Ашық сабақ: «Үй құстары» және «Нан дастарханға қалай келеді?»

Облыстық № 3 арнайы мектеп-интернат

Ашық сабақ
(Бастауыш сыныптары декадасында өткізілген)

Пәні: Тіл дамыту
Тақырыбы: «Үй құстары»

Өткізген: 0 «в» сынып жетекшісі
У.К.Косжанова

А Т Ы Р А У
Бекітемін_____________ күні:________________
Оқу ісінің меңгерушісі Хасанова С.С. сыныбы:___________

Айналамен таныстыру
Сабақтың тақырыбы: «Нан дастарханға қалай келеді?»
Мақсаты: Дән тұқымымен танысу, бидайдан нан жасалатынын айта отырып, дастарханға жеткенге дейінгі істелетін еңбек мазмұнымен, қолданылатын техникалардың аттарымен таныстыру.
Дамытушылық мақсаты: Балалардың ақыл - ой белсенділігін арттыру. нақыл сөз, мақал - мәтел арқылы тіл байлығын дамыту.
Тәрбиелік мақсаты: Берілген тапсырманы орындауға, еңбекқорлыққа тәрбиелеу, нақыл сөздердің тәрбиелік мәнін түсінуге талпындыру. Үлкендердің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.
Жаңа сөздер: наубайхана, диірмен, комбайн, дихан, элеватор.
Әдіс - тәсілдер: түсіндіру, сергіту, ойын, әңгімелеу, сұрақ - жауап.
Көрнекі құралдар: Еңбек адамдарының суреттері, нан түрлерінің суреттері, нан, бауырсақ, ойынға дидактикалық құралдар, ұн, смайлик.
Пәнаралық байланыс: тіл дамыту, бейнелеу, сауат ашу, математика
Сабақ барысы: Ұйымдастыру.
1. Амандасу
2. Сұрақ-жауап.
- Балалар, қазір жылдың қай мезгілі?
- Қыс мезгілінен кейін қай мезгіл келеді?
- Көктемде қандай өзгерістер болады?
3. Міне, біздің алдымызда дастархан жаюлы тұр. Оның үстінде нандарды көріп тұрсыңдар. Енді біз осы дастарханға нан қалай келетінін мына суреттерден көретін боламыз.
4. - Көктемде мына суреттегі тракторлар жерді жыртып, жерге мынадай бидай дәнін себеді. (балаларға бидайды көрсетеміз)
- Диханшылар жаз бойы егілген дәндерді суарып, күтіп - баптайды. (дихан сөзіне түсінік беріп кетеміз)
- Күз болғанда жайқалып, бидай өсіп шығады. Өсіп шыққан бидайды комбайншылар орып, машиналарға салып береді. (комбайн сөзіне тоқталып кету)
- Көліктер оны элеваторға тасиды. Элеваторда бидайды жылдап сақтауға болады. (элеватор сөзіне тоқталу)
- Қажет бидайды диірменге апарып, одан ұн жасап шығарады. (диірмен сөзіне тоқталу) Балаларға ұнды көрсетеміз.
- Дайын болған ұннан наубайханаларда түрлі нан өнімдерін шығарады.
- Міне, балалар, біздің дастарханымызға нан осындай көп еңбектің арқасында келеді екен.
Тақтадағы ұннан жасалған өнімдер туралы суреттерге тоқталу.
5.Дидактикалық ойын: «Қайсысы артық?»
Ойынның шарты: Берілген суреттердің ішінен нан өнімдеріне жатпайтын тағам түрлерін шығарып тастаулары керек.
6.Сергіту сәтті
Жайқалады ақ бидай
Басын иіп аққудай.
Трактор мен комбайн
Жүргізуге мен дайын
7.Дидактикалық ойын: (тақтамен жұмыс) «Дұрыс орналастыр»
Ойынның шарты: Ұн, тоқаш, нан суреттері беріледі.
8. Айналамен таныстыру әліппе - дәптерінен берілген тапсырманы орындау. Балаларға бидайдың суретін салғызу.
Жұмбақ жасыру:
Ұзын мұртты сарылар
Қойнында дәні бар. (бидай)
Бидай - пшеница.
Нан - хлеб;
9. Мақал- мәтелдер
1. Нан- тамақтын атасы
2.Ас- атасы нан
3Еңбектің наны тәтті, жалқаудын жаны тәтті
4 Дастархан көркі - нан
5 Дастарханында нан жоқтын, Тамағының дәмі жоқ
10.Тыйым сөздер:
Нанды аяқ астына тастама.
«Жерде жатқан нанды еңкейіп ал.
Дәнді шашпа, нанды баспа.
Нан – Қасиетті дәм, онымен ойнауға болмайды
11. Дидактикалық ойын: «Тез ойла» (Мамандық түрлері атау.)

• 1. Жерді жыртады.

• Трактор

• 2. Егілген дәндерді суарып, күтіп-баптайды.

• Диқаншы

• 3. Бидайды орады, бастырады.

• Комбайншылар
  4. Бидайды жылдап сақтайтын жер .

• элеватор
  5. Бидайдан ұн жасайтын адам.

• Диірменші
  6 Нан пісіреді.

• Наубайшы
  7. Ыстық нан қайда түседі .

• дүкенге
  8. Анамыз ұннан не пісіреді?

Бауырсақ, шелпек, нан, тоқаш
12.Сергіту сәтті

• Нан қиқымын шашпаңдар,
  Жерде жатса баспаңдар.
  Теріп алып қастерлеп,
  Торғайларға тастаңдар.

• 13. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ.
  - Балалар біз есімізге түсірейікші ақ бауырсақ, тәтті тоқаш, батондар біздің дастарханға келу үшін қандай жолдардан өтеді екен?
  - Сол үшін қаншама адам жұмыс істеп, тер төкті, қане есімізге түсіріп атап кетейікші
  Тракторшылар, комбайншылар, наубайшы, дүкеншілер
  - Сондықтан қаншама адам күні - түні еңбек етіп, тер төккен қасиетті нанды біз қадірлеуіміз, қасиеттеуіміз керек.

Облыстық № 3 арнайы мектеп-интернат

Тәрбиелік шара
(Бастауыш сыныптары декадасында өткізілген)

Тақырыбы: Бауырсақ (ертегіні сахналау)

Өткізген: 0 «ә» сынып жетекшісі
У.К.Косжанова

А Т Ы Р А У
Бекітемін_____________ күні:________________
Оқу ісінің меңгерушісі Хасанова С.С. сыныбы:___________
Тақырыбы: «Бауырсақ» ертегісін сахналау.
Мақсаты: Балалардың сөздік қорын жетілдіру негізінде тілдік құзіреттілігін қалыптастыру. Түрлі рольдерді қабылдай білуге және сөздерді түсінуге жаттықтыру. Ертегінің қойылымына қызғушылықтарын арттыру.Бір – біріне деген сыйластыққа тәрбиелеу.
Балалар музыка әуенімен кіреді. (Ертегілер елінде әні)
Шанамен зырғып желетін,
Коньки, шаңғы тебетін,
Аққала жасап ойнайтын,
Қай мезгіл деп ойлайсыңдар балалар?
Балалар: Қыс мезгілі
Жарайсыңдар балалар, қыс мезгілінің белгілерін білеміз бе?
Балалар: Қар жауады, аяз болып, боран соғады.
(Қыс айларын атау)
Желтоқсан, қаңтар, ақпан.
Ойын «Аққала құрастыру»
Автор сөзі: Ерте заманда бір шал мен кемпір өмір сүріпті.Бір күні шал кемпіріне:
Расул: Маған бауырсақ пісіріп берші,- дейді.
Әли: Неден пісіремін? Көп болды үйде ұн жоқ.
Расул: Әй кемпірім – ай! Сен қамбаны сыпырып қуыс – мүйісін қырна
осылайша қалған – құтқан ұнды жина.
Автор сөзі: Бауырсақ тегіс, домалақ, сырты қызарынқырап әдемі болып піседі. Кемпір бауырсақты суытуға терезе алдын қояды. Бір өзі жатып-жатып жалыққан бауырсақ жерге түсіп әрі қарай домалай жөнеледі. Осылай домалаған күйі қалың қараңғы орманға келіп оған қоян кездеседі. Қоян айтады:
Мерей: Бауырсақ, бауырсақ! Мен сені жеймін!
Автор сөзі: Бауырсақ оған былай деп жауап береді:
Асемгуль: Мені атам мен әжем қаймаққа былғаған, майға пісірген бауырсақпын. Мен атадан қаштым, мен әжеден қаштым, сенен қоян кетуге аса қуылықтың қажеті жоқ!
Автор созі: Осылайша бауырсақ әрі қарай домалап жөнеледі. Қоян оны дұрыс қарап та үлгермей қалады.
Автор сөзі: Бауырсақ жалғыз аяқ жолмен домалап келе жатса, оның алдынан қасқыр шыға келеді.
Марсен: Бауырсақ, бауырсақ мен сені жеймін.
Асемгуль: Қасқыр сен мені жеме. Оданда мені тыңда. Мені атам мен әжем қаймаққа былғаған, майға пісірген бауырсақпын. Мен атадан қаштым, мен әжеден қаштым, мен қояннан кеткен бауырсақпын,мен қасқыр сененде кетемін.
Автор сөзі: Осылай бауырсақ әрі қарай домалап жөнеледі. Бауырсақ орман ішімен домалап келе жатса оған аю қарсы шығады.
Мұрагер: Бауырсақ , бауырсақ мен сені жеймін!
Асемгуль: Жоқ , аю, сен мені жеме
Оданда мені тыңда
Мен атамнан, әжемнен
Қоянан, Қасқырдан
Кеткен бауырсақпын,
Аю сенен де кетемін.
Автор сөзі: Осылай бауырсақ әрі қарай домалап жөнеледі. Бауырсақ домалап келе жатса, алдынан түлкі шығып:
Асылжан: Бауырсақ, бауырсақ Мен сені жеймін.
Асемгуль: Түлкі сен менің не айтатынымды тыңда.
Автор созі: Оған қу түлкі былай дейді:
Асылжан: Мен сенің айтқанынды тыңдар едім,бірақ қазір қартайып құлағымның естуі нашарлап жүр, тұмсығыма отыр да, айта ғой!
Автор сөзі: Түлкінің тұмсығына отырып бауырсақ әңгімесін бастайды!
Асемгуль: Мен атамнан да, әжемнен де, қояннан да, қасқырдан да, аюдан да құтылып кеткен бауырсақпын, түлкі енді сененде кетемін!
Автор сөзі: Осыны айтып үлгергені сол-ақ екен түлкі ауызын ашып, тістерін ақситып, бауырсақты жұтып жібереді!
Осымен ертегі аяқталады да, рольдерде ойнаған балалар ортаға шығып
бастарын изейді.