Технологиялық карта Тақырыбы; «Жануарлардың қыс мезгіліндегі тіршілігі» «Қоян»

Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің
технологиялық картасы

Білім беру саласы: «Таным» «Шығармашылық»
Күні, айы, жылы:
Бөлімдері: «Қоршаған ортамен таныстыру», «Жапсыру»
Тақырыбы: «Жануарлардың қыс мезгіліндегі тіршілігі» «Қоян»
Мақсаты: Балаларға жануарлардың табиғаттағы рөлі, маңызы туралы, қыс мезгіліндегі мекені, қорегі, тіршілігі туралы түсінік беру. Қоянмен жақын таныстыру, көжегін ақ майлықты жұлмалап кесу тәсілімен жапсырып жасауды үйрету.
Балалардың сөздік қорын, ақыл-ойын, қоршаған ортаға деген қызығушылығын дамыту.
Қамқорлық, жанашырлық сезімге, ұқыптылыққа, жылдамдыққа, үнемділікке, еңбекке тәрбиелеу.
Қостілдік компонент: Жабайы аңдар – дикие животные, аю-медведь, түлкі-лиса, қоян-заяц, қасқыр-волк, ін-нора, апан-берлога.
Көрнекі құралдар: Үлгі суреттер, плакаттар, кейіпкер – қоян,ақ қағаз, желім, қылқалам, майлық, желім, сүлгі, ақ мата, қарындаш, жұмбақтар жинағы, шағын доп.

Балалардың

іс-әрекеті

Мотивациялық
оятушылық

- Балалар, бір-бірімізге жақсылық тілеп, қуанышымызбен, жүрегіміздің жылуымен бөлісе алатын шаттық шеңберіне тұрайық

Кел балалар күлейік!
Күлейік те түлейік!
Күлкі көңіл ашады,
Күлкімен өмір сүрейік!

- Бүгінгі күн ерекше өткелі тұр, неліктен деп ойлайсыңдар?

Себебі, біздің топқа қонақтар келді.
Амандасады.

- Бүгін ерекше күн болғандықтан ерекше жұмбақтар жасырғым кеп тұр, шешуге дайынсыңдар ма?

- Иә, дайынбыз

Мынау оған керегі,
Балды жақсы көреді.
Қыс бойы жылы апанда,
Ұйықтау оның өнері.

- Бұл аю.

Өзі айлакер, өзі бір қу,
Жүрген жері айқай да шу

- Бұл түлкі

Далада жүр шапқылап, керемет бір сақ құлақ.
Тек есектен басқада, оған ұқсас жоқ құлақ

- Бұл қоян

Ұйымдастыру
шылық,
ізденушілік

- Бұларды бір сөзбен қалай атауға болады?

- Жабайы жануарлар дейміз

- Жабайы аңдар қай жерді мекендейді?

- Орманда тіршілік етеді

Орман плакатын іледі. - Орман – тіршіліктің нағыз қайнаған ортасы. Орман деп құстар мен аңдар тіршілік ететін мекенді айтамыз. Орман өсімдіктерге, жеміс-жидектерге өте бай. Сондықтан жануарлар орманда жүреді екен.

Суретті тамашалайды.
Мұқият тыңдайды.

Мысалы, Аю. Ол орманда жаз, күз айларында шөп жейді, жануарлар етімен қоректенеді, араның балын жейді, ағаш тамырын кеміреді. Сөйтіп шамадан тыс тамақтанып, бойына май жинайды да қыс бойы апанында ұйықтайды екен.

Суретті тамашалайды.
Мұқият тыңдайды.

Ал, түлкі жазда ормандағы құстардың ұяларын бұзып балапандарын жейді, ұсақ құстарды да жейді екен. Қарны қатты ашса әр түрлі жеміс-жидектерді де жейді, ал қыста түлкі қарды иіскелеп жүріп астындағы тышқанды ұстап жейді .

Суретті тамашалайды.
Мұқият тыңдайды.

Қасқыр батыр, жыртқыш аң. Ол орманда қояннан бастап бұғыға дейінгі түрлі жануарлармен қоректенеді. Ормандағы ауру жануарлармен қоректеніп, табиғатты тазалайды екен.

Суретті тамашалайды.
Мұқият тыңдайды.

- Балалар, орманда көптеген жануарлар тіршілік етеді, олардың қорегі, мекені әр –түрлі.

Суретті тамашалайды.
Мұқият тыңдайды.

- Сендер осындай жануарлардың балаларын көргілерің келе ме?

Плакатты тамашалайды.
Балаларын атайды:
Қасқырдың баласы – бөлтірік, қоян-көжек, түлкі-мыршай, аю-қонжық, жолбарыс-шөнжік.

- Балалар теледидарға назар аударыңдар, жабайы аңдардың орман ішіндегі тіршілігі мен мекенін тамашалайық.

Балалар теледидардан слайдпен түсірілген бейнелерді тамашалайды, аңдарды атап, індерін атап отырады.

Есік қағылады. Торда отырған қоянды енгізеді.
- Балалар бізге қонаққа қоян келіпті. Қоянның хаты бар екен, сендерге оқып берейін: «Мен алыс орманнан сендерден көмек сұрай келдім. Көжегімнен адасып, жоғалтып алдым. Көжегімді табуға көмектесіңдерші...» депті. Көжегін жасап беріп көмектесеміз бе?

Балалар қоянды тамашалайды, өз пікірлерін айтады.
Көмек беруге дайын екендерін айтады.

- Алдымен қоянға қараңдаршы денесі қандай? Несі бар?

- Қоянның денесі ұзын,құйрығы қысқа, аяқтары бар, ұзын екі құлағы бар. Көзі домалақ, мұрны мен аузы жақын орналасқан, терісінің түсі ақ, жұмсақ мамықтай.

- Ия, қоян осындай денесінің арқасында жылдам секіріп жүреді екен.Ұзын құлақтары дыбысты жақсы естиді. Қыста оның сұр жүнінің орнына ақ жүн өсіп шығады, бұл түсі оны өзінің жауларынан қорғануға көмектеседі екен. Қоян-шөпқоректі жануар. Жазда ол қырыққабат, сәбіз сияқты жемістерді сүйсіне жейді, ал қыста ағаш бұтасының қабығын кеміріп жейді екен.

Мұқият тыңдайды.
Өз пікірлерін айтады, сұрақтарын қояды.

- Қоянның терісінің жұмсақтығын сезіну үшін мына жаттығуды жасайық

Балалар жұмсақ мата қиындысымен қолдарының сыртын, алақанын, білегін, бетін сипайды.

- Қандай екен қояннның терісі?

- Жұмсақ, мамықтай

- Міне осындай жұмсақ көжектің бейнесін ақ майлықты жұлмалап кесу арқылы жапсырамыз.
Тәрбиеші түсіндіре отырып көрсетеді.

Балалар мұқият тыңдайды, жұмыс барысын қарап үйреніп отырады.

Тәрбиеші балаларды қадағалап, көмек беріп отырады.

Балалардың өз бетімен жұмысы.

Қол бұлшықеттеріне арналған жаттығу жасайды.

Балалар ұшталмаған қарындашты алақандарына алып, алдымен ақырын, содан соң жылдамдау, тез-тез айналдырады.

Рефлексиялық түзетушілік

Балалардың жұмысын бағалау, мадақтау.

Балалар жұмыстарын қоян алдына әкеп қояды.

- Қоян сендерге риза болды, рахметін айтып отыр. Енді қоянымызды өз мекеніне жіберейік. Мекені қай жер еді?

- Қоянның мекені орман

- Қоянмен қоштасайық

- Сау бол қоян!

Ойын «Кім нені мекендейді? Қорегі не?Баласы қалай аталады?»

Балалар сұрақ қоя лақтырылған допты қағып алып, жауап қайтара отырып тәрбиешіге қайта лақтырады.

Қонақтармен қоштасу.