Дыбыс пен әріп: Білімнің негізі
Бұл сабақта балаларға дыбыс пен әріптің арасындағы айырмашылықтарды түсіндіру, сөздік қорын молайту және оларды үй жануарларын сүюге тәрбиелеу мақсатында қызықты тәсілдер үлгіленеді. Дыбыс пен әріптен бастап, төрт түлік малға байланысты тақырыптарға тереңірек үңілу болып табылады. Мысалы, балалар «ала бұзау» әңгімесіне назар аударады, ол арқылы дыбыс шығару әдістері мен әріптерді жазу принциптері туралы біле алады.
Сабақтың бірінші кезеңінде, тәрбиеші балаларға жан-жануарлар, атап айтқанда, төрт түлік туралы өздерімен әңгімелесу ұйымдастырады. Балалар істі жеңіл меңгеру үшін, өздерімен жауап беруге тырысады, бұл процесс сабақ барысында олардың қызығушылығын арттырады. Әңгіме кезінде олар төрт түлік малды тани отырып, их төлдері мен дыбыстарын оқып, ойын-сауық әрекеттеріне қол жеткізеді.
Дыбыстарды тіркеуде балалар түрлі жануарлардың дыбыстарын, желдің, масалардың, ағаштардың шуылының дыбыстарын естиді. Педагог олардан сәйкес дыбыстарды тануын талап етеді. Осындай сәтте, олар өздерінің сезімдерін игеруге, байқауға, тыңдауға және сөйлеуге үйренеді. Тәрбиеші балаларды сергіту сәттеріне ерітіп, қызықты айту әдістерін қолданады.
Сабақтың соңында, балалар естіген дыбыстар мен жазу принциптері туралы білімдерін пысықтайды. Дыбыстар мен әріптердің арасындағы байланысты тіркеп, кері байланысты әлеуметтендіру, әріп жазудың маңыздылығы мен қажеттілігіне назар аударады. Мадақтау арқылы, балалар өз жауаптарын атап өтіп, сабақтың аяқталуын жариялап, «Біз бақытты балдырған» әнімен аяқтайды.
6-сабақ
Сабақтың тақырыбы: Дыбыс пен әріп.
Сабақтың мақсаты:
1) Дыбыс пен әріп туралы түсінік беру, дыбыс пен әріптің айырмащылығын ажырата білуге үйрету.
2) Балалардың ойын дамыту, сөздік қорын молайту.
3) Балаларды үй жануарларын сүюге, қамқорлық жасауға үйрету.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап.
Сабақтың көрнекілігі: сюжетті суреттер, ойыншықтар, кеспе әріптер.
Сабақтыңбарысы:
Сабақ тәрбиешінің жан-жануарлар жөнінде әңгімесінен басталады. Тәрбиеші әңгімесінің бағытын балалардың төрт түлік туралы түсініктеріне карай аударады.
— Төрт түлікке қандай малдар жатады?
— Олардың төлдері қалай аталады?
Балалардың жауаптарын қорытындылай келе, тәрбиеші "Ала бұзау'' (авт. Ерешова К.) атты әңгіме айтып беретіндігін хабарлайды.
"Ала бұзау".
Ескендір күнде ала бұзауына сүт беріп, көк орай шөпке жайып, қамқорлық жасап жүрді. Бір күні ала бұзау тоғайда жүрген малға қосылып кетгі. Ескендір бұзауын іздеп тоғайға келді. Бір кезде қатты жел соқты.
— Жел соққанда қандай дыбыс шығады?
— Жел уілдейді.
— У -У -У-
Желдің әсерінен ағаштардың жапырағы шулайды.
— Қандай дыбыс естіледі?
— Ш -ш -ш -ш.
Тоғай ішінде жүру өте қиын болды. Маса да ызындап, мазасын алды.
— Маса қандай дыбыс шығарады? -з-з-з-з.
Ескендір қасында еріп келе жатқан Ақтөстің ырылдаған дыбысын естіді.
— Ит қандай дыбыс шығарады?
— р - р - р -р.
Ескендір айналасына қарады. Шөп арасында басын көтеріп, Актөске қарап айбат шегіп тұрған жыланды байқады. Жылан Ақтөске қарап ысылдап тұр екен.
— с - с - с -с.
Жыланды көрген Ескендір қорыққаннан өсіп тұрған емен түбіне қарай шегінді. Ыжылдаған дыбысты құлағы шалды. Ол еменнің бұтағына орналасқан араның ұясын көрді. Ыжылдаған аралар екен.
— ж - ж- ж- ж.
Ескендір ала бұзауын шақырды.
Қане, балалар, бұзауды шақыруға көмектесейікші:
— Акау - ақау - ақау!
Жақын жерден бұзаудың мөңіреген дауысы естшді.
— мө - мө - мө -мө.
Сөйтіп Ескендір бүзауын үйіне айдап қайтты.
Балалар, сонда біз әр түрлі дыбыстар естідік, яғни біз дыбысты естідік, яғни біз дыбысты естиміз.
Сергіту сәті.
Тербеледі ағаштар
Алдымнан жел еседі.
Кіп-кішкентай балалар
Үп-үлкен боп өседі.
Енді балаларға әріп туралы түсінік беру.
—Балалар, жаңағы естіген дыбысты қағаз бетіне түсіру үшін әріп жазамыз. Әр дыбыстың өз таңбасы болады. Оны әріп дейміз. Әріпті жазамыз, көреміз, оқимыз.
Сабақты қорыту: Өтілген дыбыстарды қайталау.
Мадақтау.
Балалардың жауаптарын ескере отырып мадақгау.
"Біз бақытты балдырған" әнімен сабақты аяқтау.
