Эссе – Балабақшаға бейімделу
Балабақша – бүлдіршіндердің алғашқы әлеуметтік ортада өмір сүруінің басы. Әр ата-ана үшін баласының балабақшаға бейімделуі маңызды кезең. Бүлдіршіндер алғаш рет ұжымда болып, өзін көрсете алады, бірақ бұл процесс кейде ата-аналар үшін қиындық тудыруы мүмкін. Бала бірден балабақшаға бейімделе қоймайды, ол уақыт пен сүйіспеншілік талап етеді.
Бейімделу кезеңі кезінде бала жаңа ортаға, тәртіп пен ережелерге үйренуге тырысады. Алғашқы күндерде көпшілік балалар тактикасын үйреніп, жиі стрессте болады. Тамақты жеу мен ұйқының шатасуы, үйден алшақтық сезімі – ата-аналар үшін түсініксіз болуы мүмкін. Сондықтан, балалармен күліп-ойнау, оларды көтермелеу, жағымсыз эмоцияларды жою үшін маңызды.
Ата-аналар балаға балабақшада не болатыны туралы көрнекі мысалдар бере алады. Балалармен бірге ойнап, олардың қуанышын бөліссе, мектепке дейінгі мекемеге деген үрейін төмендетеді. Балаңыздың ойын алаңдары мен туған күн кештеріне жиі алып барып, басқа балалармен араластыру маңызды. Бұл оларға әлеуметтік дағдыларын дамытуға, қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.
Тәрбиешілер мен ата-аналар арасындағы тығыз қарым-қатынас, ортақ жұмыс – бұл баланың балабақшаға бейімделуінде үлкен рөл атқарады. Тәрбиешілерге баланың жеке ерекшеліктерін, нені ұнататынын және қандай көмек қажет екенін айту керек. Бала өз сезімдерін ашып, қиындықтармен бөліскен кезде, бейімделу процесі жеңілдейді.
Егер балада ұзақ мерзімді қиындықтар байқалса, 60 күннен асып шаршаған жағдайда, психологтармен кеңескен жөн. Балабақша – балалар үшін жаңа дүние, онда көңілді әрі қауіпсіз атмосфера қалыптастыру, сонымен қатар ата-аналардың көмегіне үнемі жүгіну маңызды. Бұл тек баланың ғана емес, ата-аналардың да бейімделу процесі.
Эссе – «Балабақшаға бейімделу»
Балабақша – балалық шақтың міндеттелген баспалдағы. Әрине, заман талабына сай әр ата-ана баласын балабақшаға беруге тура келеді. Баланы балабақшаға бергеннен кейін, бүлдіршін бір күн барады, екінші күн барады, аптаның соңына қарай тартқыншақтап барғысы келмей қалады.
Бас-аяғы аз уақыттың ішінде танымастай өзгеріп кеткен баланы көріп, ата-анасы да қобалжи бастайды... Әрине, бастапқы кезде баланың бойынан ерегісу, ата-анасына сөз қайтару сияқты жағымсыз қасиеттер байқалады.
Ұйықысы бұзылып, асқа тәбеті болмайды. Жалпы, балабақшаға бармаудың амалын асырып түрлі себептер айта бастайды. Ата-аналарға айтарым, бұндай жағдайда қорықпаңыздар. Бұл қалыпты жағдай. Баланың балабақша өміріне бейімделуінде болады. Керісінше, бұндай жағдайда баланы көңілді күйге бөлеп, яғни қуантып, балабақша туралы жағымды түсінік қалыптастыру керек. Балаға есейгендігі туралы түсіндіріп, үнемі балабақшаның бізге берерін айтып отыру керек.
Баланың өзге балалармен көбірек араласуына мән беріңіз. Балалар саябағына, ойын алаңдарына жиі ертіп барып тұрғаныңыз абзал. Құмда ойнауға, әткеншекке ұшуға баули жүріңіз. Туған күн кештеріне алып барыңыз. Онда өзін қалай ұстауын бақылаңыз, ұяла ма, оңашаланады ма, әлде жанжалдаса ма?
Төбелеске жақын ба, әлде құрдастарының тілін тез таба біле ме?
Балаңыз баратын топтың тәрбиешісімен алдын ала танысып алыңыз. Балаңыздың бойындағы жеке ерекшеліктерінен хабардар етіңіз. Нені ұнататынын, нені ұнатпайтынын, қандай әдеті бар екенін және оған қандай көмек керек екенін айтыңыз.
Мадақтау мен жазалаудың қандай әдістері тиімді екенін айтыңыз.
Балабақшаға бала алғашқы күндері барып жүргенде, түскі ұйқыға дейін шектеледі. Кейінірек, баланың ахуалына байланысты, бұл уақыт одан әрі қарай бірте-бірте ұзара бастайды.
Баланың балабақшадағы алғашқы күндерінде мына жәйтті ескерген дұрыс.
Бейімделу стресі ағзаның қорғаныс күштерін әлсірете бастайды да, бала ОРЗмен, тамақ аурумен ауыра бастайды. Бұл уақытта, мүмкіндігінше, баланың иммунитетін күшейтуді қолға алыңыз. Сонымен қатар, топқа алғаш келген бала өзін қолайсыз сезінеді, эмоциясын сыртқа шығармауға тырысады, бұл ішке салмақ түсіреді, егер оны уақытында сейілтіп алмаса басты жалығудың себебі болуы мүмкін.
Сол үшін, үйде баламен көбірек жылжымалы қызықты ойындар ойнап тұруға уақыт бөліңіз.
Тәрбиеші, жалпы балабақша ұжымы ата-анамен тығыз қарым-қатынаста, яғни бірлесе жұмыс істесе, балаға тәрбие беріп, қандай да бір нәтижеге қол жеткізе алады.
Орташа ауырлау бейiмделуi -балалардың эмоционалдық көңіл-күйі нормада (20-40 күндерден кейiн) ұзақ мерзiмнен астам келедi. Алғашқы екi ай бойы балада тілдік немесе физикалық белсендiлiктiң нақтылы өзгерiстерi байқала алады. Бұдан басқа, балаларда 30-40 күндерде салмақтың ептеген жоғалтуы байқалады.
Баланың ауыр бейiмделуi - (пневмония, бронхиттер, құлақтың қабынуы және тағы басқалар) кедергiлермен ағатын көп ауруларда (бала көп жылайды, анасынан ажырағысы келмейдi, отыруға арналған жағдайда ұйықтайды, бұғады,мiнез-құлықтағы табанды өзгерiстерi болады. (өсу, салмақ) физикалық көрсеткiштер де, зерделi дамыту да ауыр формасы бар балалардың бейiмделулерiнде балабақшада кенет баяулайды. Егер баланың күйi 60 күннен астам бiр ыңғайланбаса ата-аналар шара қолдану керек.
Психологтар баланың бейiмделуiн жеңілдету үшiн бірнеше негізгі жаттығуларды қабылдауына көңіл бөлу керек.
Баланы бақшаға баруға алдын ала әзiрлеуi, және үйрету (горшокпен қолдану, қасықтар, шыны аяқ пайдалану, жуыну) өзiне қызмет көрсетудiң дағдыларын балдырғандар сөзсiз жасайды.
Сәбидің ата-аналарымен бiрге алдын ала мектепке дейінгі мекемеге кiрiп-шығуы, топ бөлмесімен және тәрбиешiлермен, бақшаның тәртiбiмен танысуы керек. Балабақшаға баласын беретiн, ата-аналардың алдында бақша туралы тек қана жағымды сәттерді балаға айтуы, сонымен бiрге баланың жанында аз уақыт қалуға мүмкіндік беруге болады. Ата-анасы баласын бақшаның ауласында серуенге шығарып балаларды бақылатады.
Балабақшада баланың машықтануы 1-2 сағаттан бастауға керек, бiр жұмадан кейiн түскi тамақ және ұйқыға қалдыруға талаптануға болады. Ата-аналар қашан бала күні бойы қалдыруға мүмкiн болатынына көз жеткiзгенде қалдырады.
Сәбидің жеке басының дамуы ерте кезеңнен басталады. Баланың дамыуында ықпал етуші ол бала өмірінде кездесетін жағдайлардың түгелдей дерлiк бола алады! Баланың даму процессiндесiнде ересектер үлкен ықпал етеді. Бiрақ баланың дамыту ортасына беру өз ерекшелігімен көрінеді. Баланың эмоцияналды көңіл-күйін дамытуы, баланың тілін дамытуы, баланың психикалық және психологиялық дамытуы – баланың жан жақты дамытуы жанашыр адамдардың қатысуысыз өте қиын болар едi.
21-ғасырда телевизор, интернет, реклама, т.б.
Баланың дамуына әсер етпейді деу мүмкін емес. Медия-деген үлкен «әлем терезесі» деуге болады, мұнда ең бастысы кішкентай сәбилеріміздің осы «терезеге» дұрыс қарай білуге ықпал ету. Сондықтан баланың аналитикалық қабілеттілігі мен ойлау жүйесін дамыту.
1ден 3 жасқа дейінгі баланың эмоционалды көңіл-күйінің дұрыс дамыту үшiн оның жетiстiгiн дәлелдеп, үнемі мадақтау маңызды. Тәрбие.орг сайтынан Баланың балабақшаға бейімделуі. Балабақшадағы ашық сабақтар материалды тегін жүктеп сабақ барысында қолдануға рұқсат етіледі. Жарияланған материалға tarbie.org сайтының әкімшілігі жауапты емес
