Н дыбысы және әрпі: оқыту мен тәрбиелеудің инновациялық әдістері
Бұл материалда «Н дыбысы және әрпі» тақырыбына арналған технологиялық карта ұсынылған. Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында баланың тілдік дағдыларын дамыту үшін бұл тақырып өте маңызды. Н дыбысын таныстыру, оның фонетикалық ерекшеліктері мен жазу дағдыларын қалыптастыру баланың мектепке дайындығына ықпал етеді.
Технологиялық картаның мақсаты - балаларды Н дыбысымен таныстыру, дұрыс дыбыстауға үйретіп, сөз құрамына бөліп алу арқылы оларға сұрақ-жауап, жұмбақ, және тыйым сөздер арқылы білім беруді жүзеге асыру. Дәріс барысында балалардың ұшқыр ойлау қабілетін дамытуға ерекше көңіл бөлінеді, бұл олардың логикалық ойлауын дамыту үшін қажет тәжірибе болып табылады.
Әдіс-тәсілдер ретінде сұрақ-жауап, бекіту, жұмбақ, және тыйым сөздер пайдаланылып, балалардың қызығушылығын ояту мақсатында интерактивті оқыту әдістері енгізіледі. Көрнекіліктер ретінде суреттер, кеспе әріптер мен қима буындар қолдану тиімділікті арттырады. Н дыбысының сөйлемдегі орнын, оның ерекшеліктерін балалармен бірге талқылау аркылы, оларды оқу процесіне белсенді қатысуға ынталандыру көзделеді.
Технологиялық карта
Білім беру аясы: Қатынас
Білім облысы: қазақ тілі
Тақырыбы: Н дыбысы және әрпі
Мақсаты: Н дыбысын сөз құрамына бөліп алу, н дыбысын дұрыс дыбыстау, н әрпін үлгі бойынша жазуға үйрету. Балалардың ұшқыр ойлау қабілетін дамыту.
Жазуға қолдарын жаттықтыру.
Балаларды мейірімділікке, имандылыққа тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, бекіту, жұмбақ, тыйым сөздер.
Көрнекіліктер: суреттер, кеспе әріптер, қима буындар
| Іс-әрекет бөлімдері | Тәрбиешінің іс-әрекеті | Балалардың іс-әрекеті |
| Ынталандыру. Сезімді ояту | 1.Балалар шаттық шеңберіне тұрып, бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді. | бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді. |
| Ізденістер. Ұйымдастыру | -Балалар, бүгін біздің оқу іс әрекетімізге Алдаркөсе мен Тазша бала қонаққа келіп отыр. Алдаркөсе сендерге бірнеше тапсырма ала келіпті. І тапсырма. Бұл ненің суреті? (аттың суреті) -Бұл сөз буынға бөліне ме? (бір буынды сөз) ІІ тапсырма. Апа сөзін буынға бөлу, дыбыстық талдау жасау. ІІІ тапсырма. Ата сөзіне дыбыстық талдау жасау. Алдардың келесі тапсырмасы. Бір бала атайдың қоржынынан хатқалтаны алып ашады. Ішінен тек нанның ғана суреті шығады. Нан сөзін бірнеше рет хормен және бір-екі балаға қайталатып айтқызу. Нан сөзіне дыбыстық талдау жасату. Н дыбысының дауыссыз дыбыс екенін түсіндіру. Нан қасиетті ас. Обал, сауап, деген сөздерге түсінік беру. Төмендегі тыйым сөздермен таныстыру: Нанды бір қолмен үзбе! Нан уағын тастама!
Өзі үлкен жануар, Үстінде бір тауы бар.
Кірш-кірш етеді, Ішіне кіріп кетеді.
Нан қоқымын шашпаңдар, Жерде жатса баспаңдар. Теріп алып қастерлеп, Торғайларға тастаңдар.
Тіл ұстарту жаттығуы. На-на-на Ең бақытты ана. 7. Дәптермен жұмыс Сандық, нар, күн суреттері бойынша дыбыстық талдау жасалады. Осы сөздердегі н дыбысының орнын түсіндіру. Н әрпі мен а әрпін біріктіріп буын, сөз құрастырту, оқыту. Құрастырған сөздерді хормен қайталату. Мысалы: -на, -ана, -нан. А-на, нан сөздерін салыстыра оқыту арқылы буынға бөлгізу, нан сөзінің бір буыннан тұратындығын түсіндіру. Н дыбысының кіші және бас әріптер таңбасы дәптердегі үзік сызықтарды қосу арқылы жазу жұмысы орындалады. Балапан, қоян, арыстан сөздеріне дыбыстық талдау жасалып, ондағы н дыбысының орны ажыратқызылады. Айна шана, нан сөздері де осылай талданады.
8. Жұмбақ жасыру. Үсті тас, асты тас, Ортасында піскен ас. | Балалар тыңдайды.
Алдаркөсенің тапсырмаларын орандайды
Нан сөзін бірнеше рет хормен және бір-екі балаға қайталап айтады
Жұмбақтың жауабын табады. (Нар)
(Ине)
Ертегіні мұқият тыңдайды. Сергіту сәтін жасайды.
Тіл ұстарту жаттығуын 3 рет хормен қайталайды.
Дәптердегі тапсырмаларды орындайды.
Жұмбақтың жауабын табады. (Нан) |
| Қорытындылау. Өзін-өзі бағалау | -Қандай дыбыспен таныстық? -Н дыбысы дауысты ма, әлде дауыссыз ба? | Балалар сұрақтарға жауап береді.
|
