Халық ауыз әдебиетінің балалар тілін дамытудағы маңызы
Халық ауыз әдебиеті – халқымыздың мол мұрасы, ғасырлар бойы жинақталған даналық, өнеге. Балалардың тілін дамытудың тиімді жолдарының бірі – осы ауыз әдебиетін қолдану. Халық ауыз әдебиеті арқылы үшiншi қолға алғандай, ізгілік, отаншылдық, әділдік секілді қасиеттерді бойына сіңіріп, таланттарын дамыту – мектепке дейінгі кезеңде маңызды.
Мектеп алды даярлық топтарында балалардың тілін дамыту үшін, олардың жас ерекшеліктеріне сай түрлі ойын өлеңдері мен жұмбақтарды қолдану барынша тиімді. Тілдерін шыңдап, сөйлеу мәдениетін қалыптастыру мақсатында, ең алдымен, қарым-қатынас дағдыларын меңгертуде халық ауыз әдебиеті құралдарының орнын тигізбес бұрын, балаларға қызықты, ойын арқылы жүзеге асырылатын әрекеттер ұсынылады.
Ойын барысында балалар өздерінің ой-өрістерін кеңейтіп, қиялдай білуге, ұшқырлық танытып, тілдерін дамытуға мүмкіндік алады. Жаңылтпаштар мен жұмбақтар, мысалы, «Есет атам ет асатар» немесе «Тарпаң-тарпаң тарбиған» сияқты шығармалар балалардың сөйлеу жылдамдығын арттырып, еркін сөйлеуіне көмектеседі. Ауыз әдебиеті – ұлтымыздың алтын қазынасы, баланың дүниетанымын кеңейтіп, оның санасына жақсы әсер етеді.
Бала тілін дамытуда мақал-мәтелдердің рөлі зор. Мақалдар оқып, оларды түсіндірген кезде, балаға терең ойды кратко, айқын айтып берудің маңыздылығын түсіндіру қажет. Осылайша, бала өз белсенділігін арттырып, сөздік қорын байытады. Мектепке дейінгі кезеңде тұрмыс-салт, батырлар туралы ертегілерді қолдану арқылы, балалардың қиял-ғажап әлеміне енуіне мүмкіндік туғызып, әрі шығармашылық қабілеттерін дамыта аламыз.
Сондықтан халық ауыз әдебиетін насихаттап, балаларды оған қызықтырып, тілді дамыту жұмыстарын жан-жақты жүргізу – бала болашағының негізі болып табылады. Біздің міндетіміз – ұрпақ тәрбиесінде халық мұрасын ұтымды пайдаланып, баланың жан-жақты, білімді, мәдениетті болып қалыптасуына ықпал ету.
