Планеталарда кунакта: балалар белән галәмгә очыш ясарбыз
Бу материалда балалар өчен галәмгә очыш турында кызыклы һәм белем бирүче шөгыль тәкъдим ителә. Тәрбияче белән бергәләп, балалар планеталарны өйрәнеп, әр сүзен, һәр хәрәкәтен искиткеч итеп аңлап алалар. Галәмгә очыш ясарга әзерлек дәвамында, балалар төрле белемнәр алырга һәм уен формасында мәгълүматлар белән танышырга мөмкинлек таба.
Очыш барышында балалар ракета ясау һәм аны кабызу өчен график диктант аша эшлиләр. Көндәлек активлыклар аларга планеталар турында искиткеч сораулар бирергә һәм шул сорауларның җавапларын табарга ярдәм итәчәк. Аларның шулай ук күпчелек планеталарны, шулар барысы белән налек күзәтәчәк картиналар, һәм соңыннан сәнгатьтә үткәргән уеннар буенча белемнәрен арттырачак.
Балалар арасында диалог ярдәмендә кызыклы темаларны тикшереп, космик уеннар оештырылган. Бу процесс һәр балага тереклеккә тагын да җаваплы, аларның сайлану хисе һәм мөстәкыйльлекләрен формалаштыру өчен яхшы мөмкинлек бирә. Галәмнең һәр почмагын өйрәнү белән, балалар белемләрен тагын да киңәйтәләр һәм дөнья турында шатландыра торган фактлар белән танышалар.
Уйнау һәм белем алуда баланың җир планетасының уникаль табигый матурлыгын күрсәтү идеясын өстен итү, тереклекнең байлыгын һәм аларның бу дөньяны белем белән байыту өчен мөмкинлекләрен искәртә. Галәмгә сәяхәт - һәр бала өчен инклюзив хыял гына түгел, ә бәлки белем һәм уен формасында иҗади процесс булырга тиеш.
« Планеталардакунакта»
/әзерлек төркеме өчен шөгыль/
Балалар залга көй астында керәләр һәм утыралар.
Тәрбияче: Балалар без бүген сезнең белән галәмгә очыш ясарбыз һәм барлык планеталарны әйләнеп кайтырбыз.Галәмгә ракетага утырып очарбыз. Ракетаны кабызу өчен безгә ачкыч кирәк булачак. Шуңа күрә хәзер ачкыч ясарбыз. Ул график диктант дип аталыр. Кулларыгызга карандаш алыгыз һәм билгеләнгән нокта буенча сызыгыз/ өскә ике шакмак , сул якка өч , аска биш , уңга өч , өскә ике , уңга ике , аска бер , уңга бер , өскә бер , уңга бер , аска бер , уңга бер , өскә ике , сулга биш шакмак /, / балалар тәрбияче әйткән юнәлешләр буенча сызалар /.
Менә ачкыч әзер, ракетаны кабыза алабыз. Әзерләндек очышка. Ракетабыз галәмгә юнәлде. Галәмгә юл бик озын , шуңа күрә планеталар турында сөйләшеп алыйк.
Барлыгы ничә планета? / 9 планета /.
Иң зур планеталар? / Юпитер , Уран , Сатурн , Нептун /.
Арада иң зурысы? / Юпитер /.
Иң кечкенә планета? /Меркурий /.
Кояшка иң якын планета? / Меркурий , шуңа күрә анда кызу һәм бик якты /.
Кояштан иң ерак планета? /Плутон , анда салкын , караңгы /.
Кайсы планета бик тиз хәрәкәт итә? /Меркурий /.
Кайсы планетада гел океан гына? /Юпитерда /.
Кайсы планетаны иртәнге йолдыз дип атыйлар? /Венера планетасын , чөнки ул иртәнге якта бик якты яна /.
Кайсы планета кызыл төстә? /Марс планетасы /.
Планеталар бер урында гына торалармы? /Алар кояш тирәли хәрәкәт итәләр /.
Планеталарда тереклек бармы, булмаса ни өчен юк? / Җир планетасыннан кала башка планеталарда тереклек юк , чөнки начар һава – углекислый газ күп , ә яхшы һава – кислород бик әз . Ә безнең планетада кислород күп , ә углекислый газ әз /.
Ни өчен без галәмгә самолёт белән очмыйбыз?/ Самолёт һавада гына оча , ә галәмдә һава юк , җир бөтен әйберне үзенә тарта . Бу очракта ул самолётны үзенә тартыр һәм без галәмгә барып җитә алмас идек. Ә ракетаның двигателе бик көчле . Ул зур тизлек белән оча /.
Тәрбияче: Балалар без сөйләшә – сөйләшә галәмгә җиткәнебезне сизми дә калдык .
Без Сатурн планетасына килеп җиттек. Планета безгә биремнәр әзерләгән: рәсемнәр арасындагы бәйләнешләрне табарга кирәк / куян белән бананны тоташтырабыз – формалары овал ; туп белән бананны тоташтырабыз – икесе дә 10 ар ; һ. б. /.
Юлыбызны дәвам итәбез . Нептун планетасына килеп җиттек. Өстәлләрдә математик карточкалар . Сез рәсем буенча мәсьәлә төзеп , шуны чишәргә тиеш буласыз. / бер тәлгәштә 6 чия , икенче тәлгәштә 4 чия иде. Барлыгы ничә чия? Һ. б. /
Бик тапкыр икәнсез , дөрес чиштегез. Карагыз әле , бик караңгы булып китте . Кайсы вакыт бу? / төн /.
Ә нинди йолдыз яна ул өстә? / поляр йолдызлыгы /.
Кая барырга икәнен ничек белербез икән? / поляр йолдызлыгына карап /.
Әйдәгез юнәлешләр буенча йөрик әле. / физминутка үткәрелә /.
Дүрт адым алга атлыйк ,
шул санга кире барыйк .
Өч тапкыр сулга карыйк ,
шуны ук уңга эшлик.
Тәрбияче: Балалар без йөри – йөри Уран планетасына килеп җиткәнбез. Карагыз әле , инопланетяниннар очып йөри , кроссворд түгелме соң бу? Чишә алмыйлар ахры , әйдәгез балалар булышыйк әле. / кем утыргач биегрәк күренә – маэмай ; үзе түгәрәк , тышы яшел , эче кызыл , тәме бал кебек – карбыз; 4 аякта басып торам , ләкин йөри алмыйм – өстәл ; бер ботакта күп кунак – агач /.
Тәрбияче: Ракетаны Юпитер планетасына юнәлтик. Монда да безне каршылык көтеп тора. Саннарны чагыштырырга кирәк икән / балалар эше /.
Тәрбияче: Балалар без галәмдә сәяхәттә . Инде Марс планетасына да якынайдык. Сезнең ашыйсыгыз киләдер , әйдәгез ашап алыйк. Кулларыгызда пакетлар , ә ни өчен тәлинкә , кашык юк соң? Без ничек ашарбыз икән? / без бит – космонавтлар , галәмдә һава юк , шуңа күрә космонавтлар пакетлардан , тюбиклардан гына ашыйлар. Тәлинкәгә салсак , ашамлыклар төшеп бетәр иде , без ашый алмас идек. Бөтен нәрсә үз авырлыгын югалта/.
Тәрбияче: Балалар , ашамлыкларыгыз өлешләргә бүленгән , җыеп алыгыз әле/ балалар геометрик фигураларны өлешләрдән җыялар; мәсәлән , өчпочмак 2 гә , 4 кә , печенье - квадрат 2 гә , 4 кә , кыяр – овал 2 гә , торт – түгәрәк 2 гә , 4 кә , 6 га һ. б. бүленгән /.
Тәрбияче: Менә тамак ялгадык . Венера планетасына да килеп җиттек. Монда мәктәпкә әзерлегебезне тикшерергә уйлаганнар . Сораулар әзерләгәннәр : 1. Мәктәптә укый торган бүлмә ничек атала? 2. Дәрес беткәч , ял итә торган вакыт? 3. Кем укыта? Билгеләрне кая куялар? 4. Дәрес беткәнен ничек беләләр? 5. Китап – дәфтәрләрне кая салалар? Һ. б. / балаларның җаваплары /.
Ял сәгате үткәрелә.
Бер – ике – өч ! Бер – ике – өч !
Сулыйм да иркен итеп ,
күкрәк киереп атлап китәм ,
кулны канаттай җилпеп.
Тәрбияче: Меркурий планетасы алдыбызда. Тагын караңгы , тәүлекнең кайсы вакыты? / төн /. Ә күктә нәрсәдер яна? / йолдызлар /. Йолдызлар нинди булалар? / ак. зәңгәр йолдыз – кайнар ; сары , кызгылт – сары йолдыз – салкын ; кызыл йолдыз – бик салкын /.Тагын нинди йолдызлар була? / яшь- карт , зур – кечкенә , кайнар – салкын /.Капма – каршы сүзләрне әйтегез? / якты – караңгы , сай – тирән , озын – кыска , биек – тәбәнәк , киң – тар , якын – ерак , көн – төн , зур – кечкенә , сыек – каты , һ . б. /.
Тәрбияче: Соңгы планета – Плутонга килеп җиткәнбез. Математик мәкальләр белүебезне тикшереп карыйлар: 1. Көн һәм төн бер тәүлек. 2. Җиде кат үлчә , бер кат кис. 3. Иң озын көннең дә ахыры бар . 4. Кыска фикер йөртү –димәк озын теллелек. 5. Бер карлыгач язны булдыра алмый. 6. Көн кич белән мактала. 7. Иске дус ике яңа дуска караганда яхшырак. 8. Җидәү берне көтмиләр.
Тәрбияче: Менә без планеталарны иңләп чыктык. Ә безнең җир планетасы нинди соң? Әйдәгез әле , калган 8 планетага үзебезнең планетабызның матурлыгын , гүзәллеген , байлыгын күрсәтик.
“ Рәсем яса “ – уен
/ Һәр бала рәсем ясый : кояш , болыт , салават күпере , ай , йолдызлар , кошлар , йорт һәм кыргый хайваннар , куак һәм агачлар , чәчәкләр , кешеләр , таулар , елга - күлләр , самолётлар һ . б. /
Тәрбияче: Ә хәзер һәрберегез рәсемнәрегеәне алып килегез һәм үз рәсемегез турында сөйләгез/ балаларның сөйләве /.
Нинди матур безнең җир планетасы . Аны зәңгәр планета да дип атыйлар әле. Ни өчен? / чөнки бездә су күпчелек урынны алып тора /.
Сезнең рәсемнәрегездән планетабызның матурлыгы күренә. / тәрбияче рәсемнәрне фланелеграфка урнаштыра /.
Менә без галәм киңлегеннән җиргә исән – сау әйләнеп кайттык. Сез үзегезнең тапкырлыгыгызны , зирәклегегезне күрсәттегез.
Галәм киңлегендә йөзеп ,
белемебезне күрсәттек .
Сынатмыйча , сер бирмичә ,
җиргә исән – сау кайттык.
