Ақылды достар
«Ақылды достар» - бұл жас жеткіншектерге арналған тамаша әңгіме, онда табиғаттың сұлулығы мен достықтың маңыздылығы ерекше баяндалады. Ерте, ерте ертеде бір жасыл орманның ішінде тамаша өмір сүрген достардың оқиғасы ұшқындатады. Олардың әр күні шаттық пен мейірімге толы, ал олардың достығы ешқашан үзілмейді.
Темирлан, Мая және Вилла достары таңертең орманға серуендеуге шығады. Әрқайсысының жүректері қуаныш пен махаббатқа толы, олар табиғаттың сұлулығынан ерекше әсер алады. Бірақ бір күні орман тыныштығы бұзылып, гүлдер мен шөптер зақымдалады. Достар бұл жағдайды қолдарына алып, табиғатты қорғауға белсене кіріседі.
Қуанышбек, шегіртке, өз мінезімен жұпталып, ормандағы құндылықтарды елемейді. Олар достарына мейірім көрсетпей, табиғатқа зиян келтіреді. Темирлан, Айда және Аманжан оларды тәртіпке шақырып, табиғаттың сұлулығын қорғауға тәрбиелейді. Олардың арасындағы даулар мен түсінбеушіліктер арқылы сюжет дамып, достықтың маңыздылығы ашылады.
Шигіртке мен достары жарыс ұйымдастырып, оларды ақылға келтіру үшін ерекше жоспар құрады. Тиісті сабақтарды алғаннан кейін, шегіртке өз мінезін өзгертеді, табиғатты қорғау және достарымен тату болу туралы уәде береді. Осылайша, оқиға қаншалықты маңызды әрі қызықты болса да, жалғасын тапқан мейірімділік пен жауапкершілікті насихаттайды.
«Ақылды достар»
Автор: Айкоркем
Ерте, ерте ертеде тау етегінде ауасы жұпар исі аңқыған жасыл орманда жұбы жазылмаған мая арасы, Вилла арасы және еңбекқор коңыз бейбіт ғұмыр кешіпті. Олардың әр күні шаттыққа, мейірімге толы болатын:
Темирлан/Мая/: Ой, күн қандай керемет, ауа қандай таза, жұта бергің келеді.Әй, әй, сәлематсыздарма көк аспан, биік тау, жұпар исі аңқыған жасыл орманым.
Айда. Данияр./Вилла/ Сәлематсыз ба достым. Расында күн керемет екен, жүр серуендеп кайтайық Мая достым .
Темирлан: Жүр ендеше / екеуі бырге ұшып кетеді/,/ әдемі гулдер, жасыл шөптер арасында серуендейді, олар жұлынған гүлді, тапталған көк шөпті көреді/
Вилла достым, мына әдемі, жазықсыз өсімдіктерге кім тиді екен?
Айда. Данияр: Иа, достым аяусыз жұлыпты, таптапты.
Аманжан./Жасыл қоңыз/ Ой, ой добымды әзер домалатип келемін, ауырлап кетты. Сәлематсыздарма достар!
Темирлан. Айда. /екеуі бірге/: Амансын ба достым, мына гүлдерді кім жұлып , орман тыныштығын бұзған кім?
Аманжан: Білмеймін, көрмедім, мен таң атқаннан доп жасап, жан- жағыма назар аудармаппын.
Қуанышбек./ Шегіртке/ Трям, трям, тря-ля-ля, /секіріп ,әндетіп гүлдерді жұлып лақтырып қоңыздың добын теуіп жібереді мысқылдап күліп/
Аманжан. Ренжіп, мұның не ақымақ, мен еңбектеніп жасадым емес пе? Ей ақымақ /қамығып мұңаяды/
Темирлан. Бүл не деген берекесіздік, сен екен гой жазықсыз гүлдерді жүлған, олар қиналып жатыр.
Айда. Данияр.Аямадын ба? Ақымақ неме досыма неге тидің?
Қуанышбек: Әндете, несіне аяймын, олар жансыз гүлдер гой, допты тағы да жасап аласын. /әндетіп, шөпті таптап гүлді жұлып кете барады.
Темирлан. Айда. Данияр: Бұған не істесек екен? Бұрын мұндай тәртіпсыздік быздың орманда болмаушы еді.
Аманжан: /жыламсырап/ қайран добым ай , осынша еңбегім зая кетті ау. Енды кайтадан жасауым керек.
Темирлан: Таптым, таптым шегірткені калай жөнге салу керектігін, біз оны би алаңына шақырайық, онда жарыс ұйымдастырып, шегірткені өрмекші досымыздың торына түсіреміз! Сонда оған ақыл кіреді.
Бәрі бірге: Кеттік ендеше! /Бәрі бірігіп шегірткеге келеді/
Қуанышбек: Әй сендер не іздеп жүрсіңдер, мен сияқты, сайран салып жүрмейсіндер ме, мына гүлдер , шөптер, орман тыныштығы неге керек сендерге мен айғайлап бүлдіріп, шулап жүргенді ұнатамын. Мына өмірде сайраңдап қалыңдар, ертең күз келеді, бәрі бітеді.
Темирлан: Шегіртке, сен би билеп білесің бе?
Қуанышбек: Әрине би деген тәйірі менен қалды емес пе? Менімен жарысқыларың келе ме? / мысқылдап күледі/
Темирлан: Ендеше, жарысайық, би алаңына жүр. /Бәрі бірге билеп жатқанда шегіртке ормекші торына қүлап түседі/
Қуанышбек: Ойбаййй құртқарыңдар, қүтқара көріңдер.
Темирлан: Біз сені қүтқарамыз , сен бірақ уәде бер, енді орман тыныштығын бұзбаймын, гүлдерді , шөптерді жұлып таптамаймын, достарға орынсыз тиіспеймін де.Қуанышбек: Гүлдерді жұлмаймын, достарыма орынсыз тиыспимын, құтқара көр енды достарим сіздерді еш ренжітпеймін, ақылды боламын.Достары барлығы : тордан шығарыпалады. Кел достасайық деп колдарын алады.
Бәрі бірге: Тату доспыз бәріміз
Ән салайық бірге біз
Достықты біз сақтайық
Ажырамас ыргеміз.
Айкөркем /Автор/ Осылайша жасыл орманда мейірімге толы өмір әрі қарай жалғасын тауыпты. Сіздер де кішкене бүлдіршіндер достарыңды ренжітпеңдер әрқашан тату болыңдар.
