Балабақша тәрбиешісіне қойылатын талаптар мен міндеттер
Балабақша тәрбиешісі балаларды тәрбиелеуде негізгі рөл атқаратын тұлға болып табылады. Олардың міндеттері мен талаптары оқушылардың жеке дамуына тікелей әсер етеді. Тәрбиеші баланың әлеуметтік, эмоционалдық, физикалық және интеллектуалдық дамуын қамтамасыз етуі тиіс. Әрбір тәрбиеші өз тобының балаларына қамқорлықпен қарап, олардың қажеттіліктерін ескеруге міндетті. Тәрбиешінің ең басты мақсаты - жаңа буынның бойында адамгершілік, құндылықтар мен білім негіздерін қалыптастыру.
Тәрбиеші болу - бұл тек педагогикалық білімді меңгеру ғана емес, сонымен қатар балалармен өзара тиімді байланыс орната білу қабілеті. Балабақшада тәрбиеші тек білім берумен ғана шектелмей, балалардың денсаулығын сақтау, әлеуметтік ортада дұрыс қарым-қатынас жасау, ата-аналармен тығыз байланыста болу мүмкіндігін де ескеруі қажет. Тәрбиешінің әрекеті балаларға үлгі болып, олардың дамуына оң әсер етуі тиіс. Педагогикалық әдептілік тәрбиешінің маңызды қасиеттерінің бірі болып табылады.
Сондай-ақ, тәрбиешінің өзін ұстай білуі, балалармен араласу стилі, әдептілігі - бұл балалардың тәрбиешісіне деген көзқарасын қалыптастыратын элементтер. Тәрбиешілер балаларды жақсы дос бола отырып, олардың дамуында маңызды рөл атқарады. Балалар тәрбиешісіне көп нәрсені үйретуде еліктейді, сондықтан тәрбиеші өзінің мінез-құлқымен, жүріс-тұрысымен, сөйлесуімен балаларға үлгі көрсетуі қажет. Бұл ретте тәрбиелеу тәсілдері әрқашан дұрыс үйлестіріліп, балалардың қабілеттеріне және жеке ерекшеліктеріне бейімделуі қажет.
Тәрбиеші міндеттеріне қатысты талаптар көңіл бөлетін аспектілермен тығыз байланысты. Ол балалармен еркін қарым-қатынас орнатып, олармен шынайы және достықта араласу, педагогикалық шеберлікті үнемі дамытуы тиіс. Арнаулы білім алумен қатар, тәрбиеші педагогикалық шеберлікті қолдана білуі және әр сабаққа тыңғылықты дайындалуы қажет. Осылайша, тәрбиеші өз кәсібіне деген жауапкершілікті сезінуі және балаларға қамқорлық жасауға ерекше мән беруі тиіс.
Балабақша тәрбиешісіне қойылатын талаптар мен міндеттер
Бала тек адамның жеке басының тікелей тиегізетін әсері арқылы ғана тәрбиеленеді. Балабақша тәрбиешісі баланы жан-жақты дамытып тәрбиелеуде, өмірге, ең-бекке даярлауда педагогикалық білімі мен тәжірибесін қолдана білетін, өз ісіне жаупты қадірлі қогамдық міндеттерді атқарады.
Балабақша тәрбиешіснің міндеттері: баланы дұрыс тәрбиелеуді қамтамасыз ету; өз тобындағы әрбір бүл-діршіннің қызығушылығына, қажетіне ұқыптылықпен, қамқорлықпен қарау; баланың денсаулығын сақтауға, қогрғауға байланысты дәрігер талабын орындау; балаларды отбасында, балабақшада тәрбилеу мәселелері туралы ата-аналармен жұмыс жүргізу; қалалық, облыстық әдістемелік бірлестіктерде, балабақшада педагогикалық кеңесжұмысына қатысу; өз жұмыстары туралыжоспар құру, есеп беру, әрбір саббақта ұқыпты дайындалу.
Тәрбиеші жас ұрпақтың бойына тәрбиенің алғашқы негіздерін қалыптастыра алатын, адамгершілігі жоғары, мәдениетті, ғылым жетістіктерін бағалай алатын, әдебиет пен өнердің, техниканың даму жайын жақсы білетін, оны түсіндері алатын адам болу керек. Оның мәдениеттілігінің көрсеткіші – әдептілігі, қоғамдық орындарда өзін сыпайсы, еркін, ортаға лайлықты ұстай білуі, өнегелі тәртіпті, адамдармен өзара сыйластыққа, адалдыққа негізделген қарым- қатынасы. Ондай тәрбиешіні балалар жақсы көреді, сыйлайды, кұрметтейді, оған жақын жүргісі келеді, оның балалар арасында беделі зор болады.
Тәрбиешінің жеке басының үлгісі- жас ұрпақ тәрбиесінде оң әсерін береді. Өйткені балалар тәрбиешіге барлық жажағынан еліктейді. Сондықтан ол үнемі жинақты, таза, ұқыпты болуына мән беруі қажет. Бала еліктегіш болғандықтан, жақсыны да, жаманды да тез қабылайды. Тәрбиеші балалардың жақсы досы болуы керек. Алайда баланы екркелетуге сақтықпен қараған жөн. Бір баланы еркелету басқа балалардың қызғанышын тудырады. Дегенмен, балаларды еркелеу де қажет.
Тәрбиешіге қойлайтын талаптар:
1. Тәрбиеші ең алдымен өзінің мінезін, жүріс- тұрысын жөнге салып, балалар іс- әрекетін дұрыс ұйымдастыра білуі керек.
2. Арнаулыбілім, білік пен іскерлік- дағдыны менгеруі тиіс.
3. Баламен еркін, жақын тарта сөйлесе біліу керек.
4. Ол өзініңқөзқарасымен, ым- ишарасымен де өз ойын балаға жеткізіп, түсіндіре алуы қажет.
5. Кейде әзілдесіп, тиісті жерінде қатал талап қоя білуі керек.
6. Тәрбиешісінің әрбір қимылы, жүріс- тұрысының өзі балаларға өнерге, тәлім- тәрбие берерліктей болуы тиіс.
Тәрбиешісінің педагогикалық шеберлігі тәрбие жмысының әрбір кезеңінде не істейтінін, не үшін істейтінін, қандай нәтижеге жеткісі келетінін саналы, анық және дәл білуіне байланысты болмақ. Шебер тәрбиешінің бөлмелерді педагогикалық және эстетикалық талаптарға сай жабдықтауы, тәрбие жұмысына қажетті көрнекі құралдарының түгел болуы, олардың өз орнында тұруы жемісті еңбек етуге жағдай жасайды. Тәрбиешінің негізгі қасиеттерінің бірі- педагогикалық әдептілік. Педагогикалық әдептілік бала психологиясын және оның жас ерекшеліктерін жете білуіді талап етеді. Әдептіліктің қайнар көзі- балаларды сүю және қадірлей білу. Тәрбиеші қызыметінің ерекшелігі: педагогтік әдепті игеру, ықылыспен еңбек ету, кәсіби шеберлікті үнемі шындап отыру.
