Гг дыбысы мен әрпі: Бастауыш сыныпта оқытудың негіздері
Маңғыстау облысындағы Жаңаөзен қаласындағы № 18 орта мектепте өткен «Гг дыбысы мен әрпі» сабақында оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға бағытталған бірқатар тиімді әдіс-тәсілдер қолданылды. Сабақтың мақсаты – Гг дыбысы мен оның әріп таңбасымен таныстыру, балалардың сөздік қорын молайту, сондай-ақ дыбыстардың сөздің қай буынында кездесетінін білдіру арқылы олардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Сабақтың ұйымдастырылу кезеңінде оқушылармен амандасып, олардың көңіл-күйлерін көтеру үшін көңілді шаттық шеңбері ұйымдастырылды. Балалардың сергектігін арттыру мақсатында дыбыстарды қайталап, жалпылама сұрақтар қойылды. Сабақтың жаңа бөлімінде балалар Гг дыбысының дауысты немесе дауыссыз дыбыс екендігін анықтау үшін интерактивті тақтада жұмыс істеді, бұл олардың тыңдау және қабылдау қабілеттерін дамытуға септігін тигізді.
Гг дыбысын таныстыру барысында балалар «Гүлдер, гүлдер, көп гүлдер» атты өлеңді тыңдап, онда қандай дыбыстар кездесетіндігін анықтады. Оқушылар Гг дыбысымен басталатын сөздерді пайдаланып, практикалық жұмыстар орындады. Дәптермен жұмыс барысында г дыбысына дыбыстық талдау жасау арқылы оның сөздердегі рөлін түсініп, жазу дағдыларын жетілдіруге мүмкіндік туды.
Сабақ соңында оқушыларға арналған сергіту сәті өткізілді, балалар қазақтың ұлттық биі – «Қара жорға» биледі. Бұл кезең оқушылардың белсенділігін арттырып, сабаққа деген қызығушылықтарын одан әрі жоғарылатты. Мұндай тәсілдер балалардың ақыл-ойын, физикалық қозғалысын және әлеуметтік өзара әрекетін дамытуда ерекше рөл атқарады.
Жалпы, «Гг дыбысы мен әрпі» сабағы оқу үрдісінің тиімділігін арттырып, балалардың білімге деген құштарлығын ынталандырды. Оқушылар сабақ барысында белсенді қатысып, қызықты тапсырмаларды орындау арқылы өздерін көрсетті. Бұл сабақтың маңызды аспектісі – балалардың танымдық қабілеттерін дамыту, оларды білім алуға ынталандыру болды.
Маңғыстау облысы Жаңаөзен қаласы
№18орта мектеп мемлекеттік мекемесі.
Бастауыш сынып мұғалімі Экимбаева Света Экимбаевна.
Сабақтың тақырыбы: Гг дыбысы мен әрпі.
Мақсаты: Гг дыбысы және оның әріп таңбасымен таныстыру. Сөздік қорын молайту.Аталған дыбыстар сөздің қай буынында кездесетінін білдіру.Ойын ойнату арқылы ойлау қабілеттерін дамыту.Сөзге дыбыстық талдау жасату.Жазуға қолын жаттықтыру.
Әдіс-тәсілі:түсіндіру,көрнекілік,сұрақ-жауап
Көрнекілігі: Интерактивті тақта,текшелер,кеспе әріптер,әліппе дәптер
Оқу іс-әрекетінің барысы:
I Ұйымдастыру кезеңі.
1.Оқушылармен амандасу,түгендеу
2.Балалар шаттық шеңберіне тұрып,бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді.
3.Қайталау.
-Дыбыстар нешеге бөлінеді?Қандай?
-Өткен дыбыстарды және Ү дыбысын қайталау.
-Буындар:кү,кү,тү,тү т.б
Үй,үйшік,үйрек,үймек сөздерін тақтаға кеспе әріптермен жазғызу.
II.Жаңа сабақ.
- Балалар қазір жылдың қай мезгілі? -Көктемде қандай өзгерістер болады? -Енді мына бір өлеңге құлақ түріңдерші.
«Гүлдер,гүлдер,көп гүлдер, Қызыл гүлдер,көк гүлдер» өлеңде не туралы айтылған? -Гүлдер. –Гүл сөзінің басында қандай дыбыс естіп отырмыз? --Бірге айтайық. Г-г-г –Өте жақсы.Енді г дыбысы дауысты дыбыспа,дауыссыз дыбыспа? -Сондықтан г дыбысы-дауыссыз дыбыс.Көк текшемен белгілейміз. Тағы да қандай сөздерде г дыбысы бар?Назар салып тыңдайық.(газ,кереге,гүл,көгершін.)
2.Дәптермен жұмыс.
Гитара,егін,кереге сөздеріне дыбыстық талдау жасатып г дыбысының орнын ажыратқызу.Дәптердегі буындарды, сөздерді,сөйлемдерді оқыту. Г әрпін ауада және тақтада жазып көрсету. Дәптерге үлгі бойынша г дыбысының кіші және бас әрпін жазу. Сөзжұмбақ шешкізу. Ай+нұр,Гүл+сім,Ай+гүл.
3.Сергіту сәті. Қара жорға.
4. «Кім зейінді?»дидактикалық ойыны.Шарты: Педагог тақтаға г дыбысы бар суреттерді іліп, «Қай суретте аталған г дыбысы кездеседі?»-деп сұрайды.Балалар да г дыбысы қай сөзде бар екенін анықтайды.Г дыбысын кім бұрын атаса,сол жеңімпаз аталады.
Гүл,көгершін сөздерінде г дыбысы сөздің қай жерінде кездесіп тұрғанын анықтату.
5.Г дыбысы кездесетін сөздерге мысалдар келтіру және дыбыстық талдау жасау.Мысалы:гүл,галстук,көгершін,т.б.
6. «Адасқан әріптер»дидактикалық ойыны.Ойынның шарты:Тактаға кейбір әріптерінің ооындары ауысып кеткен сөздер жазылған қағаздар ілінеді.Балалар «адасқан әріптерді» орындарына қойып,сөздерді оқиды.Мысалы:лүг-гүл,ешег-шеге,егні-егін,т.б.
III Қорытынды бөлім.
Жұмбақ жасыру.
Қатар-қатар түйме
Басса салар күйге.(Гармонь)
Мінезін оның түсінгем,
Ашуы тамақ пісірген.(Газ)
-Сонымен бүгін біз қандай дыбыспен таныстық?
-Г дыбысы қандай дыбыс?
-Қандай текшемен белгіледік?
-Яғни г дыбысы қандай дыбыс екен?
-Дұрыс айтасыңдар.(сабақта жақсы қатысып,белсенділік танытқан балаларға жұлдызша беріп мадақтау).Сонымен балалар бүгінгі ашық сабағымыз аяқталды.
