Е е дыбысы мен әрпі: оқу мен жазудың негізі

Е е дыбысы мен әрпі
Сабақтың мақсаты: Е дыбысын сөз ішінде дұрыс оқуға жаттықтыру, Е әрпінің артикуляциясын үйрету
Сабақтың міндеті:
1. Е е дыбысының орнын анықтату, сонымен қатар неше? нешеу? сұрағына дұрыс жауап беруіне үйрету
2. Адамгершілік тәрбие беру
3. Сауатты жазу және оқуға дағдыландыру; есте сақтау қабілетін дамыту
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың әдісі: жұмбақтар, түсіндіру, сұрақ – жауап, жеке оқушылармен жұмыс, тақтамен жұмыс, кері байланыс, ойын
Көрнекілігі: алфавит, Е е әрпі, жазылу үлгісі, атауында е дыбысы бар заттардың суреттері
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру
1) Оқушылармен амандасу
- Сәлеметсіңдер ме, оқушылар!
- Сәлеметсіз бе!
2) Оқу – құралдарын түгендеу
- Кітап, дәптер, қалам, түсті қарындаштарын шығарту
II. Сергіту сәті
Жел үледі,
Құйын келіп биледі.
Қатты – қатты жел соқты
Жапырақтар қол соқты.
III. Өткен сабақты еске түсіру
- Ң қандай дыбыс?
- Ол сөздің басында кезедесе ме?
- Топтастыру арқылы ң дыбысы бар сөздерді пысықтау
IV. Жаңа білімді меңгерту
Мақсаты: Е е дыбысын таныстыру, сөздегі орнын анықтауға үйрету
1) Жұмбақ жасыру
Жаңа өтілетін әріпті жұмбақ жасыру арқылы таптыру
Басында үшкір істігі бар,
Өзіне лайық тон пішкен,
Секіріп тастан түскен.
(Ешкі)
Қалғиған қос құлақты, 
Теңбiл түрi көрiктi, 
Мекен жерi бұлақты, 
Бiлемiсiң… (Елiктi)
- Оқушылар осы жауаптар қандай дыбыстан басталып тұр?
- Ендеше бәріміз Е деп айтып көрейікші
- Е дыбысы қалай айтылады?
- Созылып айтылады
2) Е е дыбысы туралы түсінік беру
Е е дыбысы дауысты дыбыс. Себебі ол созылып, тоқтамай айтылады. Е е дыбысын айтқанда дауысымыз жіңішкеріп стіледі. Е е дыбысы ерін арқылы айтылады. Сонықтан қысаң дауысты дыбыс. Е е дыбысы сөздің басында, ортасында, соңында айтылады. Мысалы, емен деген сөзде е дыбысы сөздің басында және ортасында естіліп тұр. Немере деген сөзде е дыбысы сөздің ортасында және соңында естіліп тұр.
3) Е е дыбысының жазылуымен таныстыру
Е дыбысының бас әрпі 2 тармақтан тұрады. Бірінші тармағы жолдың үстінде жарты шеңбер тәрізді оңға қарай салынады. Екінші тармағы жолдың үстінде жарты шеңбер тәрізді оңға қарап салынады: Е 
Кіші әрпі толықтай жолдың ішінде салынады: е
V. Оқулықпен жұмыс
Мақсаты: оқулықтағы сөздерді тұтас, буындап оқуға жаттықтыруды жалғастыру, әңгіме құрастыруға дағдыландыру, неше? Сұрағын қоюға үйрету
1) Оқулықтағы суретпен жұмыс
Бұл суреттерге сөйлем құрау арқылы оқушылар ойын толық жеткізуге дағдыланады. Сөйлемді толықтай құрап үйренеді. 
Мысалы: Емен орманда өседі. Емен- үлкен ағаш. Ерді жылқыға мінгенде қолданады. Ол теріден жасалады.
2) Сөздерді оқыту
Оқулықтағы қара түспен ерекшеленіп берілген сөздерді буындап оқыту: Е мен, е ден, не ме ре, не ме не, ел, ер, жел, жер, бел, бес
- Сөздерде Е е дыбысы қай жерде естіліп тұр?
- Сөздің басында, ортасында, соңында келеді.
- Е е дыбысы нешінші буындарда кездеседі?
- Сөздің барлық буындарында
- 1 буында сөздерді таптыру: ел, ер, жел, жер, бел, бес
- Олар неге бір буынды сөздер деп аталады?
- Себебі, бұл сөздерде тек бір ғана дауысты дыбыс бар
3) Мәтінмен жұмыс
- «Емен» мәтінін оқып беру
- Емен ағашы туралы пысықтап сұрау: ағаш, мықты
- Еменнен не жасалады? Парталар, түрлі бұйымдар
4) Неше? Нешеу? Сұрақтарымен таныстыру
- Неше? Нешеу? Сұрақтары заттардың санын білдіреді. Мысалы, үш, төрт, екі
Неше? Нешеу?
- Бес белбеу - Белбеу – бесеу
- Алты ер - Ер алтау
VI. Ойын «Мен - фотоаппаратпын»
Мақсаты: оқушылардың есте сақтау қабілеттерін арттыру
Тақтаға суреттер тобын іліп, оған 1 минуттай оқушылардың назарын аудару
Содан соң суреттерді алып тастап, есте қалған заттардың атын сұрау. Кейбір оқушылар байқамаған, есте сақтамаған сурет атауларын айтқан баланы мадақтау. Мұндай жаттығуларды үйде де жасауға болатынын ескерту
VII. Жазу дәптерімен жұмыс
Мақсаты: Оқушыларды Е е әрпін жазуға жаттықтыру, артикуляциясын меңгерту, сөз арасында басқа әріптермен байланысып жазылуына көңіл аударту
- Е е дыбысының бас және кіші әріптерін ауада жазып үйретіп, қолдарын жаттықтыру
- Е дыбысының бас әрпін жаздыру
- Кіші әрпін жаздыру
- Емен, ел сөздерін толтыру
- Диктант жаздыру: Есен, Ерлан, Естай. Емен – мықты ағаш.
VIII. Кері байланыс
Мақсаты: оқушылардың осы тақырыпта алған өз білімдерін бағалауға үйрету
Оқушылардың алдындағы қызыл және жасыл карточкаларды көтерту арқылы тақырыпты түсінген- түсінбеген оқушыларды белгілеп алу.
Жасыл түс – түсіндім
Қызыл түс – түсінген жоқпын
IX. Топпен жұмыс
Мақсаты: жаңа сабақты түсінбеген оқушыларға қосымша тапсырма беру арқылы жаңа тақырыпты ұғындыру 
1) Нашар оқушымен жұмыс
- «Емен» мәтінінен Е е әрпі бар сөздерді тауып жазып, дауысты, дауыссыз дыбыстарға ажырату
Емен, шеберлер
2) Жақсы оқитын оқушылармен жұмыс
- Тақтаға күнделікті қолданатын заттардың суретін іліп, осы сөздерге неше сұрағына жауап беретін сөздерді тіркеп жазу
Мысалы: .... дәптер, .... үй, .... ағаш, .... көбелек, ..... доп, .... түлкі, т.б,
X. Қорытындылау
- Бүгін қандай дыбыс және әріппен таныстық?
- Е е әрпі және дыбысы
- Е е дыбысы сөздің қай жерінде кездеседі?
- Мысал келтірту
- 2 – 3 оқушыны тақтаға шығартып, немере, еден сөздерін жаздыртып, дыбыстық талдау жасату
Немере – 6 дыбыс, 6 әріп, 3 буын
- Пысықтау сұрағы: Неге үш буынға бөлінеді?
Еден – 4 дыбыс, 4 әріп, 2 буын
- Пысықтау сұрағы: неге 2 буынға бөлінеді?
Мадақтау