Баланың білім мекемелерінде тәрбиелену құқығы
«Баланың білім мекемелерінде тәрбиелену құқығы» материалында балалардың білім алу мен тәрбиеленуге қатысты құқықтары туралы кең ауқымды ақпарат берілген. Бұл құжат БҰҰ Конвенциясындағы балалардың білім алу құқығына кепілдік беретін тараумен таныстыру мақсатында дайындалған. Оқыту барысында балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, сабаққа қызығушылық ояту арқылы оларды қоғамның байлығы ретінде қалыптастыру көзделеді.
Сабақ дәстүрлі форматта өткізіліп, танымдық мәліметтермен толықтырылады. Әдістері әңгімені-сұқбат, көрнекі құралдар мен түсіндіру әдістері арқылы жүзеге асырылады. Тәрбие бағыты құқықтық және адамгершілік тәрбие болып табылады. Мұнда балаларға құқықтары мен міндеттері туралы ақпарат беріліп, білім алу қажеттілігін нығайту мақсатында түрлі ойындар мен жаттығулар ұйымдастырылады.
Сабақтың кіріспе бөлігінде тәрбиеші «Дұрыс – қате» ойынын ойнатып, балалардың белсенділігін арттырады. Негізгі бөлімде түрлі ойындар, мысалы, «Жұмыс үшін кімге не керек?» арқылы балалар өзіндік білімдерін тексере алады. Сонымен қатар, Дымбілмес кейіпкері арқылы балаларға оқу мен білімнің маңыздылығы түсіндіріледі. Ұжыммен жұмыс істеу мен пікір алмасу барысында балалардың ақпаратты игеруі мен дағдыларының дамуына теріс әсер етпеу мақсатында ынтымақтастық атмосферасы қалыптасады.
Осылайша, сабақ барысында балалардың оқу қызығушылығын арттырып, олардың білім алу құқықтарын кеңінен зерделеуге мүмкіндік туады. Бұл материал әрбір баланың білім алу барысында өз құқықтарын пайдалануға, сонымен қатар шығармашылық қабілеттерін дамытуға үгіттейді, әрі келешекте білімді азамат ретінде қалыптасуына жол ашады.
Тақырып: «Баланың білім мекемелерінде тәрбиелену құқығы»
Мақсат:БҰҰ Конвенциясындағы балалардың білім алу құқығына кепілдік беретін тараумен таныстыру. Балалардың шығармашылық қабілетін жетілдіру. Сабаққа деген қызығушылық ояту. Білімді адамдар қоғам байлығы болатынын түсіндіру.
Түрі: дәстүрлі, танымдық мәлімет беру сабағы
Әдісі: әңгіме –сұхбат, сөздік, көрнекі, түсіндіру.
Тәрбие бағыты: құқықтық, адамгершілік тәрбие .
Сабаққа құралдар: Бала құқығы туралы Конвенция.
Полилингвальдық құрам: права ребёнка – бала құқығы, уметь считать – санай білу.
Сабақтың барысы:
І-бөлім. Кіріспе:
Тәрбиеші «Дұрыс - қате» ойынын ұйымдастырады. Балалар келіссе алақандарын шапалақтап, келіспесе аяқтарын топылдатады.
ІІ-бөлім. Негізгі.
1. Ойын «Жұмыс үшін кімге не керек?».
2. Тәрбиеші:Балалар, балабақшаға баруға, мектепте оқуға сендер құқылы екенсіңдер. Ол қандай құжатта жазылған? (балалардың жауаптары).
Балалар құқығы Конвенциясында балалардың міндетті түрде бастауыш білім алу құқы жазылған . Ол ата-аналары бай ма, кедей ме, оған қатысты емес.
1. Дымбілмеспен тосын сый. .
Дымбілмес: Сендер бұл жерде не істеп жатырсыңдар?
Тәрбиеші: Сәлеметсің бе, Дымбілмес. Біз бұл жерде бәрін білу үшін оқып, үйреніп жатырмыз.
Дымбілмес: Тапқан екенсіңдер. Мен ешқашан оқымасам да, сендердің сабақтарыңсыз бәрін білемін.
Тәрбиеші: Біз балалармен сабақта жазуға, оқуға, санауға үйренудеміз. Көптеген жаңа және қызық нәрселермен таныстық.
Дымбілмес: Қане, не үйренгендеріңді тексеріп көрейік.
Тәрбиеші: Қазіргі заманда оқу-білімсіз өмір сүру мүмкін емес. Адамдар тағы да нені білулері керек? (балалардың жауаптары). Дұрыс айтасыңдар.
«Бес» алған Асанға бес алма,
«Төрт» алған Досанға төрт алма,
«Үш» алға Хасанға үш алма
«Екі» алған Бошанға неше алма?
Барлығы неше алма болды? Қане маған көмектесіп жіберіңдерші.
Дымбілмес: Мен дұрыс жауабын білемін. Егер, Бошанға да екі алма берсек, барлығы он сегіз алма болады.
Тәрбиеші: Балалар сендер қалай ойлайсыңдар? Бошанға екі алма берсек барлығы неше алма болады? (балалардың жауаптары.). Дымбілмес сен неге осылай санадың?
Дымбілмес: Мен өзіме де төрт алма алайын деп едім.
2. Ойын: «Бір дыбыстан»
Тәрбиеші балалардан бір дыбыстан басталатын заттардың атауларын өтінеді. Мысалы: К дыбысы: (кілем, кілт, кітап, көрпе т.б.).
Дымбілмес: Мен білемін. Төсек.
Тәрбиеші: Дымбілмес дұрыс айтты ма? (балалардың жауаптары).
3. Ойын: «Мақалды жалғастыр».
· Оқу білім бұлағы ................ (білім өмір шырағы).
· Оқусыз білім жоқ ................ (білімсіз күнің жоқ).
· Қына тасқа бітеді ................ (білім басқа бітеді).
Дымбілмес: Балалар, қандай ұят, мен ештеңе білмейді екенмін. Енді не істеймін?
Тәрбиеші: балалар, Дымбілмеске қандай ақыл береміз?(балалардың жауаптары). Йә, Сен ақысыз оқуға деген өз құқыңды пайдалана білуің керек.
Дымбілмес: Мен дәл солай, істеймін. Балалар, сау болыңдар.
ІІІ-бөлім. Түйіндеу.
1. Полилингвальдық құрам:
2. Талдау: Барлық бала білім алуға құқылы. Білім баланың жеке дамуына және қабілетіне, үлкен өмірге аяқ басуына дайындалуына бастайтын болуы керек.
Тәрбиеші балаларға сабаққа белсенді қатысқандары үшін алғыс айтады.