Масақ: Ертегі арқылы балаларға еңбекқорлықты үйрету
Бұл құжатта «Масақ» украин халық ертегісі негізінде ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасы ұсынылған. Білім беру саласы: «Қатынас», бөлім: Тіл дамыту. Сабақтың мақсаты - балаларды оқылған ертегінің желісі бойынша ертегі мазмұнын айтып бере білуге үйрету, сонымен қатар өз ойларымен бөліспек.
Ертегі желісінде балалар ертегі кейіпкерлерінің әрекеттерін, дыбыстарын еліктеп, оларды сомдай алуға, ойларын ашық айтып, белсенді түрде қатысуға ынталы болады. Сонымен бірге, еңбекқорлыққа тәрбиелеу, жалқаулықтан сақтандыру, еңбекке деген сүйіспеншілікті қалыптастыру негізгі назарда.
Оқу іс-әрекетінде алдын ала жүргізілетін жұмыстар, яғни суретпен танысу, геройларды таныстыру, мультипликациялық материалдарды көрсету важный элементтер болып табылады. Сауалнамалар, ойындар мен жаттығулар арқылы балалардың ертегіні түсінуіне ықпал жасалады.
Көрнекі құралдар ретінде түрлі суреттер, мультфильмдер, дыбыстық әсерлер қолданылып, балалардың назарын елітіп, көңіл күйін көтереді. Тәрбиешінің кәсіби шеберлігі мен шығармашылық көзқарасы оқу процесінің өндірушілік бағытын анықтайды.
Шаттық шеңбері, мотивациялық қозғаушы әдістер сабақ тақырыбын тиімді ашып, балалардың қызығушылығын арттыруға мүмкіндік береді. Дәл осы әдіс арқылы балалар ертегінің кейіпкерлеріне еніп, оқиғаға белсенді қатысатын болады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасы №4
Білім беру саласы: «Қатынас»
Бөлімі:Тіл дамыту.
Тақырыбы:«Масақ» украин халық ертегісі.
Мақсаты: Балаларды оқылған шағын ертегі желісі бойынша ертегі мазмұнын айтып бере білуге үйрету, өз ойларымен бөлісе білуге талаптандыру. Ертегі кейіпкерлерінің қимылын дыбысын салдырып, кйіпкерлер бейнесін сомдау қабілеттерін дамыту. Еңбекқорлыққа тәрбиелеу, жалқаулыққа бой алдырмауға баулу.
Алдын-ала жүргізілетін жұмыс: Суретпен жұмыс. Ертегі кейіпкерлерімен таныстыру.
Қостілдік құрам: ертегі – сказка, пеш- печка, бәліш- пирожки, ұн –мука.
Әдіс –тәсілдер:Көрсету, әңімелеу, түсіндіру.
Қажетті көрнекі құрал:Суреттер
Мотивациялық - қозғаушылқ
Шаттық шеңбері
Аспанда күн ыстық
Ал жерде кім ыстық?
Әке мен шешеміз
Сүйікті тым ыстық.
Жасасын туыстық,
Достық пен тыныштық
Қуыршақ театры : «Масақ» ертегісінің кейіпкерлкері қонаққа келеді. Тәрбиші балаларға суреттегі бидайдың масағын, диірмен суретін, пештін суретін, қапта тұрған ұн суретін, бәліш суретін көрсетіп, оларға түсінік беру.
Шаттық шеңберін қимылмен орындайды.
Балалар қуана қарсы алады.
Ұйымдастырушылқ- ізденістік
Ертеде екі тышқан және дауысы әдемі бір Әтеш өмір сүріпті. Екі тышқанның біреуінің аты Круть, екіншісінікі Верть екен. Тышқандар күніге тек ойнауды, өлең айтып, билеуді ғана біліпті. Ал Әтеш таң атысымен барлығына өзінің әсем дауысымен оятып, бірден жұмысқа кіріседі екен. Сөйтіп, бір күні ауланы сыпырып жүргенде жерден бидайдың масағын тауып алады. Әтеш Круть Вертьтті шақырып, былай депті: -Қараңдаршы, мен нені таптым?
Тышқандар тезірек жүгіріп келіп, былай дейді: О, оны үгіту керек.
Әтеш: Ал оны кім үгітеді?
Круть: Мен емес, - дейді.
Верть: Мен де емес, - деп айқайлайды.
Әтеш: Жарайды, ендеше онда мен үгітейін.
Сөйтіп, Әтеш жұмысқа кірісті. Ал тышқандар болса, би билеп жүреді. Біраздан соң әтеш жұмысын бітіріп, екі тышқанды шақырады.
Әтеш: Крут, Верть қараңдаршы мен қаншама дән үгіттім.
Тышқандар жүгіріп келіп, екеуі бірдей шиқылдайды.
Круть, Верть: Енді дәнді диірменге салып, ұн етіп үгіту керек.
Әтеш: Ал кім көтереді?
Круть: Мен емес.
Верть: Мен де емес.
Әтеш: Жарайды ендеше мен дәнді диірменге салайын.
Сөйтіп, иығына қапты салып алып Әтеш кетті. Ал Тышқандар сол уақытта бір- біріне секіріп ойнайды.
-Мен ұн әкелдім,- деді.
Ал Тышқандар:
-Ай, жарайсың , Әтеш. Енді осы ұнды илеп, пешке салып, бәліш пісіру керек.
Сонда Әтеш: Кім енді илейді? – дейді. Ал Тышқандар болса баяғыша жауап береді.
Тышқандар: Мен емес, мен де емес,- дейді.
Әтеш: Қайтадан өзім жасайтын секілдімін.
Сөйтіп, әтеш ұнды илейді, отынды әкеледі, пешті жақты. Пеш қызып, оған бәлішті салады. Ал Тышқандар сол уақытта уақыттарын жоғалтқан жоқ. Өлеңдерін айтып, би билеп жүрді. Міне бәліште пісті, Әтеш бәлішті үстел үстіне қойды, ал тышқандар болса бірден үстел басына жетіп келді.
Круть: Ой, менің қарным ашты.
Верть: Ох, менің жегім келіп тұр.
Сөйтіп, үстелге отырып алды.
Сонда Әтеш: Тоқтай тұрыңдар, тоқтай тұрыңдар. Алдымен сендер маған масақты кім тапты соны айтыңдаршы?
Тышқандар: Сен таптың,- деп айғайлайды.
-Әтеш: Ал оны кім үгітті?
-Тышқандар: Сен үгіттің.
-Әтеш: Ал кім дәнді диірменге тартты?
-Тышқандар: Тағыда сен,- ақырын айтты.
-Әтеш: Ал кім иледі? Отынды кім әкелді? Пешті кім жақты? Бәлішті кім пісірді?
Тышқандар: Бәрін де сен, бәрін де сен!- деп ақырын айтты.
Әтеш: Ал сендер не істедіңдер, сонда?
Не айтатындарын білмей, айтатын жауаптары болмады. Сонымен Круть, Верть үстелден тұрып кетеді. Ал әтеш болса оларды ұстамады.
Себебі: мұндай еріншек пен жалқауларға бәліш берудің де қажеті жоқ деп түсінеді.
Сұрақ-жауап:
-Балалар сендерге кейіпер соңынан сөздерін қайталап отырған ұнады ма?
- Ал сендер не түсіндіңдер?
Ендеше мақал- мәтел қайталайық:
Жалқаудың жаны тәтті,
Еңбектің наны тәтті.
-Әрине балалар еңбекпен тапқан нан тәтті.
Сергіту жаттығуы
Қанат жаям жалма –жан
Талпынғандай ұшуға
Иіліп келіп, қол созам,
Аяғымның ұшына.
Д/о: «Дұрысын тап»
Шарты: Көрсетілген суреттін атын атап көрсету.
Балалар қуанып, әр кейіпкердің сөзін қайталап отырады.
-Ал оны кім үгітеді?
-Мен емес,-дейді.
-Мен де емес, -деп айқайлайды.
-Жарайды, ендеше онда мен үгітейін.
-Енді дәнді диірменге салып, ұн үгіту керек.
-Ал кім көтереді?
-Мен емес.
-Мен де емес.
-Жарайды, ендеше мен дәнді диірменге салайын.
-Ай, жарайсың, Әтеш.
Енді осы ұнды илеп, пешке салып, бәліш пісіру керек.
-Енді кім илейді?
-Мен емес, мен де емес.
-Менімше, қайтадан өзім жасайтын секілдімін.
-Ой,менің қарным ашты.
-Ох, менің жегім келіп тұр.
-Тоқтай тұрыңдар, тоқтай оұрыңдар. Алдымен сендер маған масақты кім тапты соны айтыңдаршы?
-Сен таптың.
-Ал оны кім үгітті?
-Тағы да сен .
-Бәрін де сен, бәрін де сен.
-Ал сендер не істедіңдер, сонда?
Әрине, ұнады.
Ертегіні қысқаша мазмұнын айтып шығады.
-Ия.
Балалар мақалды қайталап айтады.
Рефлексиялық- түзетушілік
Жаңа сөздерді дұрыс айтуға ұсыныс білдіру.
Балалар ұсынысты қабылдайды.
Күтілетін нәтиже:
Білу: Еңбекқор сөзімен жалқау сөздер айырмашылығын.
Үйрену: Кейіпкер даусын айнытпай салуды.
Меңгеру: Бәліштің қалай жасай алатындығын біледі.
