Федора әжей қонақта

Тақырыбы: «Федора әжей қонақта»
Мақсаты:
-Тақырыпқа сай сөздік қорын кеңейту, мәңерлеп сөйлеу мәдениетін, ойлау қабілеттерін дамыту.

• Балалардың белсенді сөздік қорына сервиз, форфорлар сөздерін еңгізу.

• Балалардың сабақ тақырыбына байланысты сөйлеу тілін, берілген сұраққа толық жауап бере білуін, өзінің ойын жеткізе білуін, қызығушылығын арттыру.

• Балаларды ТРИЗге байланысты жұмбақтарды құрай білуге үйрету.

• Балалардың ыдыс- аяққа деген көзқарасын, ұқыпты да таза ұстау қабілетін тәрбиелеу.

Алдын- ала жұмыс:

• Дастарқан жаю және тамақтанубарысында ыдыстарды көріп байқау.

• Суреттегі ыдыс түрлерімен танысып көру.

• К.Чуковскийдің «Муха- Цокотуха», «Федораның қайғысы», орыс ертегілері « Түлкі мен тырна», ағайынды Гриммдердің «Аяқ ботқасы», Д Харисаның «Иван Иваныч Самауыр», «Алтын кілт» ертегісі туралы шығармаларымен таныстырып оқу.

• Ертегілерге арналған сүреттерді көріп, танысу.

• Ойындар: «Неде не?», «Керісінше», «Төртінші артық», «Қандай айырмашылық бар?».

Әдістері мен тәсілдері: тосынсый, дидактикалық ойындар.
ТРИЗ әдістері: модель бойынша жұмбақтар құрау.
Жандандыру: «Уақыт машинасы».
Сөздік жұмыс: сервиз, дастарқан жаю.
Оқу іс- әрекеті

Баяу музыка ойнап тұрады.
Тәрбиеші: Қане балалар, қонақтарымызбен амандасайық
«Сәлеметсіздер ме!»
Ал енді балалар шаттық шеңберге тұрып қуанышымызды жеткізейік
«Біз қандаймыз, қандаймыз
Шұғылала таңдаймыз
Күлімдеген күндейміз
Ренжуді білмейміз
Қуанамын күнде
Қуанасын сенде
Қуанайық достарым
Арайлап атқан күнге»
Осы уақытта Федора айқайлап жылап кіреді.
Федора: Ойбай, неткен қайғы, неткен қайғы!
Тәрбиеші: Не болып қалды? (Федораға қарап)
Неге сіз біздің сабағымызға кедергі келтіріп, кіріп келдіңіз?
Федора: Сендер мені танымадындарма? Мен Федорамынғой.
Тәрбиеші: Балалар, сендер Федора деген кім екенің білесіңдерме?
Ол неге жылап тұр? Ол ауырып қалдыма?
Федора: (жылап тұрып) ой мен ыдыстарымды жумадым, жуғанды ұнатпадым, ал олар болса орманға қашып кетті, иә көрініп тұр, мен кәртейдім, жылдам жүгіре алмаймын- шарщадым, өзімнің ыдыстарымды таба алмадым.
Тәрбиеші: - енді не істейміз? Әжейге қалай көмектесеміз?
Тәрбиеші: Балалар қане ойланып көрейікші, ыдыс қайда қашып кетуі мүмкін?
Ал ыдыстар мүмкін ертегідігідей ме әлде нағыз ба екен ? Мүмкін ертегі ыдыстары Федорадан басқа ертегіге қашып кеткен шығар?
Тәрбиеші: Басқа қандай ертегілерге барулары мүмкін, қалай ойлайсындар?
Тәрбиеші: Балалар қалай ойлайсындар бәлкім
Пушайман Федора ертегісімен осы сөреде басқа да ертегілер турса ше ? Мысалы : Буратиноның оқиғасы –Алтын кілт , Біздің ыдыстарымыз мүмкін сол ертегіге кетіп қалған шығар , және кімге айналып кетті екен?
-Қалай ойлайсындар . самауыр бұл ертегіде кімге айналуы мүмкін ?
Естеріне түсіріндерші ; Самауырын Федораның Қайғысында қандай болып еді ?
Тәрбиеші: Осы суреттеу « Алтын кілт « ертегісінде кімге ұқсайды ?
Тәрбиеші : Федораның қай ыдысы Буратиноға
Айналып кетүү мүмкін ? Қай ертегі Буратиноға
ұқсас?
Тәрбиеші: Мальвина неге ұқсайды?
-Қандай ұқсастығы бар?
Тәрбиеші: Көрдіндерме балалар Федораның ыдыстары басқа ертегіге қашып кеткен екен ,
Ал оларды қайтару үшін бізге енбектену керек
екен,
Тәрбиеші:Федора, ал сен ыдыстарын неден жасалғаның білесің бе?
Федора: Әрине білемін, қазір сендерге айтып
беремін, Бірақ, балалар маған көмектесесіндерғой
Федора:Нан салғыш пластмассадан жасалған
Орысшасы қалай?
Стақан шыныдан жасалған
Орысшасы қалай?
Гүл салғыш хрустальдан жасалған
Орысшасы қалай?
Қасық ағаштан жасалған.
Орысшасы қалай?
Пышық болаттан жасалған.
Орысшасы қалай?
Шаңышқы темірден жасалған.
Орысшасы қалай?
Кастрөл алюминнен жасалған.
Орысшасы қалай?
Құмыры саздан жасалған.
Орысшасы қалай?
Боқал фарфордан жасалған.
Орысшасы қалай?
Самауырын мыстан жасалған.
Орысшасы қалай?

Тәрбиеші: Балалар ,Федора өз ыдыстарын жақсы көре ме екен, соны тексеріп көрейікші. Федораға жұмбақ жасырайық. Сендер жұмбақ құрастыра аласындар ма?Сендерге үйретейінбе?
Тәрбиеші: Қанеки балалар ,самауырын тұралы жұмбақ құрастырып көрейік.
Ал сен Федора отыра тұр, демал.
Тәрбиеші:-Ол қандай?Қандай белгілері бар?
-Оған не ұқсайды?
-Түсі қандай?
-Пішіні қандай?
-Қандай дыбыс шығарады?
Қорытынды:
Домалақ, шардақ Карабас – Барабас сияқты
Жылтыр,сары алтын тәрізді,
Пышылдайды жылан сияқты.
Тәрбиеші:Қане Федора жұмбақтын жауабын
тапшы.Өз ыдысынды таныдын ба?
Федора: Әрине жауабын таптым. Бұл менің самауырыным ғой.
Тәрбиеші: Ал балалар тағы кім қандай жұмбақтар біледі ыдыс- аяқ туралы?

Сергіту сәті
Тәрбиеші: Енді балалар, біздің де ыдыс сияқты болуға уақытымыз келді.
Қанеки көрелік шеңберге тұра қалайық. (музыка ойнап тұрады).
Тәрбиеші: - Үлкен шыныдан жасалған шәйнек (айналады).

- ал форфорлы боқалдар (бір тұрып, бір отырады) өте нәзік бейшаралар.

- өте нәзік форфорлы кішкене тәрелкелер тиіп қалсақ сынады.

- Міне күміс қалақтар басы жіңішке ұзын таяқта.

- Міне пластмассалы поднос, ол бізге ыдыстарды тасиды.

Тәрбиеші: Жарайсыңдар балалар! Сергіп қалдық па?

Тәрбиеші: Балалар қалай ойлайсындар, ыдыстарға Федораның үйінде тұрған ұнады ма?

• Не себепті?

Тәрбиеші: Дұрыс айтасындар балалар!

Тәрбиеші: Қанеки біз сол ыдыстардың орында болып елестетіп көрейікші.
Біздің топтың ыдыстары болып елестетейік. Түн болғанда барлығы үйлеріне кетіп қалғанда табақшалар әңгіме бастайды.
Бір табақ екінші табаққа былай дейді.
Не айта алады табақ өзі туралы?
немесе одан қалай тамақ ішті?

Кәусар, өзіңді табақшамын деп ойлада, не айта аласың?

Тәрбиеші: - Жарайсыңдар өте қызықты әңгіме құрадыңдар.

Тәрбиеші: Балалар, кім ыдыстар туралы тақпақтар, мақал- мәтелдер, ыдыстарға қатысты ырымдар біледі?

Мақал- мәтел

Ыдысқа қатысты ырымдар

Жаңылтпаш айту

Тәрбиеші: -Ал, енді балалар мен сендермен бір ойын ойнағым келіп тұр. Ойын аты «Мәшинаның уақыты».
Шарты: Карточкалар бойынша самауыр туралы өткенің болашағы туралы айтыпбересіңдер.

• Ол өткен өмірде қандай болды деп ойлайсындар?

• Қазір ол қандай болды?

• Болашақта қандай болады екен? (мысалы бүгін түнде немесе 100 жыл өткен соң).

Тәрбиеші: Федора, сен ештеңе байқамадыңба? Сенің ыдыстарынның барлығы баяғыда қайтып келген, бірақ, барлық ыдыстарын шатасып кеткен, ал біз оларды дұрыстап жинауға көмектесеміз.
Ойын. «Дастарқан жаю».
Тәрбиеші: Қанеки балалар дастарқан жайып жіберейік. Шайға керекті ыдыстарды ретімен қояйық.

• Балалар мына ыдыс қалай аталатының білесіңдерме? (шәй сервизі)

Тәрбиеші: сендер дастарханға ыдыстарды қойғанда не істедіңдер.
Тәрбиеші: Иә, дастарқан жайдық деп немесе басқандай «сервировка» жасадық деп те айтуға болады, яғни, әдемілеп ыдыстарды қойдық деугеде болады.
Тәрбиеші: Федора, біз ыдыстарын саған қайтып келу үшін көмектестік. Енді сен бізге сөз бер, ыдыстарынды таза ұстаймын деп, жарай ма?
Федора: Мен білмеймін, қолымнан келмейді.
Тәрбиеші: Балалар , Федораға ыдысты қалай таза ұстау керек тігі жайлы айтып берейікші.
Тәрбиеші: Иә, Федора сонымен сөз бересіңбе? Бәрін ұқтың ғой.
Мінеки біздің балалар өте ақылды өз білгендерін айтып көмектесті. Жарайсындар балалар!
Федора: Кешіріңдер енді бәрін ұқтым ыдыстарды енді ұқыпты ұстаймын деп сөз беремін. Рахмет сендерге.
Қорытынды.
Тәрбиеші: Ал енді Федора біздің балалармен дастарқанға жайғас. Балалармен бірге шай іш.

кіреді

амандасады

Балалар тәрбиешімен бірге шаттық шеңберге тұрып осы тілектерді қайталайды

Бұл К.Чуковскийдің Пұшайман Федора деген ертегісіндегі Федора әжей ғой.

Жоқ, ол ыдыс аяқтарын жумаған сон, одан ыдыстары қашып кеткен.

Орманға, тауға, дүкенге, асханаға, көршіге т.б. нұсқаулар.
Балалардың жауаптары
-Иә, мүмкін.
Муха- Цокотуха, Алтын кілт, Бір аяқ ботқа.

Шардақ,үлкен,бас
Командир, қатты даусымен

Карабас-Барабасқа
Шәүгімге,өйткенімұрыны ұзын, басында қалпағы бар домалағымен.
Кішкентай тәрелкеге Мальвинаның көйлегінің етегі домалақ, тәрелке де домалақ, бантигіде ұқсайды.

-иә, көмектесеміз
Пластмассалық
Хлебница
Шыны стақан
Стеклянный
Хрустальды
Хрустальная ваза
Ағаштан
Деревянная ложка
Болат
Нож из стали
Темірден
Вилка металическая
Алюминнен
Ал-вая кастрюля
Сазды құмыра
Кувшин из глины
Форфорлы

Фор-вая чашка

Мысты самауырын
Самовар из меди

-иә, тексеріп көрейік

-жоқ

-иә,үйретінізші

Алтын түсті, жылтыр, домалақ, шардақ,
(қарны бар), мазасыз,пышылдайды

Сезім.
Кесе шыны, пиала
Оларсыз шай құяма?
Қасықсыз тамақ жемейді
Бәрінің атын не дейді?
(ыдыс- аяқ)

Қ. Аружан
Отқа қойсан елпілдеп
Быж- быж етіп тұншығар
Тақиясы селкілдеп
Танауынан бу шығар.
(шәйнек).

Іштерін томпайтып шығарады, бір қолдары белінде, екіншісі шәйнектің тұмсығына ұқсайды.
Бір қолы белде
айналады, қолмен домалақ сызып.

қолдарын көкке созып қасық сияқты жасайды.

қолдарымен үлкен дөңгелек жасайды.

• Жоқ

Өйткені ол ыдыстарды жумады, сүртпеді, күтпеді.

Балалардың жауаптары

Бүгін мені тазалап жуды, орнына қойды. Бүгін Анеля ботқаны тауысып жемеді. Сол маған ұнамады.

1. Елдана

Саяхатқа біз барып
Ыдыстармен таныстық
Су – екен досы
Кесе, қасық, табақтың.

1. Нұрай

Ыдыстарды жинаймын
Үлкендерді сыйлаймын
Кесе, қасық, бәрін де
Өз орнына қоямын.

1. Айбол

Ыдыста ырысбар

1. Мадияр

Шешесін көріп қызын ал,
Ыдысын көріп асын іш.

1. Р. Кәусар

Қонаққа сынық ыдыспен
Ас беруге болмайды
Себебі сынық ыдыспен
Ас беру қонақты сыйламағандық.

Бәрі
Шеше шеше
Неше кесе
Сынды кеше

Шеше шеше
Неше кесе
Сынды кеше

Карточкаларды рет- ретімен қояды.

1. Мұржасы бар самауырын

2. Тоқ самауырын

3. Тефаль шәйнек

Балалар әңгімелейді.
Күннің жылуымен қайнайтын шәугім.

Қайталайды
Шай сервизі.
Шайға арналған сервиз.
Дастарқан жайдық және ыдыстарды қойдық.

Жуу керек, тазалапотыру керек, орнына қою керек, сыңдырып алмай мұқият жинау керек.