Құстардың қысқы тіршілігі
Бұл материалда балалардың қыс мезгіліне арналған құстардың тіршілігі жайлы білімін арттыруға арналған түрлі әдіс-тәсілдер ұсынылады. Қысқы табиғаттың ерекшеліктерін көрсетіп, балалардың экологиялық білімін кеңейту басты мақсат болып табылады.
Сабақ барысында балалар қыс мезгілінде табиғатта болып жатқан өзгерістер жөнінде қызықты мәліметтер алады. Әсіресе, құстардың қысқы тіршілігі туралы айтып, олардың қалай өмір сүретіні және қоректенуі жөнінде ақпарат беріледі. Бұл тақырып балалар үшін тек білім емес, сонымен қатар, құстарға деген сүйіспеншілікті арттыруға мүмкіндік туғызады.
Мысал ретінде, балаларға сұрақ-жауап әдісі арқылы белсенді түрде сабаққа қатысуына мүмкіндік жасалады. «Қыста қандай құстарды көресіңдер?» деген сұрақ арқылы оларды бақылауға және есте сақтауға ынталандырады. Әрбір дұрыс жауап үшін қошемет танытып, балалардың белсенділігін арттыра түседі.
Сабақтың соңында қорытынды жасап, «Біз құстарға қалай қамқорлық жасай аламыз?» деген сұраққа жауап іздеу ұсынылады. Мұндай сауалдар балалардың қоршаған ортаға деген жауапкершілігін сезуге және ерекше құрмет көрсетуіне септігін тигізеді. Осылайша, қысқы тіршілік туралы сабақ білім мен сезімдерді біріктіреді.
Тақырыбы: Құстардың қысқы тіршілігі.
Мақсаты:1\Балалардың қыстағы табиғат ерекшелігімен өзгерістер туралы білімін кеңейту.
2\Балалар қыс кезіндегі құстар туралы түсінігін кеңейтіп,құстарға қам-
қорлықпен қарауға және еңбек сүйгіштікке баулу.
3\Табиғатты аялай білуге тәрбиелеу.
Көрнекілік: суреттер.
Әдіс-тәсіл:сұрақ-жауап
Сабақ барысы:Балалар,қане,бәрің ортаға жиналып,шеңбер бойына тұра
қойыңдар,әуелі қоршаған ортамен,одан соң бір-бірімізбен,апайлармен
амандасайық.
Армысың,Алтын күн!
Армысың,көк аспан!
Армысың,асыл жер!
Армысың,жан досым!
Сәлеметсіздер ме апайлар?
Балалар,біз шеңбер бойына жиналып,бір-біріміздің қолынан ұстағанда
нені сезіндік?
-Достық,жылулық,бәріміз бірге екенімізді.
-Жақсы балалар,дұрыс айтасыңдар.
-Балалар!Жылдың неше мезгілі бар?
-Төрт.
-Қазір жылдың қай мезгілі?
-Қыс мезгілі.
-Қыс мезгілі екенін қайдан білдіңдер?
Қыста қар жауады,адамдар жылы киінеді,күн суытады,боран,аяз болады.
Адамдар мен құстар,аңдар барлығы қысқа дайындалады.
- Балалар саяхатқа шыққыларың келе ме?
-Иә,келеді.
-Ендеше бәріміз тақтаға қарайық.
-Нелерді көріп тұрсыңдар?
-Құстарды.
-Сауысқан,қарға,торғай.
Мұғалім:Кім қандай құстың дауысын келтіре алады?
Сауысқан:саңқылдайды.
Қарға:қарқылдайды.
Торғай:шиқылдайды.
Мұғалім:Ал,балалар,ойнайық,
Ойнайық та,ойлайық.
Қандай жұмбақ болса да,
Шешпей оны қоймайық.
1\Талдан талға секіріп,шиқылдаған қандай құс?
Торғай,торғай,торғайсың
Таяу келіп қоңғайсың.
Жем шашайын тойып ал,
Сонда аязға тоңбайсың.
2\Қонып алып жарға,қарқылдайды\қарға\
Мынау қара қарғалар,
Желде жүріп жоғалар.
Тамақ тапса қарқылдап,
Таппаса ұшар жалпылдап.
3\Өзі сақ,өзі ұсақ,
Шықылықтап тұрмайды.
Құйрығы ұзын,өзі бұтақтан бұтаққа ауысқан
Бұл қандай құс?
Ала қанат сауысқан,
Жауыр атқа жабысқан.
Ойда жауыр көрінсе,
Ойбайлатқан сауысқан.
Балалар,енді осы қыстап қалған құстармен патшалығына аттанайық.
Мына суреттерден нелерді көріп тұрсыңдар?
-Үй құстары.
-Құс екенін қайдан білдіңдер?
-Құстардың қанаты бар,қанаттарын қағып ұшады?
-Құстардан басқа ұшатын жәндіктер бар ма?
-Көбелек,ара,қоңыз,маса.
-Алдарыңа қараңдаршы құстар пішінін құрастырып жасау\торғай\.
Сергіту сәті.: Қане,қанат,жазайық,
Құстай болып ұшайық.
Ұшып-ұшып алайық,
Орнымызға қонайық.
Дәптермен жұмыс.
1\Т.Нұрмұхановтың "Тоңбайды"өлеңін оқу.
Бұл өлеңде не туралы айтылған?
Өлеңде қатаң қыс туралы,қаз бен үйрек туралы айтылған.
2\.Суреттегі қыстап қалатын құстарды дөңгелектеу.
Ойын"Ұшты-ұшты ".
Құстарды атасам ұшасыңдар,басқа заттарды атасам шапалақтайсың
дар,жеңілген бала өлең айтады.
Қорытынды:Балалар,сабақ не жайлы болды?Құстарға қандай қамқорлық
жасар едіңдер?
