Менің дара болғаным қандай жақсы
Документте балалардың бір-біріне ұқсамаушылығына және олардың өзіне тән қасиеттерін бағалауға деген көзқарастары баяндалған. Әр адам өзіндік ерекшеліктерімен, қабілеттерімен және тұлғалық қасиеттерімен ерекшеленеді. Бұл ерекшеліктерді түсіну, қабылдау және құрметтеу - балаларға ортада өздерін сенімді сезінуге көмектеседі.
Тәрбие үрдісінде мұғалімдер балалардың өздерін қалай бағалау керектігін, оларды айналадағыларды сыйлауға, құрметтеуге үйрете отырып, үлкен рөл атқарады. Осы мақсатта қолданылатын әдістемелік тәсілдер мен белсенді ойындар балалардың қарым-қатынастарын нығайтуға, өзара сенімді әрі жігерлі болуға жол ашады. Мұнда балалар өз пікірлерін айтуға, өздерін таныстыруға және жеке қасиеттерін дамытуға ықпал ететін ойындар арқылы қатысады.
Сабақ барысында тіл, көру, тыңдау қосымша құралы ретінде пайдаланылады, бұл балалардың бір-біріне ұқсамау концепциясын ойын арқылы меңгеруіне көмектеседі. «Кім екенін тап?» және «Гүлдесте» ойындарында балалар тыңдап, көріп, есте сақтауды үйренеді, бұл олардың әлеуметтік дағдыларын жетілдіреді. Ойындар тек көңілді емес, сонымен қатар білім беретін әрі тәрбиелік функцияны атқарады.
Негізгі бөлімде балалардың әңгімеге, ойлауға, тыңдауға дағдыларын дамыту мақсатында әртүрлі жаттығулар ұсынылды. Мәселен, балалардың сұрақтар мен жауаптарға белсенді қатысуы, сондай-ақ олардың шығармашылық қабілеттерін арттыру үшін берілген тапсырмалар олардың есте сақтау қабілеттерін нығайтады. Бұл барлық жоғарғы айтылғандар балалардың жеке даралығы мен әлеуметтік сұраныстарын дамытуға бағытталған.
Тақырып: «Менің дара болғаным қандай жақсы»
Мақсат: Өз пікірі болу құқысы туралы әңгімелеу. Барлық адамдар бір-біріне ұқсамайтындығы, өз айналасындағы балалармен қарым-қатынас жасай білу керектіктері туралытүсінік беру.Өзіне деген құрмет сезім ояту үшін өзгелерді де сыйлай білу керектіктерін түсіндіру. Балалардың өзара қарым-қатынасы мен бір-біріне сенімін бекіту. Ортадан өзіне орын таба білулеріне ықпал ету. Өзін тұлға ретінде сыйлата білуге тәрбиелеу.
Әдістемелік тәсіл: сөздік, көрнекі, ойын,
Сабаққа құралдар
Қаздың, әтештің, аққудың, қарғаның, бірқазанның, тауыстың, тырнаның суреттері, өзеннің макеті, ойынға пайдалануға гүлдесте, айна, гүлдердің күлтелеріне негізгі қасиеттері (есімінің мағынасы, бала нені ұнатады) жазылған, баланың суреті «Артығын тап» жаттығу-ойынына арналған суреттер – табан балық, жайын, бақа, шортан.
Полилингвальды құрам: имя – есімі – the name, право на индивидуальность – құқықдаралық – right on individuality.
Әдістемелік тәсіл: сөздік, көрнекі, ойын,әңгімелесу, сұрақ-жауап.
Түрі: тақырыптық мәлімет беру тәрбие сағаты
Тәрбие үрдісі: құқық бұзушылық туралы түсінік беру.
Қатысушылар:белсенді қатысушылар: жауапты тәрбиеші, топ тәрбиеленушілері.
бейтарап қатысушылар: мекеме педагогтары, ата-аналар.
Алдын ала жұмыс: бос уақытта балалармен құқық туралы әңгімелер жүргізу.
Өтетін орны: «Ертегі» бөбекжай бақшасының ересектер тобы.
Барысы:
1-бөлім. Кіріспе.
Қайырлы таң, аналар!
Қайырлы таң, көк аспан!
Қайырлы, таң балалар!
Татулығы жарасқан!
Жұмбақ жасыру:
«Біреуі сөйлейді, екеуі тыңдайды, екеуі көреді». ( тіл, екі көз, екі құлақ)
Тәрбиеші музыка әуенімен балаларды айна алдында тұруға шақырады.
Барлығы қосылып:
Айнам, алтын айнам,
Айтшы маған шындықты,
Мендей сұлу қайда бар?..
Балаларға сұрақтар:
Айнадан кімді көріп тұрсыңдар? Өздеріңнің сәулелерің екенін қайдан білдіңдер? Басқа балаларға ұқсас желерің бар ма? Сырт келбеттеріңде қандай айырмашылық бар?
Тұжырым: Біз бір-бірімізге ұқсайтын сияқтымыз, бірақ. Мұқият қарасақ, әркімнің өз ерекшеліктері бар екен.
Балаларға сұрақтар:
Бұл дене мүшелері қайда орналасқан? Адамдардың барлығының бастары біреу ме? Адамдардың тағы да ұқсас қандай дене мүшелері бар? Біздің бір-бірімізден айырмашылығымыз қандай? Адамдар бір-біріне қалай ұқсамайтынын естеріңе түсіруге көмектесу үшін мен сендерге «Кім екенін тап?» ойынын ойнауды ұсынамын .
Ойын «Кім екенін тап?»
Мақсат: Балаларға мұқият тыңдап, достарын дауысы бойынша ажыратуды үйрету.
Барысы:
Балалар шеңбер жасап тұрады. Көзі байланған бір бала ортада болады. Тәрбиешінің нұсқауымен бір бала дауыстап көзі таңулы баланы шақырады. Егер бала дұрыс тапса екеуі орын алмасады, егер таба алмаса, басқа жүргізуші тағайындалады.
Тұжырым: Ойын барысында біздің дауысымыз бір-біріміздің дауысымызға ұқсамайды екен. Әр баланың қайталанбас үні бары сияқты, әр адамның да өзіне ғана тән дауысы бар.
2-бөлім. Негізгі.
«Бұл қандай құс?» ертегісін тыңдау ұсынылады.
Бір қаз болыпты, оның достары бар екен. Бірде ол достарын келіп, өзінің қанаты, құйрығы мен аяқтары өзге құстардың дене мүшелеріне ұқсамайтынын, көріксіз екенін айтып, шағынады. Ал, мен өзге қаздарға ұқсамайтын ерекше болғым келеді. . Құстар егер тапсырманы орындай алса, қаздың өзгеруіне көмектесуге уәде береді..
-Қане, балалар, қазға көмектесеміз бе? Мүмкін сонда көңіл-күйі көтерілер. Балалар өзеннің макетінің жанына келеді.
- Бұл өзенде нелер бар? (балықтар мен бақалар).
Аққу осы көлде жүзгенді ұнатады. Қазға аққудың ұзын мойны ұнайды. Егер мені сұлулығымды жақсылап сипаттасаңдар мен мойнымды беремін деп аққу келіседі.
Жаттығу «Аққу қандай?»
Қараңдар, біздің қазымыз қандай болды? (қаздың мойны ұзарған суретті көрсетеді)
- Біздің батырымыз қуанып, бірқазан жүрген жағаға қарай асықты. Оның тұмсығының астындағы қалташа қазға қатты ұнады. Бірқазан өзіне ұнайтын тамақтарды бір сөзбен айта алса, тұмсығын беруге келісті.
Жаттығу «Артығын ата»
Балаларға сұрақтар:
Сонымен бірқазанның сүйікті тағам не екен?
Балаларға тұмсығының астында қалташасы бар қаздың суреті көрсетіледі. Енді қаз тырнаның аулына аттанады. Қалай ойлайсыңдар тырнаның қай жері қазға ұнауы мүмкін? Жіңішке де ұзын аяқтары. Тырна гүлдесте жасап отыр екен. Ол балаларды «Гүлдесте» ойынын ойнауға шақырады..
Ойын «Гүлдесте».
Қол ұстасып тұрамыз
Әсем шеңбер құрамыз,
Гүлдестені береміз,
Соңында кім қалса егер,
Өлең айтып көреді...
Кімнің қолында гүлдесте қалып қойса, сол бала номер орындайды.
- Біздің қазымыз тағы өзгеріпті, қараңдар. (суретті көрсету).
Мақтанып келе жатып аспанға қараса, қарға ұшып бара жатыр екен. Қарға маған өз қанаттарын берсе, тіпті жақсы болар еді деп ойлайды қаз.
-Мен айтқан сөздерге қарсы мағыналы сөздер тауып айтсаң беремін дейді қарға.
«Керісінше айт» жаттығуы.
-менің қанаттарым қара, ал сенікі....
-менің қанаттарымқысқа, ал сенікі....
-мен жоғарыда отырмын, ал сен....
Таңертең күн суық болды, ал қазір....
Өз қанаттарын қазға берді, енді ол қандай болды, қараңдар (суретті көрсету). Өз бейнесін судан көруге еңкейген қаздың көзіне тауыс көрінеді.
-Құйрығымызды айырбастайық, деді қаз.
-Егер қысқа сөздерден ұзын сөз жасай алсаң келісемін деді, тауыс.
«Жаңа сөз құра» жаттығуы.
· Құйрық -
· Қанат-
· Бел-
· Тұмсық –
- Біздің кейіпкеріміз қандай болды екен тамашалап көрейік (суретті көрсету).
Түйіндеу: Тапсырманы жақсы орындадыңдар, жарайсыңдар, балалар. Бірақ біздің қазымызға қараңдаршы, ол өзіне ұқсамайды, оны енді қалай атаймыз? (балалардың жауаптары).
Біраз уақыт өткен соң қаздың көгалдан шөп жұлып, көлден су ішкісі келді. Бірақ, ештеңе шықпады. Неге? Біздің қазымыздың көңілі тағы құлазып кетті. Өз тұмсығы шөп жұлуға қандай ыңғайлы еді! Қазір өзге құстардан ауыстырып алған дене мүшелері өте әдемі болғанмен, ыңғайсыз екен. Өз дене мүшелерін қайта сұрап алу үшін қаз басқа құстарға сыйлықтар апарып берді де қуана-қуана кері оралды. Өз көркіне көз салу үшін жүгіріп өзенге барды.
Балаларға сұрақтар:
Қандай құжатта баланың аты, тегі, әкесінің аты жазылған?
Ойын-жаттығу «Ғажайып қалта»
Мақсат: балалардың назарын бір-бірінің жеке ерекшеліктеріне аудару.
Барысы: тәрбиеші суреттен бір гүлді алып, балаларға көрсетпей бір баланы сипаттайды:
Гүлім, гүлім, бізге бар шындықты айтшы, бұл бала кім? Ол – (тәрбиеші бір баланың қылықтарын сипаттайды) сол арқылы балалар сөз кім туралы екенін табулары керек. Сосын гүлді дестенің макетіне орналастырады
«Мен қандаймын» жаттығуы
Балаларға айнаға қарап тұрып, өздерін суреттеу ұсынылады.
3-бөлім. Қорытынды.
Түйін:
Естеріңде болсын, өзіңді өзің бағалай білу, өзіңді өзің дамыту – ең басты құндылық. Балалар қол ұстасып әндетеді:
Қане, қане, қараңыз,
Әдемімін, дарамын.
Мінезім бар сүйкімді,
Күн дидарлы күлкім бар.
Біз барлығымыздың өзгелерге ұқсамайтын ерекшелігіміз бар екен. Біз барлығымыз ерекше бола тұра, бір үлкен отбасымыз.
Тәрбиеші: бәріміздің есімге және даралық қасиетімізді сақтауға құқығымыз бар – деп балаларға қайталаттырады.