Оқу-қызметі: І дыбысы және әрпі
«І дыбысы және әрпі» атты оқу-қызметі - бұл балалардың тілін дамытып, жазу және оқу дағдыларын қалыптастыруға арналған ерекше мүмкіндік. Оқу-қызметінің мақсаты - балаларға «і» дыбысын және оның әріп таңбасын түсіндіру. Бұдан басқа, балаларды сауатты сөйлеуге, сөздерді дұрыс айтуға үйрету - аталған оқу-қызметінің маңызды бөлігін құрайды.
Оқу барысында дәйекті әдіс-тәсілдер қолданылады, бұл сұрақ-жауап формасында, түсіндіру және әңгімелесу арқылы жүзеге асырылады. Әр сәтте балалар көңділеріндегі сөздердің дыбыстық талдауын жасауға, кеспе әріптермен жұмыс істеуге және жазу дағдыларын жаттықтыруға мүмкіндік алады. Оқу-қызметінің ұйымдастыру кезеңінде балалар мұғаліммен бірге шаттық шеңберіне тұрып, бір-бірімен жақсы лебіздермен бөліседі.
Негізгі бөлімде кеспе әріптерден «і» әрпін көрсетіп, поэзия шумақтары арқылы үйрету жүзеге асады. Балалар поэзияның дыбыстық үйлесімін әрі баяндамасын дұрыс айтуға назар аударады. Процесс барысында әрбір оқу тапсырмасы балалардың белсенділігін арттырады, олар «і» дыбысының жуан немесе жіңішке айтылуын анықтау кезінде өздерінің білімдерін көрсетеді.
Сондай-ақ, сергіту сәттері мен дыбыстық талдау жаттығулары балалардың танымдық активтілігін көтеріп, сабақты қызықты етеді. Оқу-қызметінің қорытындысында оқушылар «і дыбысы» кездесетін сөздер бойынша мысалдар келтіріп, тыңдаушылардың назарын жинақтайды, сонымен қатар тіл дамыту жаттығулары және жазу жұмыстары жүзеге асырылады.
№258 негізгі мектебінің МАД тобының
жетекшісі Айнур Сарсенбаева Бтимбаевна
Оқу-қызметінің тақырыбы: І дыбысы және әрпі
Оқу-қызметінің мақсаты: і дыбысы және оның әріп таңбасымен таныстыру; сөзге дыбыстық талдау жасату; оқуға, жазуға жаттықтыру. Балалардың сөздік қорын, тілін дамыту. Өз ана тілін, елін жерін сүюге тәрбиелеу. Жазу дағдысына қолын жаттықтыру.
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелесут.
Оқу-қызметінің көрнекілігі: і дыбысының баспа түрі, суреттер, кеспе әріптер, буындар, ілгіштттің, түлкінің, ішіктің суреттттері.
Оқу-қызметінің барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1. Шаттық шеңберіне тұрып, бір-біріне жылы лебіздерін білдіреді.
2. Өтілген дыбыстарды кеспе әліппеден тапқызу.
3. Қала, жан, ана, ата, т.б. сөздерді кеспе әріптермен жазғызып, буынға бөлгізу.
ІІ. Негізгі бөлім.
Кеспе әріптен і әрпін көрсете отырып, өлең шумағын оқу.
Жалғыз таяқ боп тұр,
Төбесінде доп тұр.
Бұл не?
«Бұл – і дыбысы», -деп, әріп таңбаларын көрсету.
Айтылу артикуляциясына назар аудару.
-І дыбысы жуан айтыла ма, жіңішке айтыла ма?
-Дұрыс. Айтылуына қарай қандай дыбыс дейміз?
-І жіңішке айтылады. Дауысты дыбыстар жуан, жіңішке болып екіге бөлінеді. Мысалы: ы-і, ұ-ү, а-ә, о-ө.
Сергіту сәті.
Жел соқты гу-гу,
Жаңбыр жауды тырс-тырс.
Жаңбыр басталды.
Күн ашылды. (Қимылмен көрсету).
Сурет бойынша жұмыс жүргізу. Тақтаға кітап, ілгіш, ішік, түлкі суреттері ілінеді. Сөйлем құрастыру. Сөздерге дыбыстық талдау жасату. Хормен оқу.
Тіл ұстарту жаттығуы.
Іс-іс-іс
Піс, қазаным, піс.
Дәптермен жұмыс.
Ішік, көгершін, ешкі сөздеріне дыбыстық талдау жасатып, ондағы і дыбысының орнын ажыратқызады. Балалардың өздеріне і дыбысының сөздің басында, ортасында, аяғында келетін сөздер ойлатыды. Дәптердегі буындарды, сөздерді құратып оқытады. Барлығы хормен қайталап оқиды.
Жазу жұмысы. І әрпінің баспа түрін ауада және дәптерге жазу.
«Әріп тастамақ» дидактикалық ойыны. Шарты: 7-8 балаға бір-бірден әріптер жазылған бірнеше қағаз таратылады. Бала өз қолындағы әріпке мысал келтіреді.
ІІІ. Оқу-қызметін қорытындылау: І дыбысы кездесетін сөздерге мысалдар келтіру.
