Табиғат-Ана: балабақшадағы оқу іс-әрекеті
Дәл осы оқу іс-әрекетінде балалар табиғаттың маңыздылығын жете түсініп, оны қорғаудың қажеттілігін сезінеді. "Табиғат-Ана" тақырыбы арқылы тәрбиеші Сисенбаева Р.Т. балаларды адамгершілікке, табиғатқа қамқорлықпен қарауға және оған сүйіспеншілікпен қарауға тәрбиелейді. Оқу барысында балалардың сөздік қорын молайтып, есте сақтау қабілетін дамытады.
Оқу іс-әрекеті барысында балалар табиғаттың алуан түрлілігімен танысады, онда тіршілік ететін жәндіктер мен жануарларды зерттейді. Тәрбиеші балаларға табиғатты қалай қорғау керек деген сұрақтарды қоя отырып, олардың ойлау қабілетін арттырады. Балалар слайдтармен жұмыс істеп, жұмбақтар шешіп, табиғат туралы өлеңдер мен мақал-мәтелдер айтады.
Оқу іс-әрекетінің басты мақсаты - балаларға табиғаттың бірігіп өмір сүрудің, адам мен табиғаттың бірлігі туралы түсінік беру. Тәрбиеші балаларға сұрақ қойып, олардың жауаптарын тыңдап, тақырыпқа қызығушылығын арттыра түседі. Сонымен қатар, әр түрлі көрнекіліктер мен ойындарға арқау болатын әдістерді қолдана отырып, оқу процесін қызықты және тиімді етеді.
Оқу іс-әрекеті барысында балалар тек табиғатты емес, сонымен қатар өздерін, өз маңыздылығын сезіну арқылы өз-өздеріне де сенімділік артады. Бұл процесс балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік туғызып, табиғатпен болуы тиіс қарым-қатынасын тереңдетуге көмектеседі. Тәрбиеші балаларға табиғатты сақтаудың қаншалықты маңызды екенін көрсете отырып, оларды жауапкершілікке тәрбиелейді.
МКҚК «Айгөлек» балабақшасы
«Табиғат-Ана»
Тәрбиешісі:Сисенбаева Р.Т.
Білім беру саласы:Әлеуметтік орта
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекет:Қоршаған орта
Тақырыбы: «Табиғат-Ана»
Мақсаты: «Табиғат,адам-егіз,бір-бірінсіз күні жоқ»мағынасын түсіндіру.Табиғаттың құндылығы мен маңыздылығы туралы түсінік беру.
Дамытушылық:Есте сақтауқабілетін дамыту,сөздік қорын молайту.
Тәрбиелік мәні:Адамгершілікке,табиғатқа қамқорлықпен қарауға,сүйе білуге тәрбиелеу.Өлеңдер,мақал-мәтел,тыйым сөздер,нақыл сөздер,жұмбақ шешу арқылы ойлау қабілетін жетілдіру,адамгершілікке,достыққа баулу.
Сөздік жұмыс: «көрік»
Көрсету,әңгімелеу,сұрақ-жауап,ойын түрлері әдіскерлік тәсіл ретінде қолданылады.
Көрнекілік:слайд,табиғи материалдар,суреттер.
Мотивациялық қозғаушы
Ұйымдастыру-ізденушілік
Рефлексивтік -түзетушілік
Балалар қонақтармен сәлемдесіп,шаттық шеңберіне жиналу.
Шаттық шеңбер
Армысың шапағатты күніміз
Армысың мейірімді жеріміз
Армысың табиғат анамыз
Келді сізге өзіңіздің балаңыз!
Сүйейік,табиғатты аялайық
Бізде одан жақсылықты аямайық
Қайырлы таң достарым!
Сәлематсыздарма қонақтар!
Балалар,бір жылда неше мезгіл бар?
Төрт мезгілді кім атап береді?
Қазір жылдың қай мезгілі?
Күз мезгілінде неше ай бар?
Күз мезгілінің айларын кім атап береді?
Күз мезгілінің қандай ерекшеліктері бар?
-Балалар,мен жұмбақ жасырғым келіп тұр,мұқият тыңдаңдар.
Слайд:Жұмбақ шешу
Бір жерінде қыс,
Бір жерінде көктем,
Бір жерінде жаз,
Бір жерінде күз,
Керемет алып неткен
Міне,мынау жер шары.
Піішіні дөңгелек,жәй айналып тұрады.Жер бетінде адамдар,жәндіктер,құстар,
ағаштар,гүлдер,төрт түлік мал бәрі мекен етеді екен.
Бәрін бір сөзбен не деп атаймыз?
Табиғат дегеніміз не?
Табиғат нешеге бөлінеді?
Қандай болып бөлінеді?
Тірі табиғатқа нелер жатады?
Өлі табиғатқа нелер жатады?
Балалар сұрақ қояды:
Айсұлу:Жерді,күнді,суды,
ауаны,тіршілік көзі дейді,сол рас па?
Жауап:Адамдар,жануарлар,
жәндіктер,құстар,құлан да,
жылан да,төрт түлік малдың
бәрі де жерді мекендейді.
Олар өз заңдылықтары бойынша тіршілік етеді.
Айзада:Аяғы жоқ,қолы жоқ,жылан қайтып күн көрер?
Жауап:Жылан бауырымен жорғалап,ысылдап дыбыс шығарып күн көрген.Әуен тыңдап,ешкім тиіспесе би де билеп берген.
Слайд:Бауырмен жорғалаушы
Балалар:Жыланның қимылын
Адина:Құйрығы жоқ,жалы жоқ,
құлан қайтып күн көрген?
Жауап:Құлан да табиғаттың
бір бөлшегі ,ол орманды мекен етеді.
Слайд:Жабайы аңдар
Сұлтангерей:Жабайы жыртқыш аңдар неге керек,
оларды қуып жіберейік.
Жауап:Ойланайық балалар!
Өзені мен көлі жоқ,шөбі жоқ,
аңы мен құсы жоқ тып-тыныш
орман сендерге ұнай ма?
Балалар:Ұнамайды
Слайд: «Тамаша табиғат»
Әрине,міне мына табиғат әлеміне қарайықшы.
(әуен дыбысын тыңдау судың
сылдыры,құстың үні,ну орман
ағып жатқан мөлдір тұнық су.
Қандай керемет табиғат!
Адамның өзі табиғат пен Жер-
Ананың перзенті.Жер-Ананы сүйе білу оны аялау адамның азаматтық борышы.
Слайд:Ал,табиғатты қорғау дегеніміз ауаны ластамау.
Балалар,табиғат туралы кім
Тақпақ біледі?
Нұрсауле:Табиғаттың асылын
Жиып-теріп бағалап
Қызыл кітап ішіне
Енгіземін даралап.
Айбек:Түйіп айтар сөзіміз
Табиғаттың панасы
Біздің мына өзіміз
Адамзаттың баласы.
Ақсұңқар:Ағаш өзін қиғанды
Ат сияқты тебе алмас
Гүлде жұлқып жұлғанды
«Неге өйтті?»-деп сөге
Алмас.
Камила:Табиғат-сұлу мекенім
Өзіңді пана етемін
Саяңда өсіп ер жетіп
Биікке самғап
Жетемін
Көрініс: «Алма ағашы мен
адам»
Тәрбиеші:Балалар,бізге біреу келе жатқан сияқты,тыңдайықшы(сыбыр- лап сөйлеп алма ағашы шығады)
Алма ағашы:Иә,мен ағашпын,жәй ағаш емес,алма ағашымын.Жерден нәр аламын,тамырым менің тереңде.
Адам:Ой,мына алма ағашы керемет екен,алмасын теріп алайын.
Алма ағашы:Ей,адамзат,мен шөлдеп тұрмын,маған су құйып кет.
Адам:Менің қолым тимейді,
Алма ағашы:Адамзат мені сыйламағаның,,өзіңді сыйламағаның ғой.Қандай қатігез,өзгергіш едің? Шіркін, су болса ғой,кеуіп,күннен-күнге қурап барамын.Адамдарға не болған?Ертеңін ойламағаны ма?
Бала:Ағаш саған не болған? Дәмді алмаларың қайда?
Алма ағашы:Мен қураған алма ағашымын,жеміс бере алмаймын.Маған адамдар күтіммен қарамайды.
Бала:Кешір,мәуелі,киелі ағаш,кім саған су құйып баптаған.Біз енді алманы қайдан аламыз?Кешір,мен саған көмектесем.Қазір су құяйын,топырағыңды қопсытайын,сен тірі табиғатсың.
Алма ағашы:Рахмет,адамзат,сен қайырымды жан екенсің.Ой,шөлім қанды ғой,қандай салқын су,тірілдім ғой .
Ойын: «Жақсы,жаман»
Шарты:Балалар,жақсы сөздер айтқан кезде қолдарын шапалақтайды,ал ұнамсыз сөздер айтқан кезде алдарындағы суретті көрсетеді.
Шығармашылық
Ұжымдық жұмыс:Балалардың табиғи материалдардан табиғат көрінісін бейнелеуі.
Слайд:Сергіту сәті
Балалар,кім мақал-мәтел,нақыл сөз,тыйым сөздер біледі.
Мақал-мәтел:
Әли:Адамға үш нәрсе көрік береді.Шөл далада қазылған
құдық.
Салынған көпір,жол бойына
егілген ағаш.
Мұхаммед:Жер сәні-ұшқан құс,жүгірген аң,аққан су,ну
орманы.
Ел сәні-өркендеп өскен ұл мен қыз.
Нақыл сөздер:
Фатима:Таулы жер бұлақсыз болмас,
Сулы жер құрақсыз болмас.
Сұлтангерей:Сулы жер-нулы жер.
Бұлақты жер-құрақты жер.
Слайд: Тыйым сөздер
Жалғыз ағашты кеспе
Суға түкірме
Сусыз өмір жоқ.
Тәрбиеші:Табиғат тіршіліксің тұнып тұрған!
Сен күнсің көтерілген күліп қырдан!
1-бала:Сен көлсің!
2-бала:Сен ормансың!
3-бала:Сен бұлбұлсың!
4-бала:Сен жарықсың!
5-бала:Сен жерсің!
6-бала:Сен гүлсің!
7-бала:Сен ауасың!
8-бала:адамсың!
9-бала:Сен күнсің!
10-бала:Сен құссың!
11-бала:Сен жерсің!
12-бала:Сен анамсың!
Барлығы:Бәрі менің өмірім сен сыйлаған!
Тәрбиеші:Иә,табиғат тұтас әлем.Біз табиғаттың бір бөлшегіміз.Бәрі де жер бөлшегін мекен етеді екен.Оны біз Отан дейміз.Өз Отаныңның тауы да,тасы да ыстық.Біздің Отанымыз-Қазақстан.
Табиғат біздің анамыз,
Анаға пана боламыз!
Рахмет балалар,осымен оқу іс-әрекетіміз аяқталды.
Балалардың шаттық шеңберге жиналуы.
Бір жылды төрт мезгіл бар
Қыс,көктем,жаз,күз
Күз мезгілі
Күз мезгілінде үш ай бар
Қыркүйек,қазан,қараша
Күн салқындайды,жапырақ-
тар сарғайады,құстар жылы жаққа ұшып кетеді.
Жер шары
Табиғат
Бізді қоршаған орта
Табиғат екіге бөлінеді
Тірі табиғат және өлі табиғат
Адам,жануарлар,құстар
өсімдіктер
Тау,тас,ауа,күн
Сұраққа-жауап беру.
Балалардың дыбыстауы
Балалардың түсіне білуі
Қолдарына ұстап көруі
Балалардың«Көбелекте
Балалардың дыбыстай білуі
Балалардың тақпақтарын айта білуі
Балалардың көрініске қатыса білуі
Ойынға қатыса білуі
Балалардың табиғат көрінісін бейнелеуі
Қимылмен орындау
Мақал-мәтел,нақыл сөздер,тыйым сөздер айта білуі
Балалардың тілектері
Оқу іс-әрекетін қорытындылау
Күтілетін нәтиже:
Білуі керек: жәндіктер туралы білуі
Болуы керек: есте сақтау қабілеті
Қолынан келуі: мүсіндей,бейнелей,құрастыра білуі
