Куянга ярдәм итү: балаларның юлда хәвефсезлеге

Тема:”Куянга ярдәм итик”.
Максат:Балаларның урамнарда һәм юлларда үзләрен хәвефсез тоту кагыйдәләре
              турында  белемнәрен ныгыту.
Тәрбия бурычлары:Балаларда бер-берсенә дустанә мөнәсәбәт тәрбияләү,игътибарлы булу,сабырлык кебек күркәм сыйфатлар тәрбияләү.
Үстерү бурычлары:балаларның иҗади активлыгын,фикерләү сәләтен үстерү.Юл йөрү кагыйдәләрен өйрәнгәндә балаларның сөйләм телен үстерү.
Белем бирү бурычлары:кулланылышы(йөк,җиңел һәм пассажир),тышкы формасы,төп өлешләре буенча транспорт төрләрен аера белергә өйрәтү.Светофор белән таныштыру,төп төсләр турындагы белемнәрен ныгыту.
Төп белем бирү өлкәсе: танып белү.
Интеграль белем бирү өлкәләре:аралашу,социальләштерү,сәламәтлек,куркынычсызлык.
Методик алымнар һәм чаралар:сорау,сөенеч мизгеле,хәрәкәтле уен “Ап-ак куян утыра”,мактау,ярдәм итү,бәяләү.
 Җиһазлау : Куянкай сюрпиз , “машиналар” тавышы аудиоязмасы,транспорт төрләре ясалган слайдлар,светофор, пазллар “Машиналар җыю”,уен өчен кызыл,сары,яшел карточка,зебра юлы ясалган макет.
Сүзлек белән эш: җәяүле,шофер,светофор,тротуар,зебра.
Эшчәнлек төзелеше.

1. Психологик көйләү.

2.  Сөенеч мизгеле “Куян керә”.

3. Әңгәмә.

4. Машиналар белән танышу(слайдларда).

5.  Дидактик уен: “Машиналарны җыю”пазлларда.

6. Ял минуты: “Ап-ак куян утыра”

7. Светофор белән танышу.

8. Уен: “Кызыклы светофор”.

9. Зебраның мәгънәсен аңлату.

10.  Балалар сөйләме.Тротуардан чыгу.Полиция хезмәткәренең  ярдәм итү.

11. Йомгаклау.

Эшчәнлек барышы:
Балалар ярымтүгәрәк ясап басалар.
1.Тәрбияче: Хәерле көн,килгән кунаклар,хәерле көн балалар!Кәефләрегез ничек?
Балалар:Яхшы.
Тәрбияче:Әйдәгез,балалар,барыбызгада күңелле булсын өчен –хәерле көн телик.Килгән кунаклар белән исәнләшик.
Балалар:Исәнмесез,хәерле көн сезгә!
Тәрбияче:Барыгызда матур итеп басыгыз,бер-берегезгә карап матур итеп елмаегыз,ә хәзер кунакларга үзебезнең елмаюны бүләк итик.
Елмай әле дускаем,
Елмаю матур була.
Елмайганда кешенең,
Күзләренә нур тула!
Бир кулыңны дус булыйк
Һәрчак елмаеп торыйк!
Тәрбияче:Дусларыбызның,иптәшләребезнең көләч йөзләрен,елмаюлы күзләрен күргәч күңелләребез күтәрелеп,безгә бик рәхәт булып китте.
2.Сюрприз куян керә.Елаган тавыш ишетелә, ишек артында.
Тәрбияче:Балалар кем елый микән анда,ниндидер елаган тавыш ишетелә,сездә ишетәсезме балалар?Әллә берәрсе бар микән?(ишек артын карыйм) .
-Нишләп торасың монда куянкай?
Куян: Исәнмесез,балалар,мин йөгереп уйнап йөрдем дә ,адаштым.Юлны аркылы чыкмакчы идем,анда зур-зур нәрсәләрдер йөриләр.Мин алардан курыктым.Кая барырга белмәдем.Мин аларга бәрелә яздым.Һәм сезнең янга килеп чыктым. Сез миңа өйгә кайтырга ярдәм итә алмассызмы?
Тәрбияче:-Куянкай,син бит безнең Актанышыбыз урамына килеп эләккәнсең.Урамыбызда бик күп машиналар йөри.
3.Тәрбияче:- Балалар,әйтегез әле без нинди  авылда яшибез?(Актаныш авылында)
- Безнең авылыбызның урамнарында  машиналар күп йөриме?
 -Машиналар нинди юлдан йөри соң ул, балалар?(киң юлдан)(слайд күрсәтү)
 - Ә җәяүле кешеләр нинди юлдан йөри?
 Балалар:Тар юлдан,тротуардан йөриләр.(машина юлы һәм тротуар рәсемен күрсәтү)
 4.(Машина тавышлары ишетелә)
 Тәрбияче:Балалар әйтегез әле, нинди тавыш ишетелә?Нәрсәләр анда бик тиз йөри?
-Балалар:Машиналар.
Куян:Ә бу нинди  машина?(слайд йөк машинасы)
Балалар: Йөк машинасы.
Куян:Ә машинаның нәрсәләре бар соң?
(Балалар йөк машинасының нинди өлешләрдән торганын санап бирәләр)
-Балалар:Кабина,арба,тәгәрмәч)
Тәрбияче:Ә кабинада кем утыра?
Балалар:машина йөртүче-шофер абый.
-Йөк машинасы нәрсә өчен кирәк соң ул?
 Балалар:кирпич,такта,ташый,агач,ком ташый)
-Бу нинди машина?(слайд җиңел машина)
-Балалар:Җиңел машина
-Тәрбияче:Ни өчен кирәк соң ул безгә?
-Балалар:балалар бакчасына утырып киләбез һ.б.
-Тәрбияче:-Ә күп кешеләр утырып йөри торган машина ничек атала.(автобус)
-Тәрбияче:Әйе,куянкай безнең юлларда шундый машиналар йөри.Юлларда сак булырга кирәк.
-Тәрбияче:Әйдәгез без хәзер транспорт төрләрен җыеп карыйк.
5.Уен: Пазладан “Машина җыю”
6.Әйдәгез әле бераз ял итеп алыйк,куян белән уйнап алыйк.
Ял минуты “Ап-ак куян утыра”
7.Тәрбияче:Балалар әйдәгез әле куянны юл кагыйдәләре белән таныштырыйк әле.Куян балалар белән утыр әле.
-Юлларда һәлакәт булмасын өчен менә шундый зур юлларда машиналар-җәяүлеләрне таптамасын өчен зур,биек,3 төсе булган –Светофорлар куела.(слайд күрсәтү)
Балалар,юлларда һәлакәт булмасын өчен,менә шундый зур юлларда машиналар
-Аның 3төсе бар: кызыл, сары, яшел.
-Светофор безнең Актаныш авылында юк әлегә.Ә мәктәп каршыларында светофорның бер төслесен –сары ут янып-сүнеп  торганы гына куелган. Светофор шәһәрләрдә генә бар.
-Нәрсә булды инде бу балалар?
 Сүзлек эше үткәрү:светофор.
 Светофорның нинди төсләре була?
 (балалар әйтә:кызыл,сары,яшел)
     Кызыл төс- туктарга куша.
     Сары төс- игътибарлы бул ди, кисәтә.
     Яшел төс- юл ачык дип хәбәр итә. 
8.Уен. “ Кызыклы светофор ”
-Әйдәгез,хәзер бер уен уйнап алабыз.Уен тәртибен аңлатам.Кызыл төскә- бармак яныйбыз,сары төскә-чәбәкләү,яшел төскә-атлыйлар. Тәрбияче:Ярый,балалар, әфәрин, булдырдыгыз! Хәзер сез светофорның таләпләрен төгәл үтәрсез дип ышанам!
9.Юл аша чыкканда бары тик җәяүле чыга торган юлдан чыгырга кирәк.Ул-зебра(аклы-каралы юлдан) гына чыгалар.(слайд күрсәтү)
Куянкай безнең балалар светофор турында  шигырьләр дә беләләр:
     
 1 бала
Юл чатында светофор
Һәр кешене күзәтә.
Юлны  аркылы чыгарга,
Юл йөрергә өйрәтә.
    2 бала   
Яшел ут: Яшел ут янса,
                Сиңа юл ачык.
                Ашыкмый гына
                Урам аша чык.
  3 бала         
Сары ут: Игътибарлы бул
                Урамда әле
                Ачык түгел юл.
4 бала Кызыл ут:Янса кызыл ут
                            Тукта шунда ук,
                            Алга барырга
                            Димәк, һич юл юк!
-Афәрин,рәхмәт балалар
10.Куян:Рәхмәт сезгә,мин күп нәрсәләр белдем. Миңа китәргә вакыт Мин сезнең янга тагын килермен.Хәзер юлдан тиешле урында гына чыгармын.
Полиция хезмәткәре керә:
-Исәнмесез,балалар.Сез кая барасыз?
Тәрбияче:Без куянкайга өенә кайтырга булышабыз.Юлны аркылы чыгарга булышабыз.
Полиция хезмәткәре :Әйдәгез,балалар мин сезне озатып куям.
                                                             Тротуардан атлыйбыз.
   Кагыйдәне саклыйбыз.
                                                             Урам аша чыкканда
Сулга-уңга карыйбыз.
Тәрбияче:Әйдәгез бакчабызга кайтыйк.Юлдан игътибарлы гына чыгабыз.
-Безнеәң эшчәнлегебез ахырына якынлашты
-нинди яңалыклар белдегез,нәрсәләр өйрәндек.
Юл кагыйдәсен үтәгез,игтибарлы булыгыз.Юллардан чыкканда як-ягыгызга карап чыгыгыз.
Әниләрегез белән генә юллардан чыгыгыз.