Жеке баспаналы болу: балалар құқықтарын қорғау

Тақырып: «Жеке баспаналы болу және ешкімнің оған қол сұғуға құқы жоқтығы  туралы» 
Мақсат:Өзгелердің біреудің жеке өміріне араласуға, баспанасына қол сұғуға  құқығы жоқтығы туралы заңмен таныстыруды жалғастыру.Балаларды «Балалар құқығын қорғау Конвенциясындағы» баспаналы болу және оған ешкімнің қол сұқпауы туралы баппен таныстыру.Тұрғын үй және ғимараттар туралы түсініктерін бекіту.   Өз үйіне деген сүйіспеншілік пен өзгелерге деген құрмет сезім қалыптастыру.
Әлеуметтік қауіпсіздік қабілетін қалыптастыру. Балаларды талдап, шешім шығара білуге үйрету. Заң талартарын орындай білуге тәрбиелеу.
Әдістемелік тәсіл: сөздік, көрнекі, ойын,әңгімелесу, сұрақ-жауап.
Сабаққа құралдар:  «Бала құқығы» кітапшасы, илеу, ін, қараторғай ұясы, үйшік, ұя, аквариумның суреттері. «Үш торай» ертегісіндегі үйлердің суреттері, үш торайдың баскиімдері, тұрғын үй және өзге ғимараттар, банк, сот, полиция, балабақша, аурухана, кірпіш үй,   коттедж, ағаш үйлердің, ертегі сарайының макеті,  құс, бақа, тышқан, балапандардың бетперделері бала санына қарай.
Түрі:  тақырыптық мәлімет беру тәрбие сағаты
 Тәрбие үрдісі: құқық бұзушылық туралы түсінік беру.
Қатысушылар:белсенді қатысушылар: жауапты тәрбиеші,   топ тәрбиеленушілері.
бейтарап қатысушылар: мекеме педагогтары, ата-аналар.
Алдын ала жұмыс: бос уақытта балалармен құқық туралы әңгімелер жүргізу.
Полилингвальдық құрам: скворечник – ұя – birdhouse, муравейник – илеу – ant hill, жильё – тұрғын үй – accommodation.
Өтетін орны: «Ертегі» бөбекжай бақшасының ересектер тобы.
Барысы:
 
1-бөлім. Кіріспе.   
Жұмбақтар жасыру:
1.                    Біледі көршілер, аю да, тауыс та
Кішкене үйім бар, шап шағын (қуыста). 
2.                    Орнаған бұтақта, жаңа үйім керемет
Есіксіз жасалған, дөңгелек терезе.(қараторғайдың ұясы) 
 
Тәрбиеші: Балалар, жұмбақтар не туралы екен? Әрине жануарлар мен құстардың баспаналары туралы.Әр жануар мен жәндіктің өзіне лайықты үйі бар. Үй оларда ғана емес, адамдар да болады.  Біреудің баспанасын тартып алуға ешкімнің  құқығы жоқ. Бұл құқық тыралы балалар құқығы туралы Конвенцияда жазылған.
 
Балаларға сұрақтар: Сонымен кім біледі, Конвенция деген не? Балалардың кейбір құқықтары  туралы біз өткен сабақтарда танысқанбыз. Олар қандай екені кімнің есінде бар екен? Атап жіберіңдерші. Бүгін баспаналы болу құқығымен танысамыз. 
 
Балалардың назары бүгін топқа «Бала құқығын қорғау» туралы кітап   әкелінгеніне аударылады.  
 
Балаларға сұрақтар:
Бұл кітапта не жазылған? Біз қандай құқықтарымызды білеміз?
 
Ойын: «Сурет жина».
Балалар илеу, ін, қараторғай ұясы, үйшік, ұя, араның ұясы, аквариумның суреттері бар қиындыларды сурет құрастырады.
Балаларға тапсырма:
Қандай сурет пайда болды? Бұл суреттердің бәрін ортақ қандай атаумен атауға болады? (балалардың жауаптары).
 
2-бөлім. Негізгі.
Балалардың назары фланелеграфтағы «Үш торайдың» үйіне аударылады.
Балаларға сұрақтар: 
 Сендерге бұл үйлер таныс па? Олар қай ертегіден? Оны қалай білдіңдер? Қай үй ең мықты да берік? Қасқыр бұзып тастаған үйлер неден құрастырылған еді? Үйлерін шөптер мен бұтақшалардан жасаған торайлар қалай еңбек етті? Олар туралы не деуге болады? (балалардың жауаптары). Торайлар қалай болса, солай жұмыс жасады деп айтуға болады? Өз үйін кірпіштен қаластырған Наф  - Наф қалай жұмыс істеді? Ол неге үйін бауырлары сияқты шөптен немесе бұтақтардан емес, кірпіштен тұрғызды? (балалардың жауаптары)  
Наф – Наф  торайлардың үйі, үй емес қорған болуы керек деп дұрыс айтты.   «Менің үйім – менің қорғаным» дегенді қалай түсінесіңдер? (балалардың жауаптары).  «Үш торай » ертегісін еске түсірейік. Олардың үйлері қандай еді? Қасқырдың үйшіктерді бұзып жатқан жерін драматизациялау..
 
Балалармен талқылауға сұрақтар:
Қасқыр торайлардың қандай құқығын бұзып жатыр? (Баспана құқығын).Тағы қандай ертегілерде кейіпкерлердің баспана құқығы бұзылды? «Теремок», «Қоянның үйшігі». Баспана деген не?
 
Полилингвальды құрам.
Ойын:  «Баспана не ғимарат».
Түрлі баспаналардың суреттерін тамашалау. Ағаш үй. Ертегідегі сарай. Көп қабатты үй.
Балалар алдын ала жасырылған суреттерді іздеп табады. Ондағы ғимараттарды көріп, баспана ма, әлде ғимарат  екенін айтады. Ғимарат неге арналғанын түсіндіреді.
Үй туралы мақалдар. Балалар алдын ала жаттаған мақалдарын айтады.
· Үйі бірдің күйі бір.
· Өз үйім - өлең төсегім.
· Туған үйдің түтіні жылы,
Туған ананың күтімі жылы. 
 
Балаларға тапсырма:
Өз үйлерің туралы әңгімілеп беріңдер. Үй ұзақ уақытқа төзімді болу үшін не істеу керек? (балалардың өз тәжірибесінен жауаптары).
 
Ойын: «Кімнің үйі қайда? (тақпақты сергіту жаттығуы)
Торғай шатыр астында,
Тышқан жылы інінде
Бақаның үйі тоғанда
Тиіннің үйі томарда
Балапан, қайда барасың?
- Баспанам мамам қанаты.
 Барысы: Балалар бетперде киеді. Тәрбиешінің сөзіне қарай олар көгалда жайылып, белгі берілген кезде әрқайсысы өз үйіне жайғасады. Балалар тағы жайылымға шыққан кезде тәрбиеші олардың үйлерінің орнын ауыстырып қояды.
 
3-бөлім. Қорытынды.
Біздің бәріміздің жылы да жарық үйлеріміз болған қандай жақсы. Оны ешкім тартып ала алмайды. Бірақ кейде күтпеген жерден келеңсіз жағдайға тап болуларың мүмкін. Сондықтан ата-аналарың үйде жоқ кезде қанша жалынса да, ата-аналарыңды танимын десе де бөтен адамға есік ашушы болмаңдар. 
«Адам құқығы Декларациясында» «әр адам жеке өміріне өзгелердің араласуынан, баспаналарына өзгелердің қол сұғуынан қорғалады»  делінген.  
 
Сабақтың түйіні.
 Біздің балалар бақшамыз – ол біздің екінші үйіміз. Оның іші қуаныш пен шаттыққа толы болу үшін бәріміз бір-бірімізбен тату болайық.