдістер арқылы мотивациясын арттыру – мұның бәрі жастайынан тілдік құзыреттілікті дамытуға мүмкіндік береді.
Біздің елімізде үштілді білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру, жаңа білім беру стандарттарын енгізу қазіргі кезде өтелуде. Мектеп жасына дейінгі балалардың шет тілдерінің негізін қалыптастыру – Қазақстанның білім беру саясатының маңызды бағыты. Тілдің үштұғырлығы – баланың әлеуметтік әрі кәсіби өмірінде маңызды рөл атқарады.
Өскелең ұрпақтың заманауи ғылым мен технологиялар саласында жол ашу үшін үштілділікті дамыту – бұл экономикалық және әлеуметтік жаңғыртудың кепілі. Жаңа инновациялық әдістемелер мен білім беру технологияларын енгізу арқылы біз қаланатын білім сапасын арттыра аламыз. Бұл балалардың болашағын жарқын етіп, еліміздегі білім беру жүйесін жаңа деңгейге көтерудегі маңызды қадам.
“Үштілді үйренуде жаңа технологияларды қолдану тиімділігі”
“Бүкіл әлемге Қазақстан үш тілді меңгерген терең білімді мемлекет ретінде танылуы тиіс.
Бұл: қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға сәтті кірігу тілі”
Н.Ә. Назарбаев. «Казахстан должен восприниматься во всем мире как высокообразованная страна, население которой пользуется тремя языками : казахский язык – государственный, русский язык как язык межнационального общения и английский язык –язык успешной интеграции в глобальную экономику»
Н. А. Назарбаев
Тәуелсіз мемлекетіміздің бүгінгі таңдағы ең басты мақсаты өркениетті елдер қатарына қосылу болса, оған қол жеткізудің негізгі жолы əлемдік білім қеңістігінен орын алу болып табылады. Олай болса тіл біліміндегі қостілділік мəселесі ең өзекті тақырып болып отырғаны сөзсіз.
Үштұғырлы тілді оқыту оқу үдерісі барысында жүзеге асады және мектепке дейінгі білім берудің негізгі компонентінің бірі болып табылады.
Осы жағдайларды ескеріп, мектепке дейінгі ұйымдарға үштұғырлы тілді оқытуды ерте кірістіру орынды болып табылады. Дәл осы мектепке дейінгі жаста жеке тұлғаның базалық сапалары қалыптасады, дене, эмоциялық, ақыл-ойын дамыту негіздері қаланады.
Мектепке дейінгілердің көптілді жеке тұлғасын қалыптастыруда маңызды рөл педагогтарға түседі. Балалармен жұмыс балалардың тілдік құзыреттілігіне, балалар әрекеттері түрлеріне (ұйымдастырылған оқу әрекеті, дербес шығармашылық әрекет, ойын, заттық әрекет, қарапайым еңбек әрекеті) бағытталуы керек.
Мемлекеттік тіл мен орыс тілін жаңартылған «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз» білім беру бағдарламаларымен оқытумен қоса, мектепке дейінгі ұйымның оқу-тәрбиелеу үрдісіне ерте жастан (3-5 жас) шет тілі – ағылшын тіліне үйрету енгізілді.Мектеп жасына дейінгі балаларды ерте жастан дәлірек айтқанда 3-5 жастағы балаларды оқыту заңды болып табылады, себебі осы жаста тілдер сәтті меңгеріліп, әрі қарай үйренуге деген жағымды мотивацияны сақтауға мүмкіндік береді. Дәл осы ерте жастан шет тілінде қарым-қатынас жасауға деген қызығушылық көріне бастайды, ал мектеп жасына дейінгі кезеңнен жинақталған тілдік база артынша кейбір балаларда шет тілін меңгеру барысында туындайтын қорқынышты жоюға көмектеседі. Осылайша, шет тілін мектепте барынша жоғары деңгейде үйренуге деген негіз қалыптасады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті үрдісіне тілдің үштұғырлығын енгізудің негізгі мақсаты қазақ тіліне басымдық бере отырып, орыс және ағылшын тілдерін кіріктіре оқыту негізінде тәрбиеленушілердің коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
«Тілдің үштұғырлығы – әлемді танудың тамаша мүмкіндігі және сонымен қоса қоғамды біріктіреді»
Н.А. Назарбаев, «Қазақстан – 2050» Стратегиясы.
Елбасының тілдің үштұғырлығын дамыту туралы қойған міндеттерді орындау мақсатында экономикалық және әлеуметтік жаңғыртудың маңызды аспектісі ретінде, мектепке дейінгі ұйымның оқу-тәрбиелеу іс-әрекетіне тілдің үштұғырлығын енгізу және мектеп жасына дейінгі балаларды үш тілге (қазақ, орыс, ағылшын) үйрету бағдарламаларын жасау қажеттігі туындады. Казахстан стремительно врывается в мировое сообщество и ставит перед собой высокие цели развития. Мир становится все разнообразнее и многоязычнее, и все больше детей попадают в среду, где используется более одного языка.
Глава государства Н. А. Назарбаев ставит перед отечественным образованием принципиально новые задачи. Сегодня в Казахстане заложены основы для формирования целостной казахстанской модели инновационного образования, эффективно интегрирующей все уровни обучения – от детского сада до высшего образования и науки.
Внедрение в дошкольных организациях образования современных инновационных методик и креативных образовательных технологий обучения позволит заложить потенциал для более успешного и качественного продолжения обучения в школе, колледже, в вузе, что, в свою очередь, напрямую повлияет на развитие интеллектуального будущего нашей страны. А повсеместное внедрение трехьязычного обучения по всей вертикали – от детского сада до вуза – даст возможность молодому поколению казахстанцев познакомиться с передовыми достижениями и тенденциями в науки и технике, быстрее социализироваться в обществе.
Поиском оптимальной модели полиязычного образования в Казахстане в рамках реализации языковой политики государств , направленной на создание системы полиязычного, поликультурного образования и интеграцию и мировое образовательное и социально – экономическое пространство, занимаются многие представители современного казахстанского общества. Государственный общеобязательный стандарт образования РК предусматривает , как ожидаемый результат обучения, готовность детей к школе как совокупность двух составляющих: готовность учиться и готовность к школе. Каждая образовательная область государственного обязательного стандарта образования:
«Здоровье», «Коммуникация», «Социум», «Познание», «Творчество» - ориентирована на формирование компетентностей в рамках культурного многообразия. В частности, образовательная область «Коммуникация» нацелена на воспитание полиязычной личности дошкольника, освоившего базовые ценности языка, готового к социально-культурному взаимодействию на родном и других языках , способного общаться окружающими вербальными и невербальными средствами.По стандарту, языковая компетентность ребенка к 6 годам заключается в свободном владении языком в рамках к лексико –грамматическому и фонетическому уровню развития для своей возрастной группы.У каждого народа воспитании своих потомков существуют национальные особенности. Задача сегодняшнего дня – изучать эти замечательные традиции народов и широко использовать их в воспитательном процессе . Для Казахстана национальными целями образования могут стать несколько широких базовых компетенций.:
*триязычие
* евразийская поликультурность
* коммуникативность
*технократичность и т. д.
* концепция этнокультурного образования в Республике Казахстан.
Балалардың тілдік дайындығы стандарттың барлық «Денсаулық», «Қатынас», «Таным», «Шығармашылық», «Әлеуметтік орта» білім беру салалары мазмұндары арқылы іске асырылады. Мектепке дейінгі ұйымдарда үштұғырлы тілді дамытуды іске асыратын осы салалардың бірі «Қатынас». Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарт талаптарын іске асыру барысында үштұғырлы тілдерді оқыту бойынша арнайы бағдарламалар мен оқу-әдістемелік кешендер әзірленіп, мектепке дейінгі білім берудің отандық және шетелдік үздік тәжірибе жұмыстарына негізделген оқытудың инновациялық технологиялары енгізілуде.
Қазақ тілі – мемлекеттік тіл. Орыс тілі – ұлтаралық қарым-қатынас тілі. Ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі.
Мемлекеттік тілді – дамытамыз. Орыс тілін – қолдаймыз. Ағылшын тілін – үйренеміз.
Казахский язык – государственный, русский язык как язык межнационального общения и английский язык –язык успешной интеграции в глобальную экономику»
Государственный язык – развиваем. Русский язык – поддерживаем. Английскийязык- изучаем.
We will develop the state language. We support the Russian language. We will study English.
Педагогтармен үштілдікті дамытуға арналған ойындар ойналады. Атап айтсақ, «Угадайка», «Сиқырлы дорба», «Сен, мен және бәріміз».
